Vikan - 24.11.1960, Síða 15

eftir auknu áliti. En hvernig gat
hann kannazt við það? Allir mundu
kaila hann rolu.
Hann gerðist þunglyndur og nið-
urdreginn, átti erfitt með ' svefn.
Einn vordag sat hann á skrifstofu
sinni, sem var á nitjándu hæð. Varð
honum þá litið út um opinn glugg-
ann, og það var sem hryllingur faeri
um hann allan. Ljósvaki geiinsins,
lognið úti fyrir, allt virtist lionum
þetta henda sér að koma, koma ...
Hann starði eins og bergnuminn út
um gluggann og barðist af alefli við
nær óviðráðaniega Iöngun til að
fleygja sér út úr honum. Það bjarg-
aði honum, að siminn hringdi. Sið-
an reikaði hann til næstu stöðvar
og tók leigubíi heim, fjörutiu mílur
vegar. Þá hringdi hann á lækni sinn
og iagðist i rúmið.
Læiinirinn lét orð falla um geð-
veiki í sambandi við þenna ókenni-
lega lasleika. En frændur hans og
vinir nefndu hann öðru og algeng-
ara nafni. Þeir kölluðu bæði þung-
lyndið og þetta tilfelli „taugabilun“.
Það mundum við líka flest gera.
En — hvað er þá taugabilun? Þar
sem taugavefir i sjálfu sér brotna
aldrei eða „bila“, getur þetta orð
þá haft við rök að styðjast? Vmsir
læknar, sem ég hef átt tal við, hafa
talið það ónákvæmt hugtak, aðrir
hafa fallizt á réttmæti þess. Yfirleitt
hefur læknum skilizt, að helzta
ástæða til að nota orðið yfir þetta
hugtak sé sú, að öll taugabilun só
sprottin af sameiginlegum orsökum
í höfuðatriðum.
í innsta eðli sinu er taugabilunin
áhyggjur. Ástand mannsins er
þrungið aukinnni spennu samfara
yfirþyrmandi kvíðatilfinningu án
augijóss tilefnis. Við höfum öll á-
hyggjur. Venjulega gleymast orsakir
þeirra. En áhrif þess, sem eitt sinn
olli okkur hræðslu, geta aukizt síðar
meir og dregið ókunnan ótta upp úr
djúpum undirvitundarinnar, er fyll-
ir manninn furðulegum ótta og
skelfingu.
Blaðamann þekkti ég, sem bugað-
ist algerlega við lát móður sinnar.
Við sálrænar lækningar kom i ljós
ótti, sem lengi hafði legið grafinn
djúpt í sál hans, en myndazt með
honum á barnsaldri og aukizt hvert
sinn, er foreldrar hans skildu hann
einan eftir í húsinu. Þegar móðir
hans dó og „skildi hann eftir“ einu
sinni enn ,kom þetta skyndilega yf-
ir hann enn I aukinni mynd.
Önnur höfuðorsök allra taugabil-
ana er vöntun i vörnum líkamans.
Þegar 1 barnæsku venjumst við á að
verjast ýmsu, sem veldur áhyggj-
um. Algengasta vörnin er sú að telja
sér trú um hitt og annað. Hægt er
fyrir menn að afsaka drykkjuskap
sinn með þvi að telja sér trú um,
að það sé félagslegra. Önnur aðferð
er sú, sem lcalla má „tilfærslu“. Hún
felst í þvi, að við dyljum andúð
okkar á einni persónu með því að
færa hana yfir á aðra.
Setjum svo, að sölumaður hati
húsbónda sinn, en þori ekki að
kannast við það. Hann fær þá ó-
ánægju sinni útrás með þvi að ybb-
ast við konu hans. Ein aðferð til að
verjast áhyggjum er fólgin í afneit-
un, blindri höfnun þess, að vanda-
mál séu til, — sefandi, óafvitandi,
en árangursríkri „gleymsku“.
Stundum endast þessar andlegu
varnir að meira eða minna leyti
alla ævi. Hitt mun þó venjulegra,
að þær bregðist, þegar óttakennd
Framhald á bls. 26.
Poindexter hefur sjálfur búiö sér til braut innan viö
fangelsismúrinn, og þar æfir hann og keppir viö
klukkuna.
