Verkalýðsblaðið - 01.05.1978, Síða 7
8. Tbl.4- Xrg. 1.- ló. maí 1978
vnuusæuya f
Varaformaður KÍM
Sýnir undarlegt þekkingarleysi
Laugardaginn 15. apríl s.l.
birtist í Vísi opnuviðtal við
Jakob Benediktsson, varaformann
Kínversk-íslenska menningarfél-
agsins. Viðtal þetta fjallaði
að mestu um aðra hluti en Kína,
svo sem mikið og merkt framlag
Jakobs til málvísinda og mál-
rannsékna á Islandi, en Jakob
hefur verið forstöðumaður Orða-
bókar Háskólans um langan aldur
og unnið þar gott starf. j'akob
hefur einnig verið formaður KÍM
var það allar götur frá árinu
1953> er félagið var stofnað og
allt til ársins 19753 eða í 22
ár. Ekki þarf að efa að Jakop
hafi gert margt gott á þessum
tíma, en þvx er ekki að neita
að virkni félagsins var mestan
hluta þessa tíma í algjöru lág-
marki, jafnvel aðalfundir voru
með höppum og glöppum. Félagið
reis nokkuð úr láginni, er
Kristján Guðlaugsson var kosinn
formaður árið 1975, en best
starf hefur þé niíverandi stjém
undir forystu Amþórs Helgason-
ar sýnt.
KIM er að sjálfsögðú póli-
tískt félag. Annað er ekki hægt
ef félagið á að vera raunveru-
legt vináttusamband Islands og
hins sósíaliska ríkis Kína.Það
er hvorki íslenskri alþýðu né
Kínverjum neitt gagn að starf-
rækt sé tannlaust "ópólitískt"
fólag til að sjá um þessi sam-
skipti landanna. Enda hefur fél-
agið tekið afstöðu í pólitískum
málum, þ.e.a.s. til sósfalismans
í Kfna. Það er því heldur
klaufalegt af varaformanni KlM
að lýsa því yfir í þessu viðtal-
i, að KÍM hafi ekkert pólitískt
hlutverk. Þetta álit varafor-
mannsins kann að skýra ýmislegt
varðandi starfsleysi félagsins
undir stjórn hans.
á aðalfundi fólagsins fyrir
skömmu beitti Jalco’o Benedikts-
son sór gegn tillögu sem af-
marka skyldi pólitíska stöðu
fólagsins við þau mál er varða
Kfna beinlínis eða samskipti
íslands og Kína, en fólagið
vsri að öðm leyti pólitfskt
óháð. Hvers vegna gerði for-
maðurinn þetta? Jú, hann taldi
tillöguna "óþarfa", efni hennar
lægi f augum uppi. I 1jósi við-
talsins í Vísi er þó hægt að
Jakob Benediktsson
varaformaður KlM
geta sér til um aðrar ástæður.
Eitt af því sem KlM verður að
taka afstöðu til er deilur
Sovétríkjanna og Kína. á af-
stöðu Kína til Sovétríkjanna
hvílir mikill hluti af utanrík-
isstefnu Kínverja,m.a. kenning
Maós um hina þrjá heima. Kín-
verjar hafa greint Sovétrfki nú-
tímans sem fasískt heimsvalda-
ríki. Og fasískt heimsvaldaríki
getur að sjálfsögðu ekki verið
"sósíalfskt". Deilur Kfna og
Sovétríkjanna grundvallast þvf
á gjörólfku pólitfsku viðhorfi
og gjörólfku þjóðskipulagi í
löndunum tveim. Eftir lát
Stalíns varð gagnbylting í
Sovótrfkjunum undir forsæti
Krúsjoffs og legáta hans, m.a.
fasistans sem nú rfkir þar
austur frá, Brésnef. Það er því
beinlínis sögulegar blekkingar
sem varaformaður KlM ber á borð
í Vísisviðtalinu, er hann segir:
"I sambandi við ágreining
þessara tveggja ríkja verðum
við að hafa í huga að þau hafa
gjörólíka sögu að baki, og hafa
búið við mjög ólíkar aðsta>ður.
Þess vegna hefur þróunin líka
orðió allt önnur í Kína heldur
en í Sovétríkjunum.Þaó er eóli-
legt miðað við aðstæðurnar."
Jakob Benediktsson segir að
KlM sé ópólitfskt. En það sem
hann segir um deilumar er póli-
tfkí Og það mergjuð pólitík!
Þetta fellur glæsilega inn í
þann áróður borgaralegra afla,
að Kína sé áðeins styttra komið
f þróuninni, og að "aðstæðurnar
ráði því að Kína sé ekki orðið
fasískt ríki eins og Sovétríkin.
