Fálkinn - 28.03.1966, Blaðsíða 31

Albertson. Því fór fjarri, að hann lifði og hrærðist einvörð-
ungu í hænsnarækt, og var hann „meðal annars sérfræð-
ingur í Jónasi frá Hriflu“. „Jónasareðlið“ og „Hriflumennsk-
una“ bar líka oft á góma á síðum Varðar, og raunar ekki
síður í Morgunblaðinu, og ekki var farið dult með það á
þessum grannbæjum, að Tíminn var siðlaust blað: „Tíminn
hefur skensað menn.með fátækt þeirra, peningaleysi, atvinnu-
leysi, heilsuleysi, með elli, með líkamslýtum — með geð-
veiki“.
Menn voru sem sagt bæði tannhvassir og hótfyndnir árið
1926, og kannski hefur það ekki spillt, að þetta var talsvert
kosningaár. Það átti að kjósa menn í nokkrar bæjarstjórnir,
þingmann í einu kjördæmi og nokkra landskjörna þingmenn.
En raunar þurfti ekki kosningar til þess, að mönnum hitnaði
í hamsi, því að ekki var þurrð á deilumálum. Landstjórnin
hafði fengið því framgengt, að landsverzlun með tóbak og
steinolíu var afnumin um áramótin, og hún hafði borið fram
frumvörp um varalögreglu og breytingar á skattalöggjöfinni,
þótt þau hlytu ekki samþykki._ Tíminn sagði, að farin hefði
verið „stærsta betliför í sögu íslands” til þess að fá afnum-
inn þann skatt, sem réttlátastur væri allra skatta, „eftir mesta
gróðaár, sem komið hefur yfir þetta land... Ríkustu menn
landsins fóru ferðina, og landstjórn íslands bar fram fyrir þá
erindið á alþingi“. Varalögreglan var þó enn meira hitamál:
„Eitthvert mesta flasræðið sýndi landstjórnin, er hún bar fram
frumvarp um að stofna pólitíska varalögreglu, sem átti að
setja niður kaupdeilur með valdi“. Var í því þjarki stundum
vitnað til stjórnarferils Estrups í Danmörku fyrir síðustu
aldamót. f þessum málum báðum fylgdust Framsóknarflokk-
urinn og Alþýðuflokkurinn að.
Loks var mikill ágreiningur um gengisskráninguna. Fram-
sóknarflokkurinn taldi atvinnuvegina verða fyrir þungum bú-
sifjum vegna gengishækkunarinnar. En þar var Alþýðuflokk-
urinn á öðru máli og hlynntari fjármálaráðherranum, sem
beitti sér manna rrjest fyrir því, að krónan hækkaði. Jón
Baldvinsson vildi krönu, sem væri gulls ígildi, enda vantaði
hana ekki nema hálfan nítjánda eyri til þess að ná gullgengi.
Það voru samt ekki þessi deilumál, sem ollu fyrsta hvirfil-
bylnum á árinu. Hnippingar höfðu orðið um utanför Árna
frá Múla, sem framsóknarmenn töldu að minnsta kosti, að
hefði átt að fara til Vesturheims til þess að reyna að fá lækk-
aðan innflutningstoll á ull í Bandaríkjunum, en fór ekki
lengra en til Kaupmannahafnar. Skyndilega skall fárviðrið á.
Jónas Jónsson skrifaði Magnúsi Guðmundssyni dómsmálaráð-
herra opið bréf, þar sem hann vék að orðsendingu, sem hon-
um hafði borizt:
„Orðsendingin var ósköp blátt áfram sú, að ef skrifað yrði
um þetta hneyksli yðar, þá yrði einn framsóknarmaður drep-
inn. Og það var tilgreint mjög skilmerkilega, hvern ætti að
myrða og hvaða íl^aldsmaður yrði morðinginn. Svona ítalskt
er þá ástandið“.
Vörður svaraði um hæl: Sá sem átti að myrða, var Jónas
frá Hriflu, bóndinn á Reykjum, Bjarni Ásgeirsson, var beð-
inn fyrir skilaboðin, morðinginn var Árni frá Múla, og orðin
sendi „Kristján Albertsson ritstjóri, til heimilis í Túngötu 18
hér í bænum" En sjálfa orðsendinguna taldi hann hafa hljóð-
að upp á eitthvað vægara en aftöku, þótt ekki dyldist hann
hins, að hörðu hefði verið hótað.
