Vikan - 22.01.1981, Blaðsíða 18

Höfundur: Graham Greene Þýöandi: Garðar Baldvinsson
ENDIR
SAMKVÆMISINS
Peter Morton hrökk upp viö fyrstu
dagskímu. Regnid klappaði glerið mjúk-
lega. Það var fimmti janúar.
Hann leit yfir borðið, þar sem kerti
lýsti upp vatnspoll, að hinu rúminu.
Francis Morton var ennþá sofandi og
Peter lagðist aftur niður með augun á
bróður sinum. Honum var skemmt við
að ímynda sér að það væri hann sjálfur
sem hann horfði á, sama hárið, sömu
augun, sömu varirnar og sama andlits-
fallið. En skemmtanin dvínaði og hugur-
inn snerist enn til þess sem léði deginum
mikilvægi. Það var fimmti janúar. Hann
gat varla trúað því að ár væri liðið frá
þvi að frú Henne-Falcon ^iélt síðasta
barnasamkvæmi sitt.
Allt í einu sneri Francis sér á bakið,
sveiflaði handleggnum yfir andlitið og
huldi munninn. Hjarta Peters sló
hraðar. ekki af ánægju heldur af óróleik.
Hann settist upp og kallaði yfir.borðið:
„Vaknaðu." Axlir Francis kipptust til og
hann steytti hnefann út í loftið, en
augun voru lokuð sem fyrr. Peter
Morton virtist rökkva í herberginu og
honum fannst eins og stór fugl steyptist
yfir það. Hann æpti aftur „vaknaðu" og
aftur kom silfurbirtan og mild snerting
regnsins við gluggana. Francis neri
augun. „Kallaðir þú?”spurði hann.
„Þig dreymdi illa," sagði Peter. Nú
þegar hafði reynslan kennt honum hve
mjög hugir þeirra endurspegluðust hvor
í öðrum. En hann var sá eldri, um
nokkrar mínútur, og þessi örlitli auka-
skammtur af ljósi sem hann fékk, á
meðan bróðir hans barðist enn um i
þjáningu og myrkri, hafði gefið honum
sjálfstraust og verndartilfinningu gagn-
vart hinum sem var hræddur viö svo
margt.
„Mig dreymdi að ég væri dáinn,”
sagði Francis.
„Hvernig var það?" spurði Peter.
„Ég man það ekki,” sagði Francis.
„Þig dreymdi stóran fugl.”
„Var það?” Þeir lágu báðir þöglir í
rúminu og horfðu hvor á annan, söntu
grænu augun, sama uppbretta nefið,
sömu ákveðnu varirnar og sama bráð-
þroska hökulagið. Fimmti janúar.
hugsaði Peter aftur og hugur hans
reikaði hægt frá kökunum til verðlaun-
anna sem hægt yrði að vinna. Eggja-
hlaup, eplasýling, skollaleikur.
„Ég vil ekki fara,” sagði F.ancis allt í
einu. „Ég býst við að Joyce verði þarna .
. . Mabel Warren.” Hann hryllti við
hugsuninni um samkvæmi með þessum
tveimur. Þær voru eldri en hann. Joyce
var ellefu og Mabel Warren þrettán.
Langar fléttur þeirra flöksuðust í yfir-
lætislegum takti við karlmannlegt
skálmið. Kynferði þeirra var auðmýkj-
andi þegar þær fylgdust með hæðnislegu
augnaráði með honum vandræðast með
eggin. Og i fyrra .... hann sneri sér frá
Peter. kinnarnar eldrauðar.
„Hvað er að?” spurði Peter.
„O, ekke- Ég held mér líði ekki vel.
Ég er kominn m„ð kvcf. Ég ætti ekki að
fara í samkvæmið.”
Peter var ráðvilltur. „En, Francis, er
það slæmt kvef?”
„Það verður slæmt kvef ef ég fer i
samkvæmið. Kannski gæti ég dáið."
