Vikan - 14.05.1969, Side 21

I
hún tveimur blaðamörmum á dyr, þegar
þeir spurðu hana, hve gömul hún væri orðin.
Vitið þér ekki, að maður spyr aldrei kon-
ur um aldur þeirra, sagði hún bálreið. —
Þér skuluð fara núna og koma aftur, þegar
þér hafið lært betri mannasiði.
Eftir því sem næst verður komizt mun
Coco hafa fæðzt 1883. Rétt skírnarnafn henn-
ar er Gabrielle Chanel. Coco-nafnið kom
ekki til fyrr en löngu síðar.
Sagan segir, að hún hafi fæðzt í járn-
brautarlest. Móðir hennar var á leið til
manns síns, sem var vínkaupmaður í Suður-
Frakklandi, þegar hún fékk skyndilega létta-
sóttina og fæddi stúlkubarn fyrir tímann.
Það varð uppi fótur og fit í járnbrautarlest-
inni, og þegar hún kom loks til Arles, þar
sem maður hennar be'ð, var hún orðin mjög
máttfarin og sárþjáð. Hún lézt nokkru síðar,
en litla stúlkan hennar lifði fyrir hreinasta
kraftaverk.
Veröldin bjó Gabriellu litlu strax frá því
fyrsta óblíð og miskunnarlaus kjör. Hún
missti ekki aðeins móður sína, heldur einnig
föður sinn nokkrum árum síðar. Hún stóð
eins uppi í veröldinni. Tvær frænkur henn-
ar tóku hana að sér. Þær bjuggu í Auvergne,
og hjá þeim ólst Gabriella upp og naut lít-
illar umhyggju og ástríkis.
Minning Gabriellu um móður sina var
bundin við gamla og snjáða ljósmynd, og
aldrei leið henni úr minni köld kinn föður
hennar, þegar hún kyssti hann í kveðju-
skyni, er hann fluttist til Bandaríkjanna.
Þar lézt hann eftir skamma dvöl. Hún hat-
aði frænkur sínar og því meir sem hún eltist.
Hún var þrjózk og óhamingjusöm ösku-
buska, sem næstum á hverju kvöldi dreymdi
um, að hún gæti kveikt í húsinu sem hún
bjó í til að losna við hina ströngu uppal-
endur sína. Hún lék sér að brúðum til að
reyna að gleyma einmanaleikanum og sorg-
inni. Brúðurnar hennar voru gamlar og
snjáðar og klæðalausar, en hún gerði við
þær af stakri þolinmæði og saumaði á þær
föt. Þetta voru e nu ánægjustundirnar, sem
hún man eftir úr bernsku sinni.
Þegar hún óx upp, varð hún há, grönn og
dökkhærð stúlka. Hún var falleg og sér-
kennileg útlits; augun óvenjulega skær og
og lifandi. Hún var ódæl og gáskafull og
hafði mikið yndi af hestum. I námunda við'
Auvergne er óbyggt svæði með villtri nátt-
úru. Þar er grátt um að litast og kuldalegt
á vetrum. En Gabriella þeysti um þetta
svæði jafnt sumar sem vetur, eins og kúreki,
— klædd í strákaföt með hárið flaksandi í
allar áttir. Fyrr en varð var hún orðin dökk-
brún í framan af sól og vindi. Það fór hroll-
ur um frænkur hennar bara ef þær sáu hana,
en þær voru báðar piparmeyjar og klædd-
ust svörtu dag hvern. Eins og flestar konur
á þessum tíma gerðu þær allt sem þær gátu
til að forðast sólina. Þær voru örvæntingar-
fullar vegna framferðis Gabriellu og vildu
setja hana í klaustur. Þá var Gabriellu nóg
boðið. 1Ö ára gömul yfirgaf hún frænkur
sínar og fór til Parísarborgar. En hún fór
ekki ein þangað, heldur í fylgd með ungum
liðsforingja. Hann var barón og hét Etienne
Balsan. Hann varð fyrsti elskhugi hennar og
sá sem hún syrgði alla ævi.
Sagan segir, að þau hafi hitzt, þegar Gabri-
elle var í reiðtúr í námunda við Auverge,
en þar gegndi liðsforinginn herþjónustu.
