Stúdentablaðið - 01.12.1980, Qupperneq 10

10
1. des. blaðið
Alþýðuleikhúsiö var stofnað á
Akureyri 4. júli 1975. Þrem árum
siöar var starfsemi leikhússins
flutt til Reykjavlkur. Að stofnun
leikhússins stóð leikhópur sá sem
gerði út frá Akureyri, fyrstu 3
árin, og flestir þeir leikarar sem
útskrifast hafa frá Leiklistar-
skóla tslands á undanfömum
árum, auk annars atvinnu- og
áhugafólks i leiklist. I dag eru
meðlimir rúmlega fimmtlu.
Tilgangurinn er aö reka leik-
hús, sem er vettvangur framsæk-
innar leiklistar og frjálsrar þjóö-
félagsgagnrýni, i þvi augnamiði
aö hvetja til skilnings á nauösyn
róttækra þjóðfélagsbreytinga.
Einnig gefur það nýjum leikurum
tækifæri til að vinna að list sinni,
enda taka hin hefðubundnu leik-
hús mjög takmarkað inn af
nýjum starfskröftum árlega.
Leikhúsið leggur áherslu á að
feröast meö sýningar slnar um
landið og ná tÚ sem flestra.
Þau verk sem leikhúsið sýnir
um þessar mundir er barnaleik-
ritið „Kóngsdóttirin sem kunni
ekki að tala” eftir Cristinu And-
erson. Leikstjóri og þýðandi er
Þórunn Siguröardóttir. Sýningar
eru I Lindarbæ þar sem leikhúsið
hefur aðsetur. „Pæld’íði” eftir
Fehrmann, Flugge og Franke.
Leikritið fjallar um ástina, kyn-
lifið og fleira og er ætlað ung-
lingum. Leikstjori er Thomas
Ahrens og þýðandi Jórunn
Sigurðardóttir. Leikritiö er sýnt i
skólum og sunnudaga á Hótel
Borg og hefur aðsókn verið mjög
góð. Æfingar eru hafnar á
„Stjórnleysinginn sem dó af slys-
förum” eftir Dario Foog „Konu”,
þrem einþáttungum eftir sama
höfund. Frumsýningar eru ráð-
geröar i byrjun næsta árs. Einnig
er margt fleira skemmtilegt I bi-
gerð eftir þvl sem efni og ástæður
leyfa. En það sem helst setur
starfsemi leikhússins stólinn fyrir
dyrnar er bágborinn fjárhagur.
Rikisstyrkur nægir að greiða
leiguna I Lindarbæ en annars er
sýningum ætlað að standa undir
sér, sem er út I hött miðaö við
hvað húsið tekur fáa meðal ann-
ars.
En vonast er til, að starfið gangi
vel I vetur þrátt fyrir fjárhags-
erfiðleika, þvi nóg er af góðum
kröftum með hugsjónir þó aö
enginn lifi af þeim einum saman.
Við skulum þvl vona að okkar
indæla fjárveitingarvald sjái aö
sér og auki fjárframlög til
eflingar listsköpunar i landinu.
R.M.G.
Rækir Þióðleikhúsið
«F __ _ _
mennin g arhlutv er k
sitt sem skyldi?
1. des-nefnd Háskóla Islands
fór þess á leit við Þjóöleik-
húsráö að sýnt yrði atriöi úr
Leikritinu Dags hrlðar spor eft-
irValgarö Egilsson á fullveldis-
degi íslendinga þann 1. des.
næstkomandi. Leikritið gerist
einmitt á þessum degi og vett-
vangur þess er m.a. Háskóli Is-
lands. Leikstjdri og leikarar
ásamt höfundi verksins höfðu
mikinn áhug á aö sýna hluta úr
leikritinu, þar sem um það bil 45
minútna atriði I leiknum gerist I
hátlðarsal Háskólans.
1. des-nefnd skrifaði Þjóðleik-
húsráöi bréf um þetta efni. Ráð-
iö svaraöi nefndinni ekki bréf-
lega heldur slmleiðis, þar sem
Þjóðleikhússtjóri rakti rökin i
simann. Hann sagði það
„prinsippmál” að sýna eácki úr
leikriti sem verið væri að sýna I
Þjóöleikhúsinu. Það er þó at-
hyglisvert að Þjóðleikhúsráð
samþykkti hins vegar að sýnt
yrða nokkurra mlnutna (10
mln.) atriði úr leiknum þar sem
aðeins einn leikari leikur. Leik-
ararog ieikstjóri ásamt höfundi
höföu hins vegar áhuga á að
leika I um það bil 45 mlnútna
atriði sem gerist I Hátlöarsal
Háskólans eins og fyrr greinir.
Það er með öllu óskiljanlegt
hvers vegna Þjóöleikhúsráð
samþykkir ekki að sýna atriði
úr leiknum. Rök Þjóðleik-
hússtjóra voru á þá lund að þaö
væri neikvætt fyrir verkið ef
sýnt yrði atriðið sem gerist I
hátiðarsalnum. Hér er því um
nokkurs konar ritskoðun að
ræða, þar sem Þjóöleikhúsráö
leggur mat á hvaða atriði skuli
sýna og hvaö ekki og gengur i
berhögg við vilja leikstjóra og
leikara.