Það þarf ekki að efa að Jakobi
Benediktssyni gengur aðeins
gott til. En hann er einn
þeirra allt of mörgu sem ekki
getur né vill skilja að Sovét-
ríkin eru ekki lengur það for-
dæmi sem þau eitt sinn voru.
Svona er hægt að staðna í póli-
tískum skoðunum, læsa sig inni
í röngum hugmyndum og vera svo
alla ævi í sífelldri leit að af-
sökunum og röksemdum fyrir sín-
um ranga skilningi. En sem
betur fer, fer þeim sósíalistum
mjög fjölgandi sem gera sér
grein fyrir glæpsamlegu eðli
Sovétríkjanna í dag.
Félagi í KÍM
Almenn kreppa auðvaldsins
Almenn kreppa auðvaldsins er
kreppa I heimskerfi auðvaldsins
sem heild og nær til allra hliða
f efnahag, stjórnmálum og hug-
myndafræði borgaralegs þjóðfé-
lags. I almennri kreppu auðvalds-
ins felst "algjört hrun auðvalds-
ins og fæðing sósíalfsks þjóðfól-
ags" (Lenfn, Ritsafn, 27. bindi
bls. 106, rússn. útg.). Hún
einkennist af styrjöldum og bylt-
ingum, af baráttu milli deyj-
andi auðvalds og uppvaxandi
sósíalisma. Þessi kreppa nær
yfir tiltölulega langt tímabil
upplausnar og eyðingar auð-
valdsins, frá fæðingu sósíalism-
ans og fram til sigurs hans á
heimsmælikvarða. Tímabilið er
langt vegna þess að forsendum-
ar fyrir umbyltingu í sósíal-
iskt. kerfi þróast með mismunandi
hraða í hverju landi um sig.
Nokkur mikilvægustu einkenni
almennrar kreppu auðvaldsins
eru þessi: 1) Nýlendukerfi
heimsvaldastefnunnar kemst f
kreppu, undirokaðar þjóðir rísa
upp hver á hæla annarri og
brjóta af sér fjötra heimsvalda-
stefnunnar. Mikilvægust megin-
andstæðna f heiminum nú um
stundir er einmitt andstæðan
milli lcúgaðra þjóða og heims-
valda- og sósíalheimsvaldastefn-
unnar. 2) Markaðsvandamál auð-
valdsins verða sífellt djúp-
stæðari, þeim fylgja að fram-
leiðslugetan er ekki nýtt að
fullu og stöðugt fjöldaatvinnu-
leysi í auðvaldslöndunum. All-
ar innri andstæður auðvaldsins
skerpast og dýpka. Stríðshætt-
an eykst óhjákvæmilega. 3)
Þegar fram í sækir er mikilvæg-
asta einkenni almennrar kreppu
auðvaldsins, að heimurinn skipt-
ist í tvö algerlega andstæð
þjóðfólagskerfi, kapítalisma
og sósíalisma. Þetta ein—
kenni var mjög skýrt fram til
gagnbyltingarinnar í Sovét-
ríkjunum á Krúsjoff-tfmabil-
inu. Eftir hana varð það
minna áberandi um tíma.
Almenn kreppa auðvaldsins
byrjaði í fyrstu heimsstyrjöld-
inni í tengslum við sigur Októ-
berbyltingarinnar í Rússlandi
1917. Októberbyltingin hafði í
för með sér stórkostleg umskipti
í mannlegu samfélagi, frá auð-
valdskerfi til sðsíalisma, og
boðaði tímabil öreigabyltinga í
auðvaldslöndum og nýlýðræðis-
byltinga í nýlendunum. For-
damii Sovétríkjanna þá sýndi
vinnandi alþýðu um allan heim að
þróa má nýtt efnahagskerfi án
auðherra og að þetta efnahags-
kerfi, sósíalisminn undir alræði
öreiganna, þróast hraðar og
árangursrfkar en auðvaldskerfið.
Mjög hröð þróun sósíalismans í
Sovótríkjunum undir forystu
Leníns og Stalíns, sigur sovét-
Greinaflokkur um
efnahagsmál
Kökukeimingin er
blekking 3.grein
herjanna yfir fasismanum og
árangursrík barátta gegn heims
valdastefnunni, gerði það allt
að verkum, að almenn kreppa auð-
valdsins dýpkaði enn og skerpt-
ist.
