Vikan - 03.11.1960, Page 6

Islendingar á útlendri grund
VIÐ SÖKNUM KVÖL
Heirasókn tií'íslenzkra hjóna Ingibjargar Magnúsdóttur og Hermanns Þorsteinssonar,]
í landi. Þetta er alveg rótgróiö hjá
Dönum og kemur af sjálfu sér. Það
kemur fyrir að krakkar hér á götunni
ávarpa okkur, en þau gleyma aldrei
að þéra.
— Það er nú miklu auðveldara að
Þéra á dönsku en islenzku. Það eru
ekki þessar blessaðar beygingar, sem
þvælast fyrir mörgum.
— Rétt er það og svo eru Danir
langþjálfaðir I þéringum, en á Islandi
var það nálega almennur siður að
þúast, þótt ókunnugir hittust, nema
kannski ef presturinn eða sýslumað-
urinn áttu í hlut. Mér finnst Danir
stundum full fágaðir, en ég ímynda
mér að hið mikla þéttbýli hér eigi
sinn þátt i því. Svíar nota þéringar
mikið og þó er mun erfiðara að þéra
á sænsku. Þar krefjast þéringar oft,
að titill sé nefndur í ávarpinu, til
dæmis: Má bjóða skólastjóranum
meira kaffi?
—- Finnst þér þú hafa lært mikið af
dönskum starfsbræðrum þínum í við-
skiptalífinu?
— Það finnst mér vissulega. Maður
tekur fyrst og fremst eftir því, hversu
stundvísi er fólki í blóð borin. Það
þekkist varla annnð en að allir mæti
stundvíslega. Ég hef reynt að gera
mér grein fyrir því, af hverju þetta
hafi skapazt og þá kemst maður ekki
hjá því að þakka samgöngutækjun-
um eitthvað af því. öll farartæki eru
stundvís upp á mínútu. Svo byrjar
öll starfsemi fyrr á morgnana hér en
heima. E'f maður fer á fætur kl. sjö
og á að vera mættur til vinnu kl.
hálfníu niðri í bæ, þá getum við
verið viss um, að mjólkin, brauðið
og dagblöðin eru þegar komin heim
á tröppur hjá manni.
Nú, þú spurðir um það, hvað ég
hefði lært af dönskum starfsbræðr-
um. Danskir skrifstofumenn vinna
mjög vel og mæta á réttum tíma eins
og ég sagðL En þeir eru engu að
síður stundvisir úr vinnu, þegar tim-
inn er kominn og það er álitið sjálf-
sagt og eðlilegt. Margir eiga mjög
langt heim og það getur orsakað heil-
mikla bið á brautarstöðvum, ef þeir
komast ekki af vinnustað á réttum
tíma. Svo er annað: Umtöluðum hlut
er yfirleitt hægt að treysta i við-
skiptalífinu, og mér hefur fundizt það
vera lærdómsríkt.
— Fær ungt fólk tækifæri hér eins
og heima?
— Nei, það er ekki svipað. Tökum
til dæmis starfsmann við opinbert
fyrirtæki, — það eru líkur til þess
að hann þurfi oft að bíða mjög lengi
eftir því að röðin komi að honum
með einhvern frama. Hér er krafizt
mikilíar undirbúningsmenntunar al-
mennt af verzlunar- og skrifstofu-
fólki, — meiri en við höfum efni á.
Nú er atvinna nægileg hér í landi og
los hefur verið mikið á vinnumark-
aðinum og ólögleg verkföll hafa verið
tíð að undanförnu. Gert er ráð fyrir
kröfum um mjög hækkuð laun og
styttan vinnutíma við næstu allsheri-
arsamninga launþega.
1 sambandi við Dani og Danmörku
kemst maður ekki hjá þvi að taka eft-
ir hve allt er byggt á gömlum merg
og frágangur allur i góðu lagi. Það
er ekki sízt lærdómsrikt fyrir Reyk-
víkinga að sjá alla hluti fullgerða.
Niðurníðsla á mannvirkjum er næst-
Hermann Þorsteinsson er eins kon-
ar sendiherra í Kaupmannahöfn.