| ETTA varð óþvegin senna. og hvaða ár sem
væri, gæti verið fullsæmt af henni. Hér átt-
ust við þeir stjórnmálamenn landsins, sem
hvað vígfimastir voru á ritvellinum, og þetta
varð sannkallað kjarnorkustríð. Það hefur
ekki í annan tíma verið beitt hvassari fleinum,
Kosningabaráttan var í algleymingi, er hér
var komið. Framsóknarflokkurinn stóð þá að
miklu leyti utan við hana. því að hann bauð
ekki fram í öðrum kaupstöðum en á Akureyri. íhaldsflokkur-
inn og Alþýðuflokkurinn áttust yfirleitt einir við. og í Gull-
bringu- og Kjósarsýslu, þar sem þingkosningar fóru fram
vegna þess, að Ágúst Flygenring sagði af sér, voru ekki held-
ur nema tveir frambjóðendur, Ólafur Thors og Haraldur Guð-
mundsson. Margir mætir menn létu til sín taka í þessari
hríð og meðal annarra kom Þorgeir goði fram á síðum Morgun-
blaðsins og mótaði kjörorðið: „Með eða móti sósíalistum og
bolsum“
AMLI maðurinn var harðsnúnari heldur en
þegar hann kom undan feldinum á Þingvóll-
um fyrir 926 árum til þess að greiða hinum
nýja sið veginn: „Varizt byltingarmennina!“
Verkföll og verkbönn voru hér og þar um
þetta leyti, og einn daginn skýrði Alþýðu-
blaðið frá því, að verkamenn hefðu sigrað í
slagsmálum í Vestmannaeyjum. Morgunblaðs-
mönnum varð hugsað til formannanna og út-
vegsbændanna á Suðurnesjum: „Hvað segið þið nú, kjósendur í
Kjósar- og Gullbringusýslu, sem eigið að fara að velja ykkur
fulltrúa á þing? Hvernig geðjast ykkur að boðskap Alþýðu-
blaðsins, stuðningsblaðs frambjóðandans Haraldar Guðmunds-
sonar — boðskapnum, sem lýsir sér í þessari setningu: Handa-
lögmál, sem endar með sigri verkamanna?"
En svona nokkru var auðsvarað: Þeim fórst, sem vildu
stofna her til þess að undiroka verkalýðinn og níðast á póli-
tískum andstæðingum sínum.
Sitthvað fannst nú líka viðsjárvert í fari þeirra, sem gengu
undir fána Þorgeirs goða. Alþýðublaðið gat ekki stillt sig
um að tæpa á því, að Sigurbjörn Þorkelsson í Vísi hefði fært
Kjósaringum kaffi og sykur á framboðsfundinn á Reynivöll-
um. Þar höfðu menn það, hvernig auðvaldið lék sér að al-
þýðunni, sem það kúgaði. Frambjóðandanum gazt samt ekki
alls kostar að þessari frásögn — taldi tana tæpast veiðilega.
Hann lét getið næsta dag, að honum væri ekki kunnugt um
neinn gjafasykur frá Sigurbirni í Vísi, „enda komið Kjósarbú-
ar svo fyrir sjónir sem slíkar gýligjafir myndu eigi hafa áhrif
á afstöðu þeirra til kosninganna.“ Loks vitnaði Ólafur Thors
sjálfur í þessu sykurmáli. Það var sem sé með hans leyfi
og samþykki, að Guðmundur bóndi Hansson í Þúfukoti hafði
fengið fluttan varning, sem hann átti í geymslu hjá Sigur-
birni, með kosningabílnum upp í Kjós. Sjá, auðvaldið stóð
eftir allt saman óflekkað í sínum hvíta skrúða.
Auðvitað voru stórfundir í Bárunni og málin sótt og varin
af kappi miklu. Þar vék Guðjón múrari Benediktsson —
„Guðjón skáld“, sagði Morgunblaðið — að því, að gróðavæn-
legt myndi fyrir Reykjavíkurbæ að byggja íbúðarhús. En
þegar Ölafur Thors vildi rekja garnirnar um jafnaðarstefn-
uná, fór hann „að tala um hænsnarækt“. Hænsni hefur sem
sé borið talsvert á góma löngu fyrir daga Gunnars Bjarna-
sonar.
Ekki voru allir þeir Reykvíkingar, sem áhugasamir voru
um stjórnmál, á fundinum í Bárunni, þó að margt væri þar
um manninn. Þetta fundarkvöld voru rifnar niður tófugirðing-
ar Ólafs Friðrikssonar á Skildinganesmelum og lágfótum gef-
ið bæjarleyfi, einmitt þegar eigandinn hafði naumastan tíma
Framh. á bls. 38.
Saltkjötið lækkað,
koslar nú að eins 60 aura */a kg„ ódýrara í heilum tunnum.
Kaupfélagið.
/WWWWWVWWVWWWWWVWVVVWWWWWWWVWWWVWWV'WWV'WVWV’WVW’WV
\ Annar kafli eftir mánuð \
l 1
WWVWWWWVWWWWWWWWVWWVVWWWVWWWVWWWWWWWWWVWWWW'
FÁLKINN 31