Þjóðleikhúsráö fjallaði um
bréf nefndarinnar þann 21. nóv.
en svar barst ekki fyrr en þann
26. nóv. ogþað slmleiðis eftir að
viö höföum gert ítrekaðar
tilraunir til að ná sambandi við
ráðamenn. Af þessu má sjá að
timi okkar i 1. des-nefnd er
naumur tilaö fá skemmtiatriði i
stað 45 mfnútna leikþáttar sem
við gerðum ráð fyrir. Við
gengum út frá þvl aö bréf til
Þjóðleikhússráös væri forms-
atriði þar sem eins og marg-
sinnis hefur komiö fram hér að
ofan voru leikstjóri, leikarar og
höfundur hlynnt þessu og full af
áhuga . Menn hljóta aö velta þvi
fyrir sér hvers konar ráö þetta
Þjóðleikhússráð sé. Völd þess
virðast óheyrileg þar sem það
getur sett sig á móti sýningu
sem fyrrgreindir aðilar höfðu
fullan áhuga á að næði fram að
gnaga.Auk þess er seinagangur
ráösins og skipulagslaust svar
við bréfi okkar til háborinnar
skammar þar sem Þjóðleikhús-
stjóri bað okkur aö skrifa form-
legt bréf til ráðsins, en svarar
okkur siðan simleiðis, löngu eft-
ir að ákvöröun ráðsins var ljós.
I þessu tilfelli viröast örfáir
menn geta sett sig á móti vilja
fjöldans sem ber hita og þunga
af sjálfri sýningunni, svo og
þeim sem er ætlað að njóta
hennar. Rökin fyrir neituninni
voru aöeins „prinsippatriði”
eins og Sveinn orðaöi það, en
hann vitnaöi ekki i nein lög þar
aölútandi. Neitunin hljómar þvl
eins og geðþóttaákvörðun
örfárra manna. Viö vitum auk
þess ekki hverjir sitja I ráöinu?
Hvort fariö hafi fram atkvæöa-
greiöslaog svo framvegis. Bréf-
ritari veit þó að til eru ákvæði
um það að Þjóðleikhúsið fari I
skóla og kynni starfsemi sina.
Þau ár sem ég hef stundaö nám
hefurekkert leikritverið kynnt I
Háskóla íslands á vegum Þjóð-
leikhússins, né starfsemi, hlut-
verk og tilgangur þess veriö
kynnt eða rædd.
Það hlýtur aö vera timi til
kominn aö menn velti þvl fyrir
sér hvort Þjóöleikhúsið ræki
menningarhlutverk sitt sem
skyldi.
Guöbjörg Guðmundsdóttir.
G.G.
Fáfnir Hrafnsson
Úr ljóðabókinni „Skóhljóð aldanna
Verkalýðsforingjar
Hálaunaðir embættismenn og aldraðir.
Sjálfkjörnir árlega í áratugi.
Rykfallnir af áratuga aðgerðarleysi.
Sljóir af árlöngu nefndarfargi.
Einstaka hafa verið krossaðir.
Verkalýðsforingjar samdauna auðvaldi
hafa dvalið áratugi í spilavíti.
STAÐIÐ UPP FRA SAMNINGUM
Svefndrukknir skrifuðu þeir undir
Björn Snorri og Eðvarð.
Studdir frá samningaborðinu margfræga
komu þeir útí dagsbirtuna
og tilkynntu nýjan smánarsamning
þann tíunda i röðinni.
AAargra vikna þóf varð að martröð
nýju undanhaldi nýjum ósigri.
Alþýðan gekk hljóðlát og niðurlút til vinnu
en foringjarnir tóku við orðu.
Steinunn Sigurðardóttir
Úr ljóðabókinni „Vegsuinmerki”
Fyrir þína hönd.
Það er allt andstætt
andstætt lif.
Ég svo ung, svo ófríð illa gefin
í einu orði: engu lík.
Vagg í vinnunni, gæsahúð,
svuntan dugir ótrúlega skammt
og útstæð augun, saga til næsta bæjar
eða varnirnar þykkar og frussast þegar ég tala.
O væri ekki annað líf að loknu þessu
labbaði ég í sjóinn strax í dag.
(Einkum með hliðsjón af þessu: Svona eru ekki allir.
Hvers á ég að gjalda? Sumir eiga kærasta og kunna líka
dönsku. Enégáekki neittog hvaðkannég?)
Heima er mamma heilsulaus og pabbi minn óður.
AAaja litla rangeygð og barinh eins og fiskur.
Ég geri það líka og hún grætur oftastnær.
O væri ekki annað líf að loknu þessu
labbaði ég í sjóinn strax í dag.
Svo get ég ekkert, ekkert. Varla flakað.
Það er verst. Ég bíð bara eftir hinu. Þetta er ekki þess
virði.
Og mig sem langar að syngja. Það er engu Ifkt að heyra
migsyngja.
AAér er sagt að þegja.
Ég er svo vitlaus
að ég get ekki einu sinni skrifað þetta.
Það gerir kona útl bæ. En hvað veit hún.
O væri ekki annað Iff að loknu þessu
lúllaði éó f sjónum strax í dag.
1 ( Þaðer annaðIff. Þaðerannaðlíf.
0 , það er allt annað líf.)