Vikan - 22.04.1976, Blaðsíða 6

Spánverjar boröa ve/ og mikið, og sagt er aö
spönsk húsmóðir standi í eldhúsinu 7 tíma á
dag við matarundirbúning.
fjarlægjest hvort annað og lifa sitt í hvorum
heiminum.
— Nú hefur páfinn á kirkjuþingi fordæn'.
hina útivinnandi húsmóður og bent eindregið á
það, að staður konunnar sé inni á heimilinu.
Verður þetta ekki mikil samviskuspurning fyrir
kaþólsku konuna, sem kannski verður að vinna
utan heimilisins?
— Alls staðar, þar sem viðhafðar eru reglur
6 VIKAN 1 7. TBL.
Ekki má gleyma hvitlauknum sem er ein aðal-
undirstaðan íspánska matnum.
og bönn, sem verða fólki stundum ofviða,
gerist eitt og annað á bak við tjöldin og
stundum í skjóli kirkjunnar. Þetta skapar
„dubbel-moral" og verður til þess, að fólk
neyðist til að grípa til lyginnar oft og iðulega til
að fela eina og aðra misfellu eða mistök, sem
við hér norður frá myndum kalla mannleg
mistök og líta tillitssömum augum.
— Auðvitað hefur kirkjan slakað á sínum
kröfum eftir breyttum lífsháttum og gildismati,
en hún hefur kannski ekki fylgst nógu vel með
tímanum. Til dæmis hefur páfinn ekki enn lagt
blessun sína yfir pilluna til getnaðarvarnar, en
auðvitað er hún notuð, þótt það sé í óþökk
kirkjunnar.
— Óteljandi persónulegir harmleikir hafa átt
sér stað, vegna þess að kaþólikkum leyfist að
gifta sig aðeins einu sinni á ævinni, jafnvel
ekklar og ekkjur hafa ekki fengið leyfi til að
ganga í hjónaband öðru sinni. Og hversu
margar ekkjur skyldu hafa verið á Spáni eftir
borgarastríðið?
— Nú fórst þú ung að heiman, hvernig
tókst þér að fá fararleyfi og brjóta gamla hefð,
sem sagði, að ungar stúlkur ættu að búa í
föðurhúsum, þar til þær giftust burt?
— Það tók mig fyrst tvö ár að fá leyfi til að
fara yfir á næstu eyju, Tenerife, því þá urðu
unglingar ekki sjálfráða fyrr en 21 árs gamlir,
þótt nú miðist það við 18 ár.
— Ég var ákveðin í því að lesa læknisfræði,
og þar sem þá var enginn háskóli á Gran
Canaría, var ekki um annað að ræða en fara
yfir á Tenerife. Faðir minn var dræmur á að
sleppa mér burt, því eins og aðrar stúlkur á
þessum tímum hafði ég alltaf haft fylgd, ef ég
fór eitthvað út. Nú eftir að ég hafði verið að
nudda þetta í tvö ár, fór móður minni að leiðast
þófið og sagði við föður minn, að ef hann ekki
gæfi mér faraleyfi, þá gerði hún það sjálf.
— Ég lauk fyrsta ári læknisfræðinnar á
Tenerife, en þurfti svo að fara yfir til
meginlandsins til að halda áfram. Foreldrum
mínum virtist ofraun að sjá af mér burt í svo
langan tíma, en mér tókst nú samt að kría út
fararleyfi til að fara til Englands og Þýskalands
undir því yfirskini að læra málið.
— En síðan millilentir þú aftur í Englandi á
leiðinni til Íslands. Hvað varst þú þar lengi?
— Ég ílengdist þar í heil 14 ár og varð mér
þar úti um hjúkrunarmenntun og íslenskan
eiginmann. Ég verð að viðurkenna, að ég var
ákaflega fáfróð um island og íslendinga, og
mig minnir, að ég hafi spurt manninn minn,
þegar ég fyrst hitti hann og hann sagði mér, að
hann kæmi frá íslandi, hvort hann væri fæddur
á ísjaka. En það var nú kannski meira í gríni en í
alvöru.
— Eftir veru þína í Englandi hefur þú verið
búin að venjast veðurfari og hugsunarhætti
norðurevrópubúa. Þótt margt sé ólíkt með
bretum og íslendingum, heldur þú samt ekki,
að það hefðu orðið of mikil viðbrigði að flytjast
beint frá Spáni til íslands?
— Ég vann sem hjúkrunarkona öll þessi ár í
Englandi og fór að vinna á Landakotsspítala
tveimur mánuðum eftir að við fluttumst til
íslands 1971. Það voru geysileg viðbrigði að
koma af breskum spítala, þar sem viðhafðar
eru ströngustu herreglur og stéttaskiptingin
mikil. Mörkin milli yfirlækna, undirlækna,
hjúkrunarkvenna og nema eru óbrúanleg.
Yfirlæknirinn er eins og guð almáttugur
óskeikull og allsráðandi, þar sem hann skálmar
um gangana með heila prósesíu af skjálfandi
undirmönnum á eftir sér.
— Ég var auðvitað alltaf ávörpuð ,,nurse
Golcalves". Hér á Landakoti var ég María frá
fyrsta degi, einfaldlega María. Ég held, að það
hljóti að vera sjúklingunum til góðs, ef
andrúmsloftið er létt og óþvingað meðal
starfsfólksins, einsog ég hef fundið hér. Þegar
allt kemur til alls, erum við öll að vinna fyrir
sömu hugsjón og hagur sjúklinganna á alltaf
að sitja í fyrirrúmi.
— Það er starfið, sem alltaf hefur bjargað
mér. Það er alltaf þörf fyrir hjúkrunarkonur,
þær geta gengið inn í vinnu, hvar sem er á
hnettinum, og þegar ég er komin í hvíta
sloppinn, verður tilveran alltaf björt fyrir mér,
því þetta starf veitir mér ákaflega mikla
fullnægingu og gleði.
Nú ber María Theresa fram kaffi og íslenskar
rjómapönnukökur, og litli fallegi sonur hennar
á öðru ári er ekki lengi að verða sér úti um eh.z.
Talið berst nú að sameiginlegri fæðu
íslendinga og spánverja, nefnilega saltfiskinum
íslenska, sem þykir lúxuxfæða þarna syðra og
nefnist á máli innfæddra „bacalao", sem þýðir
réttur og sléttur þorskur. Meðan við öldum
saman höfum matreitt okkar „bacalao" á þann
einfaldasta hátt, sem hugsast getur, soðinn
með floti og kartöflum, kunna spánverjar ótal
útgáfur og tilbrigði, og blaði maður í spænskri
kokkabók, má líta þarna yfir 20 gómsætar
saltfiskrétti.
— Eiga nú spánverjar að fara að kenna
þorskþjóðinni, íslendingum, að elda saltfisk,
kann einhver að spyrja?
Já, því ekki það, og við fáum Maríu Theresu
til að gefa okkur sína uppáhalds saltfiskupp-
skrift, sem við birtum hér með hennar leyfi.
Spánverjar eru miklir matmenn, og hús-
móðirin ver meiri hluta dagsins til að undirbúa
tvær heitar, þriggja rétta máltíðir. Hráefnið
verður að vera ferskt, og þess vegna fara allar
spænskar húsmæður út til matarkaupa á
hverjum morgni og verja miklum tíma í að bíða
við hin fjölmörgu markaðsborð.