Vikan - 22.10.1959, Page 13

kjaftæði, sem ég er vissum að það var eins-
gott, að hann var rekinn heim, því það hafa
sagt mér menn, sem vinna á vellinum og eru
búnir að hafa þar góðan bisniss lengi, að hann
liafi verið langt til búinn að koma þar öllu i
rúst á einum tveimur mánuðum með eintóm-
um lögum og vitleysu. Það voru til dæmis
bandarískir yfirmenn, sem kunningjar minir
hafa kontakt við og hafa kommisjón af þvi,
sem þeir koma útaf vellinum, sem voru orðnir
svo hræddir við þessa lagavitleysu í generáln-
um, að þeir voru hættir að skaffa. Og einn af
þessum kunningjum mínum, sem er harður
ræðumaður og borgar mikið í flokkssjóð, tap-
aði hvorki meira né minna'en þrjúhundruð-
þúsund nettó í rafmagnsfittings, gólfdúkum og
frystilegi, sem gæjarnir þorðu ekki að skaffa,
afþvíað Pritchard var ár og síð að þjófkenna
menn og húinn að setja einhverja dela í að
rannsaka málið og útvega sannanir. Og kunn-
ingi minn sagði það, að hann skyldi svo
sannarlega verða fixaður svoleiðis, að hann
yrði hér ekki lengi. Það skyldi hráðum eitt-
hvað koma fyrir á vellinum, sem setti generál-
inn í svoleiðis aðstöðu, að hann mætti hypja
sig.
Og það var ekki heldur liðinn háifur mánuð-
ur, fráþví hann sagði þetta, þangað til þeir
ætluðu að taka blóðið úr bandarisku sveskj-
unni og fyrsta uppistandið varð. Og svo rétt
á eftir var það, sem íslendingarnir lágu á
maganum og generállinn var rekinn heim.
Það er nefnilega allt annað en eitthvert
lagavæl, sem gildir í samskiptum milli fólks,
sem vill kalla sig frjálsar og friðelskandi
menningarþjóðir. Og nú er bara að vona, að
það verði liðlegur og almennilegur generáll,
sem skilur varnarmálin, sem þeir senda i stað-
inn fyrir Pritchard.
EKKERT skil ég í þvi fólki, sem étur kjöt
og er með eitthvert múður útaf því, að bændur
skuli ekki fá að ákveða sjálfir, hvað það kost-
ar. Og það er ekkert annað en pólitik að halda
þ.vi fram, að hændur skuli endilega mega
gera allt, sem allir aðrir mega gera. Ég held
nefnilega, að fólk álti sig ekki á því, að lög
eru einmitt sett i svona lýðræðislandi, til þess
að allir fari ekki endilega að gera alveg
nákvæmlega það sama og séu með einhvern
kjaft.
Svo er ég lika stcrefins í því, að bændum
líði betur, þóað þeir hafi það kannski eitthvað
skárra, og mér finnst bara margt benda til
þess, að þeim sé hezt borgið, þegar þeir eru á
heljarþrömirini og allt í volli hjá þeirn og þeir
lepja dauðann úr skel.
Það eitt er að minnstakosti víst, að islenzk-
ir bændur undu bezt við sinn hag, þegar
liann var verstur, þvi þá voru Islendingar allir
hændur. Og það var ekki fyrr en hagur bænda
fór að stórskána, að þeir fluttust í bæina og
hættu öllum búskap.
Það er áreiðanlega ekki til sá asni, að hann
sjái ekki, livað það væri bagalegt, ef allir
hættu að vera bændur og framleiða kjöt og
mjólk. Og jió ég sé ekki að halda því fram,
að ég hafi neitt vit á svoleiðislöguðu. jiá eru
margir, sem halda því fram, að þetta, sem
þeir kalla íslenzka menningu, mundi skemm-
ast við það, að bandastéttin hyrfi alveg á
þessu landi.