X heimsmælikvarða var sigur
kínverskrar alþýðu yfir inn-
lendu afturhaldi og heimsvalda-
sinnum og svo stofnun Kínverska
alþýðulýðveldisins sérlega mikil-
vægt. Um leið og Sovétríkin
breyttust í fasískt auðvalds-
ríki á 6.og 7* tug aldarinnar
yfirtók Kína hlutverkið sem
höfuðvígi byltingarinnar og
traust stoð og stytta kúgaðrar
alþýðu um allan heim í frelsis-
og byltingarbai'áttu hennar. Nú
síðast hefur sigurinn yfir gagn-
byltingarklíku fjórmenninganna
enn á ný staðfest þetta hlutverk
Kína.
Almenn kreppa auðvaldsins er
sá rammi, sem mynd dagsins í dag
og um all langa framtíð fellur
í. Hvernig sú mynd lítur nánar
út um þessar mundir má lesa um
í Xlyktun um alþjóðaástandið í
Verkalýðsblaðinu 14- tbl. 1977
og í Baráttuleið alþýðunnar,
Leiðin framundan er bugðótt,
en vfst er að auðvaldið fær ekki
sín örlög flúið. En meðan auð-
valdsskipulagið er við lýði, munu
kreppur ætíð verða óhjákvæmilegir
fylgifiskar þess.
Ein algengustu viðbrögð við
baráttu ýmissa hópa launþega fyr-
ir bættum kjörum er þetta: "Ef
þið fáið hærri laun getur það
ekki leitt til annars en stór-
lækkaðra launa annarra. Við
höfum ekki nema ákveðna köku til
að skipta á milli launafólks."
Þetta er kökukenningin svonefnda.
Marx og Engels þekktu líka
þessa kenningu. Hún var þá sem
nú ein sterkasta röksemd auð-
herra og um leið uppgjafarsinna
í röðum verkalýðs. En Marx og
Engels sýndu fram á fánýti og
ósannindi þessarar kenningar á
vel rökstuddan hátt. Þess
vegna er þessari kenningu oft
þvælt inn í fínt orðskrúð og af-
bakanir. Borgaralegir hagfræð-
ingar búa til "vísindalegar"
nýkenningar sem byggjast á því
einu að klæða þessa kenningu
einhverri nýrri skikkju. For-
ysta Alþýðubandalagsins hefur
hallast að þessari kenningu -
ásamt ASl-forystunni og öðrum -
og kallar sig þó sósíalíska.
En þessar senditíkur eru ekk-
ert annað en endurskoðunarsinn-
ar, svikarar við fræðikenningu
verkalýðsins, marxismann.
Lítum á hvernig marxisminn
hrekur kökukenninguna.
Gildi vöru
Gildi eða verðmæti fullunninn-
ar vöru skiptist I þrennt:
1. Verðmæti vinnuaflsins, þ.e.
laun launamannsins að frádregnum
sköttum og opinberum gjöldum.
Þetta er sá kostnaður sem auð-
herrann hefur af því að hafa
fólk í vinnu.
2. Hráefni og viðhald fram-
leiðslutækja, þ.e. sa kostnaður
sem auðherrann hefur af að
halda framleiðslutækjum sínum
gangandi.
3. Gildisauki, þ.e. sú við-
bót við verðmæti vörunnar sem
fer fram úr beinum útlögðum
kostnaði við framleiðslu hennar.
Gildisaukinn
Gildisaukinn skiptist I eft-
irfarandi þætti:
1. Skattar, sem renna til
rxkisvalds auðstéttarinnar.
2. Auglýsinga- og stjórnun-
arkostnaður, sem að hluta -
rennur til annarra auðherra (t.
d. fjölmiðla) fyrir veitta þjón-
ustu, að hluta í ýmsan skrif-
stofukostnað auðherrans sjálfs,
þ.á.m. laun skrifstofufólks,
mútur og yfirborganir til
"þægra" verkamanna.
3. Nýjar fjárfestingar, þ.e.
eignaaukning auðherrans. Oft
er fyrirtæki bein nauðsyn að
þenjast út til að veröa ekki
undir í samkeppninni, en það
breytir því ekki að hér er auð-
herrann að auðga sjálfan sig.
4- Lúxusneysla auðherrans.
Hér kemur inn I - auk beins
óhófs auðherrans sjálfs - að oft
auðherranshópum skyldmenna og
vina hans haldið uppi af auð-
fyrirtækjum. Þetta kemur fram
í alls kyns risnu, bílakaupum,
húsakaupum, utanlandsferðum o.fl.
5- Verslunarágóði, þ.e. sá
ágóði sem fæst við sölu vörunn-
ar, ágóði vegna verðbólgu, ágóði
vegna gengisfellinga o.s.frv. 1
sumum tilvikum gengur hluti
þessa ágóða til annarra auðherra
t.d. heildsala og kaupmanna, en
£ öðrum tilvikum til auðherrans
sjálfs, sem hefur þá sjálfur á
hendi dreifingu og sölu fram-
leiðslunnar (sbr. SÍS-einokun-
arhringinn).