Honum
verður
sleppt
fyrir næstu
Ólympiuleika
Meðan beztu míluhlauparar heims-
ins þreyttu skeiðið 1 1500 m hlaup-
inu á Ólýmpíuleikunum, var einn
úr flokki hinna fremstu fjarstaddur.
Hann sat við útvarpstækið og fylgd-
ist með úr fjarlægð. Þó hafði hann
númer eins og þeir, sem hlupu, en
því var ekki úthlutað af Ólýmpíu-
nefnd, heldur frá Iowa-riki. Robert
Poindexter er nefnilega fangi nr.
22815 í ríkisfangelsinu í Fort
Madison i Iowa.
Hann hefur verið hafður í lialdi
Hann þjálfar sig eftir aöferöum stór-
hlaupara. Hér er hann í leikfimi í
rakarastofu fangelsisins.
innan múra þessa fangelsis síðastliðin átta ár, og hann mun
þurfa að dveljast þar fjögur ár til viðbótar. Dóminn hlaut hann
fyrir rán. Hann heíur annars átt heldur óskemmtilega ævi eins
og margir afbrotamenn, og hann hefur verið að mikiu leyti frá
fjórtán ára aldri á heimiium fyrir vandræðaungiinga eða í fang-
elsum. Fyrir nokkrum árum missti hann dóttur sína, systir hans
og bróðir dóu, og kona hans skildi við hann. Hann fytltist hatri
og hætti öllum samskiptum við samfanga sína. Til þess að létta
sér sáiarkvaiirnar fór hann að skokka um í fangeisisgaroinuin,
og hann fann, að lionum var léttir að því. Hann tók lisa upp á
því að skokka yfir fangelsismúrinn og gerði samtals l'jórar vel
heppnaðar tiiraunir til þess að komast ytir. Einu sinni var hann
kominn um 60 km i burtu, áður en hann náðist.
Svo var það dag nokkurn l'yrir sex árum, að hann heyrði
um hið ágæta airek Rogers Bannisters, Bretans, sem iyrsiur
manna hijop miluna undir fjórum nnnútum. Þá íyrst fokk
Poindexter áhuga fyrir aivöru og reyndi nniuhiaup ser tii gamans
i fangeisisgarðinum. Aðstæour eru þar auðvitað hinar versiu, og
þar að auki átti hann ekki hlaupaskó. Hann fékk tímann 4:20
min. og l'annst hann að visu vera nokkru síori en Bannister, en
siðar komst hann að því, að sigurvegarar á fjoiniergum stor-
moium í Bandarikjunum fengu ekki miklu betri tima. Pa eiii-
setti hann ser að æia i íangeisisgaróinum og utvegaoi sér iiæu.ur
um þjaifun og komst i breiasamnand viö þekkta pjaiiara, m. a.
lnnn íræga Lerutty, sem þjailar storhiauparaun uiiiot trá nsirauu.
Leruity Uelur sagt um roindexter: nann hetur ettir mynuum
að uæma þa likamsoyggingu, sem goour mituhiaupari pari að
hafa. Hann helur iika pa exiibeitiii, sem aiiir ípróttameiin ættu
að liaí'a. Hann er ekki orðinn of gamail tii þess að verða nezti
míiuliiaupari heimsins, og et' það er marknnð hans, þá mun ég
ekki iáta mitt eftir liggja með aostoð við þjáiiun hans. Eg þjaiia
liann brel'iega nuua, en ég mundi giaður koina til AinernxU og
þjail'a Poimexter i íangeismu, ei' einhver viidi taka aö ser aö
greiða kostnaðinn.
Oðru hverju hefur Poindexter hlaupið á tima, en þar hafa
engir dómarar verið viðstaddir, og Cerutty réð lionum að bæta
30 jördum við vegalengdina, tii þess að timinn yrði frekar tekinn
trúanlegur. Poindexter gerði þaö, og að undanförnu heíur hann
sífellt bætt tima sinn og er nú kominn i 4,02 min. Sé brauun mns
vegar 30 jördum of löng, má draga 5 sek. frá þessum tima, og
að gæta, að hann hefur enga keppni haft, Iiann hefði vafaiaust
þá væri Pointexter kominn niður fyrir heimsmetið. Svo ber þess
Framhald á bls. 38.
VMCAN 1 5