Hann hefur að visu ekki aðsetur í
sendiráði og þaðan af síður diplómata-
passa upp á vasann, en íslendingar
koma til hans 1 hnpum, bæði á skrif-
stofuna á Islandsbryggjunni og heim
til þeirra hjóna og hann veitir þeim
haldgóða fyrirgreiðsiu. Hermann er
forstóðumaður skrifstofu Sambands
íslenzkra samvinnufélaga í Kaup-
mannahöfn. Hann hefur aðsetur í
húsi norræna samvinnusambandsins
og meginverkefni hans er sala á ís-
lenzkum sjávarafurðum og landbún-
aðarvörum i Danmörku ásamt fyrir-
greiðslu við Sambandsskipin.
En talsverður hluti af starfsdegi
Hermanns ier í það að greiða götu
náungans. Það koma menn að hei.nan
og vnja fá sér atvinnu í Höfn, aðra
vanhagar um hótel eða einhverja
íyrirgreiðslu. Þegar leitað er til Her-
manns, er hann boðinn og búinn til
hjálpar og fyiir þær sakir verður
vinnudagur hans stundum langur.
Við liturn inn hjá honum á íslands-
bryggjunni, einn sólheitan dag í sum-
ar og það talaðist svo til, að við kæm-
um heim til hans og hefðum af því
meir en afspurn, hvernig Islendingar
á útlendri grund höguðu búskapnum.
Við fórum með hraðlestinni eitt
laugardagskvöld og Hermann kom á
móti okkur á stöðina i Virum. Það er
nýlegt úthverfi eða öllu heldur út-
borg, sem náð hefur samruna við
sjálfa Kaupmannahöfn. Þar voru
eingöngu einnar hæðar einbýlishús,
flest úr rauðum múrsteini en öli um-
vafin fjölskrúðugum gróðri. Hermann
Þorsteinsson og kona hans Ingibjörg
Magnúsdóttir, taka á móti gestum af
snilid þess er kann og reisn höfðingja,
er skála höíðu um þjóðbraut þvera.
Ibúðarhúsið er ævintýri út af fyrir
sig; múrsteinn og timbur og brúnar
þakhellur að ekki sé taiað um þennan
dásamlega samruna við náttúruna.
Garðurinn er eins og stofa i beinu
áframhaldi af stofunni innan dyra.
Okkur skildist, að yfir sumartimann
væri hann íverustaður ekki minni en
sjálft húsið.
Við létum fara vel um okkur eftir
hamborgarhrygginn og dreyptum á
glösum. Það var orðið dimmt úti og
lítill umferðargnýr þarna í friðsæld-
inni. Ég lagði þá spurningu fyrir
Hermann, hvort honum þætti á því
einhver munur að vinna í Kaup-
mannahöfn eða heima í Reykjavík.
Hann svaraði:
— Mér finnst sérstaklega auðveld-
ara að vinna skipulega. Viðskiptin
ganga dálitið öðruvisi fyrir sig, —
það er meira gert bréflega hér. Maður
fer yfir póstinn að morgni og síðan
svarar maður því sem þarf að svara.
Þetta er yfirleitt í mjög föstum
skorðum.
— Og þú kannt betur við þessháttar
skipulag?
— Ég verð að svara Því játandi.
Viðskiptin eru hér mjög föst í form-
um og mér finnst að orkan fari ekki
svo mjög í það að reka á eftir sjálf-
sögðum hlutum eins og heima.
— Hvernig er með samskipti yfir-
manna og undirmanna, — eru þau
svipuð og heima?
—- Það er allmikill munur á þeim
og miklu stífara form, sem ríkir milli
yfir- og undirmanna hér. I sumum
fyrirtækjum er ætlazt til Þess, að
menn þéri hver annan og það jafnt,
þótt þeir annars séu aldavinir og Þú-
ist utan vinnustaðarins.
— Mér heyrðist þú þéra einkarit-
arann þinn, þegar ég kom til Þín á
skrifstofuna.
— Það gerði ég að sjálfsögðu, —
annað er ekki talið viðeigandi — hér
Ingibjörg MagnúscLóttir og Hermann Þorsteinsson i stofunni heima hjá sér á Pergolavej 17 í Virum.