Hvernig er hægt
að hækka launin?
Það sem þarf að hækka til að
bæta kjör verkalýðsins er lið-
urinn "verðmæti vinnuaflsins",
þ.e. laun að frádregnum skött-
um. Stærð þessa liðar er alls
ekki föst. Hins vegar er lág-
marksstærð þess föst, þvl að
verkafólk framfleytir sér ekki
nema fá ákveðin lágmarkslaun.
Auðherrar reyna alltaf að
halda launaliðnum eins nærri
þessu lágmarki og unnt er. Hér
á íslandi hefur þeim orðið
talsvert betur ágengt í því
efni en v£ða annars staðar.
Liðurinn "hráefnis- og við-
haldskostnaður" er oft fastur,
en getur £ ýmsum tilvikum
hækkað eða lækkað, oft án þess
að auðherrann einn ráði nokkru
þar um, sbr. t.d. verðhækkanir
á olfu frá OPEC-löndunum. Auð-
herrann reynir þó alltaf að
notfæra sér slfkar verðbreyting-
ar til aukins arðráns á verka-
fólki.
Allir liðir gildisaukans eru
mjög breytanlegir. Með lækkun
þeirra er unnt að hækka laun
verkafólks. Rfkisvaldið má
knýja til að lækka skattana.
Auglýsingakostnaður og
stjórnunarkostnaður er tföast
geysihár hjá stærri fyrirtækj-
um og getur þvx vel lækkað.
Kostnaður vegna nýrra fjárfest-
inga er einnig liður sem stór-
lega má skerða, einkum þegar
þess er gætt að svonefndar "af-
skriftir" eigna auðhenrann
gera miklu meira en að standa
undir viðhaldi og endurnýjun
þeirra tækja sem fyrir hendi
eru. Lúxusneyslu auðherrans
er auðveldlega hægt að minnka
eða nema brott (sem verður þð
varla fyrr en f sósfalismanum)
án mikillar neyðar fyrir auð-
herrann, fjölskyldu hans og
ættingja. Loks er hægur vandi
að minnka verslunarálagningu.
Þetta sýnir að kökukenning-
in er blekking. Launahækkanir
einstakra hópa þurfa alls ekki
að verða á kostnað annarra hðpa
verkafólks. Hitt er svo annað
mál að auðstéttin og senditfk-
ur þeirra reyna alltaf að koma
þv£ svo fyrir að grðði þeirra,
óhófsneysla og eignasöfnun
verði ekki fyrir hnjaski. Til
að breyta þessu þarf baráttu,
baráttu á grundvelli stétta-
baráttunnar f þjóðfélaginu,
baráttu gegn auðvaldinu og
blekkingaráróðri þess, baráttu
gegn þeim sem reyna að breiða
yfir stéttaandstæðurnar £
þjóðfélaginu, - m.a. með þvf að
samsinna kökukenningarfjasinu £
einhverri mynd þess.
(1 þessari grein átti einn-
, ig af fjalla um vfsitölur
Það verður að b£ða næsta
blaðs, en þá verður einn-
ig fjallað um gengisfell-
ingar.)
"KFI/ml"ad baki Gvendi
"Ötflutningsbannið er öflug
aðgerð"!, segir Stéttabaráttan,.
málgagn "KFl/ML" £ ló.tbl. Þar
skrifa samferðamenn Guðmundar J.
og Dagsbrúnarforystunnar á þing
Verkamannasambandsins £ fyrra,
Benedikt Kristjánsson og Sigurð-
ur Jón ðlafsson, um skrfpaleik
þann sem ASl-forystan kallar"út-
flutningsbann" og mega vart vatni
halda af hrifningu yfir "öflug-
um aðgerðum"! Ekki lætur Stétta-
slæðst inn £ leiðarann hér og
hvar.
Innan Alþýðubandalagsfor-
ystunnar f Reykjavfk heyrast
sffellt magnaðri raddir um að
"útflutningsbannið sé ekki alveg
nógu sannfærandi aðgerð" og sé
ekki beint vel fallið til að
afla flokknum fylgis £ kosning-
unum f vor. Þá á að "negla"
Guðmund J. og kenna honum um
allt saman og reyna að útvega
einhvern happadrýgri stéttasam-
vinnupáfa. Fyrstu daga "útflutn-
ingsbannsins" hampaði Þjóðviljinn
Guðmundi J. á annari hverri
s£ðu, en upp á sfðkastið sést
honum minna hampað. Endalokin
gætu orðið þau að Stéttabarátt-
an sæti ein uppi með að hylla
Guðmund J. Það væri svo sem
verðugur kross á leiði "KFl/ML".