Hann varð ástfanginn af henni strax við
fyrstu sýn. Hann hélt þegar í stað á eftir
henni, elti hana iengi vel, en hætti ekki
fyrr en hann náði henni — og náði ástum
hennar og hafði hana með sér til Parísar!
Hvort þessi þjóðsaga er sönn eða ekki
verður ekki fullyrt, því að Coco vill ekki
ræða þetta tímabil ævi sinnar. En staðreynd
er það engu að síður. að hún kom með liðs-
foringjanum sínum til Parísar og hann sýndi
henni nýjan töfraheim, sem hana hafði al-
drei grunað að væri til.
T einni svipan kynntist þessi fátæka stúlka
glæsilegu lífi hefðarfólksins í París. Liðs-
foringinn klædd' öskubuskuna sína í skart-
klæði og gerði hana að prinsessu; fór með
hana í óperur og samkvæmi á hverju kvöldi.
Á daginn léku þau póló. Hvarvetna hvíldu
á henni girndaraugu karlmanna og öfundar-
augu kvenfólksins. í þessum heimi var Eti-
enne eins og kóngur í ríki sínu. Hann var
ríkur og fallegur og klæddur einkennis-
búningi eins og prins. Stoltur kynnti hann
hina fögru og heillandi unnustu sína fyrir
hefðarfólkinu, vinum sínum og kunningium.
Þegar hann dag nokkurn þurfti að yfir-
gefa París og halda til vígvallanna til að
þjóna föðurlandi sínu, þyrptust aðdáendurn-
ir í kringum Coco og vildu fa að stytta henni
stundir, á meðan unnusti hennar væri fjar-
verandi.
En hún vísaði þeim öllum frá sér og beið
eftir Etíenne.
Hún elskaði hann og engan annan. En
hann kom ekki aftur. Hann fórst á vígvöll-
unum. Gabrielle grét og var óhuggandi. Hún
var aftur orðin ein og yfirgefin.
Þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir tókst eng-
um Frakka að sigra hjarta hennar. Það var
helgað hinni föllnu hetju, jafnt í lífi sem
dauða.
En tíminn græðir öll sár, og það sem
Frökkum tókst ekki fékk Englendingur
áorkað. Hann hét Arthur Capel; var ungur,
fríður og flugríkur og gæddur sterkum og
sérstæðum persónuleika. Hann heillaðist
strax af hinni dökkeygðu Gabríellu. Grann-
ur vöxtur hennar og látlaus klæðaburður
stakk í stúf við bústnar Parísarmeyjarnar,
sem voru yfirhlaðnar af skrauti og glingri.
Arthur var í hæsta máta brezkur í útliti
og framkomu og gjörólíkur þeim Frökkum,
sem Gabriella hafði kynnzt. Hann var eini
maðurinn, sem hún unni og gat treyst full-
komlega, fyrst Etienne var fallinn frá. Hún
varð því meir ástfangin af honum, sem hún
kynntist honum betur. Hann keypti handa
henni glæsilega íbúð og gat bóðið henni upp
á allt það dýrasta og bezta, sem hún gat
hugsað sér. Ef hún vildi skreppa í Boulogne-
skóginn, gat hún ekið í nýja kappaksturs-
bílnum, sem hann átti. Ef hún vildi eyða
helginni í Deauville, gat hún notað íbúð,
sem hún átti þar. Eí: hún vildi dveljast í
París, hafði hún þrjár negrastúlkur til að
þjóna sér, laga matinn, hugsa um kjólana
og greiða henn:.
Hún var hamingjusöm, þegar hún var í
návist hins nýja elskhuga síns, en hann var
kaupsýslumaður og á stöðugum ferðalögum.
í hvert skipti sem hann fór frá henni, gagn-
tók tómleikinn og einmanakenndin hana.
Henni leiddist þrátt fyrir allsnægtirnar og
íburðinn allt í kringum hana.
— Þegar manni leiðist, þá fitnar maður,
sagði hún.
Eitt sinn, þegar Gabriella sat alein og lét
Framhald á bls. 32.
ChÆ FrfGA TÍZKUDROTTNING
NEL’ ER 0RÐin m __
PARÍSARBORGAR, coco
84 ARA GÖMUL HfR jrn
L' HER DR SAGT FRA
. ,F| U£NNAR. HÚN ER EIGANDl 1ÍZKU
HÚN ENN VERA EINS OG I UPPHAFI
UTIL, FATÆK OG T^;ogastúlka