Vikan - 19.04.1972, Qupperneq 49

»vorið góða
grænt og hlýtt...«
er þegar komið
suður í álfu.
LOFTLEIBIR vorlækkun Loftleiða
ICELANDIC gildir frá 1. apríl -15. maí
„Allt í tugthúsið, allt í tugt-
húsið. Landsyfirrétturinn, æðsti
dómstóllinn og stjórnarvöld
staðarins, lögreglustjórn og bæj-
arstjórn, — allt þetta skal
hneppa langt út fyrir borgina
og — i tugthúsið. Hver hefui'
séð eða heyrt getið um nokkurs
staðar um víða veröld. um rgð-
og dómhús langt fyrir utan álla
borgarbyggðina, eitt sér, auk
heldur í tugthúsinu eða ofan á
því?“
„Menn telja að þetta sé gert
af sparnaðarástæðum. — það
kostar miklu minna að klína
ráðhúsinu ofan á tugthúsið en
að byggja húsin hvert fyrir sig.
en hví ekki að spara meira? Hvi
datt stjórninn ekki i hug, að
hafa allt tugthúsið tvær hæðir.
svo að hin stjórnarvöldin öll
hefðu getað fengið þar góðan
og sómasamlegan bústað? Þai
hefði átt að vera bústaður fyrir
amtmanninn nýja og landfóget-
ann, og hví skyldi herra biskup-
inn ekki geta verið þar líka?"
— Svona farast ritstjóranum
orð og skín gremjan út úi
hverri setningu. Honum þykir
það sæma bezt, að allir æðstu
embættismenn landsins, — um-
boðsmenn danska valdsins á Is-
landi, væru látnir í tugthúsið.
að undanskildum landshöfðing.i
anum sjálfum, sem begar hafði
valið sér bólfestu í gamla af-
dankaða tugthúsinu við Arnar-
hól. Hefði verið farið eftir þess-
um tillögum ritstjórans, var líka
hægt að spara 1000 rd árlega.
sem biskup, amtmaður og land-
fógeti fengu úr landssjóði i
húsaleigustyrk, en dönsku
stjórnarherrunum, segir rit-
stjórinn, sé annað hugleiknara
en að spara útgjöld landssjóðs
við þessa embættismenn sína.
Um þessar mundir voru til
sölu st.órar og miklar húseignir
i Reykjavík, hin svokölluðu
Glasgow-verzlunarhús. sem
enskt fyrirtæki átti og vildi
selja fyrir lítinn pening. Tillaga
kom fram um það, að kaupa
þessar eignir og gera aðalbygg-
inguna, Glasgow, að ráðhúsi.
Hús þetta þótti nægilega stórt
og veglegt til þeirra hluta, en
þetta var timburhjallur, sem
fuðraði upp á skömmum tíma
30 árum síðar, eða rétt um alda-
mótin síðUstu. Margir aðhyllt-
ust þessa tillögu, þ.á.m. Jón
Guðmundsson. Hann segir þetta
haganlegra fyrir alla, „en að
fara að klúðra ráð- eða dóm-
húsi þarna ofan á tugthúsið fyr-
ir utan alla staðarbyggðina".
öllum til ama og óþæginda og
til eintóms athlægis.“ — í einu
orði sagt sé tugt- og ráðhúsið
óhafandi þarna við Skólavörðu-
stíginn, en huggun sé það þó í
þessum raunum, að farið gæti
svo, að ráðhúsið verði aldrei
En þarna varð sá mæti maður
notað og alls ekki til lengdar.
ekki sannspár. Þetta hús er, sem
kunnugt er, notað enn og
Reykjavíkurbær hefur vaxið
svo ört, að nú er tugthúsið i
miðjum bænum. Það er þvi
orðið öllum til ama og óþæg-
inda, að tugthúsið skuli ekki
vera „fyrir utan alla staðar-
byggðina". Á slíkum stað ætti
það að vera, eins og það var
sett á sínum tíma.
Byggingu tugthússins var lok-
ið eftir eitt ár, en á þeim tíma
voru engin innflutningshöft, og
svo var líka völ á nógu vinnu-
afli. Mánudaginn 7. júlí var
dómsalur yfirréttarins tekinn í
notkun, án allra hátíðahalda
eða vígsluathafnar, en þó er til
frásögn af athöfn þessari. Það
hafði að visu enginn búizt við,
að hinn hái réttur yrði fluttur
: hið nýja hús þennan dag, og
engum hafði verið tilkynnt það.
Til dæmis vissi Jón Guðmunds-
son ekkert um þetta og var
hann þó einn af málafærslu-
mönnum réttarins. Dagana áð-
ur, þann 5. og 6. júlí, hafði aug-
lýsingu um réttinn verið fest
upp í gamla svartmálaða gler-
kassanum utan á húsi réttarins
á Lækjartorgi, þ.e. svartholinu,
16. TBL. VIKAN 49