Og ég held, að það sé alveg nauðsynlegt, að
stjórnarvöldin ráði jivi, hvað mikla peninga
bændur fá fyrir kjötið og mjólkina, og geti
alltaf haft hönd í bagga með því, hvað hátt
þeir lifa. Því reynslan hefur nefnilega sýnt
það, að eina ráðið til jiess að halda þeim
kyrrum í sveitinni er, að þeir hafi liað ekki
of gott og venjist ekki á neinn lúxus, heldur
séu svo blankir og svo miklir leppalúðar, að
þeir skammist sin fyrir að láta sjá sig innan-
um annað fólk og séu fegnir að halda sig í
fásin ninu.
Og manni finnst jiað bara svo ergilegt, að
fólk skuli ekki átta sig á jies.su og vera með
eithvert múður um jiað, að bændur skuli ekki
fá að ákveða það sjálfir, hvað þéir vilja fá
fyrir vöruna, og það meira að segja fólk, sem
borðar sjálft kjöt og mjólk.
>»»»»»»»»»»»»»»»♦»»»»<»♦»»»♦♦»♦»♦<>»♦♦♦♦»»<
ForsíÖan:
Nú er vinur okkar, Giss-
ur, hróðugur. Bomban,
sem hann talar um, er
auðvitað stækkunin á
blaðinu. Og ■ Rasmína er
himinlifandi. Liklega fær
Gissur að fara út í til-
efni af þessum merkis
atburði, sem er með þeim
merkari í sögu Vikunnar
að því er Gissur segir og
hann er afburða minnug-
ur.
Á 16. bls. í þessu blaði hefst grein um lýsingu og ljósa-
útbúnað í heimahúsum eftir Guðrúnu I. Jónsdóttur híbýla-
fræðing. Á þessari byggingaöld hlýtur slík grein að vera
mörgum fengur, enda er greinin hin ýtarlegasta. Guðrún er
Reykvíkingur að uppruna. Hún hélt til Kaupmannahafnar til
náms í sínni grein og settist í Frederiksbergs Tekniske
Skole, en námstíminn í híbýlafræði er 30 mánuðir. Nú
starfar hún hjá Húsameistara ríkisins við teikningar á inn-
réttingum og húsgögnum.
Umrenningur nokkur, sem víða fór um sveit-
ir, var vanur, þegar hann náttaði sig á bæjum,
að biðja um bók til lestrar á vökunni, en sá orð-
rómur fylgdi honum, að hann væri ekki les-
andi. Einu sinni sem oftar kom hann á bónda-
bæ. Var honum þar vel tekið og boðið að gista.
Þá umrenningur það og bað bónda að ljá sér
skemmtibók til að lesa í á vökunni. Bóndi hafði
heyrt, að hann væri ólæs, og langaði til þess að
fá fullvissu sína um það. Hann fékk því um-
renningnum Nýja testamentið og sagði um leið:
— Jæja, hérna eru þá Noregskonunga sögur.
Umrenningurinn settist nú við lestur, og inn-
an skamms byrjaði hann að flissa og skelia á
lærin. Allt í einu hrópar hann upp:
— Nú hnippast þeir, kóngarnir. Og eftir
skamma stund rekur hann upp skellihlátur,
slær aítur bókinni og segir: Já, og þar drap
hann kónginn!
Þetta er ein frægasta mynd, sem tekin hefur verið af brezku
konungsfjölskyldunni. Þær sitja þarna flötum beinum (talið
frá vinstri): drottningarmóðirin, Margrét prinsessa og Elísa-
bet drottning og horfa á veðreiðar. Klæðnaðurinn er ekki sér-
lega konunglegur, en þess gætir sífellt meir hjá drottningunni,
að hún vill gerast alþýðlegri. og lækka hásæti sitt.
Hvað er
um að vera?
Eru ekki einhver brögð í tafli á þessari mynd? Þessir menn eru
í kapphlaupi, það er greinilegt. Og þeir taka mikið á og ætla sér
báðir vinninginn. En áhorfendurnir, hefur þeim verið staflað á
hliðina í háan bunka? Skyldi vera betra að fylgjast með hlaupinu
á þann hátt? Nei, jiað er víst ekki allt sem sýnist. Þið sjáið á 33.
bls., hvað um er að vera.