„Þá máttu ekki fara,” sagði Peter
reiðubúinn að leysa alla erfiðleika með
einni einfaldri setningu og Francis lét
róast, albúinn að láta Peter um allt. En
þó hann væri þakklátur sneri hann sér
ekki aðbróður sínum. Kinnar hans bára
enn vott um skammarlega minningu,
um feluleikinn í fyrra í myrku húsinu og
um hvernig hann hafði xpt þegar Mabel
Warren setti hönd sina allt í einu á hand- •
legginn á honum. Hann hafði ekki heyrt
hana koma. Þannig voru stelpur. Það
heyrðist aldrei i þeirra skóni. Aldrei
brakaði í gf'i 'um undan fótataki þeirra.
Þær lædoóSt cins og kettir með
inndregnar klær. Þegar fóstran kom inn
með heitt vatn !á Francis rólegur, lagði
allt á herðar Peters. Peter sagði:
„Fóstra, Francis er með kvef.”
Hávaxin, stirðleg konan lagði hand-
klæðin yfir könnurnar og sagði. án þess
að snúa sér við: „Þvotturinn kemur ekki
fyrr en á morgun. Þú verður að lána
honum af þínum vasaklútum.”
„En fóstra," sagði Peter, „væri ekki
betra að hann lægi í rúminu?"
„Við förum með hann í góða göngu-
ferð á eftir,” sagði fóstran. „Golan blæs
sýklunum I burtu. Fariði nú á fætur
báðir tveir,” og hún lokaði dyrunum á
eftir sér.
„Fyrirgefðu,” sagði Peter. „Hvers
vegna liggurðu bara ekki áfram i
rúminu? Ég skal segja mömmu að þér
liði of illa til að fara á fætur.” En mót-
spyrna gegn örlögunum var ekki i valdi
Francis. Ef hann væri áfram í rúminu
myndu þau koma upp, banka brjóstið,
mæla hitann, skoða tunguna og þau
myndu uppgötva að hann væri með
uppgerð. Það var satt að honum leið illa,
sjúkleg tómleikatilfinning í maganum og
örari hjartsláttur, en hann vissi að
ástæðan var aðeins ótti, ótti við
samkvæmið, ótti við að verða að fela sig
einn í myrkrinu, án Peters og ekki týra
til að treysta á.
„Nei, ég fer á fætur,” sagði hann og
síðan með skyndilegri örvæntingu. „en
ég fer ekki i samkvæmi frú Henne
Falcon. Ég sver við Biblíuna að ég fer
ekki.” Nú yrði ábyggilega allt gott,
hugsaði hann. Guð myndi ekki láta
hann rjúfa svona hátiðlegan eið. Hann
myndi vísa honum einhverja leið. Hann
hafði allan morguninn fyrir sér og allt
siðdegið líka til klukkan fjögur. Engin
ástæða til að kviða þegar döggin var enn
frosin á grasinu. Allt gæti skeð. Hann
gæti skorið sig eða fótbrotið eða fengið
slæmt- kvef i alvörunni. Guð myndi
bjarga þessu einhvern veginn.
Hann hafði svo mikið traust á Guði
að þegar móðir hans sagði: „Ég heyrði að
þú værir með kvef,” yfir morgunverð-
inum, gerði hann lítið úr þvi. „Við
hefðum heyrt meira um það,” sagði
móðir hans kaldhæðnislega. „ef það
væri ekki samkvæmi í kvöld." Francis
brosti, undrandi og bugaður yfir van-
þekkingu hennar á honum. Hamingja
hans hefði varað lengur ef hann hefði
ekki mætt Joyce i gönguferð um
morguninn. Hann var einn með fóstr-
unni því Peter hafði leyfi til að klára
kaninubúrið i gróðurhúsinu. Ef Peter
hefði verið þarna þá hefði hann ekki
tekið þetta eins nærri sér; fóstran var
lika fóstra Peters, en núna var eins og
hún væri eingöngu ráðin hans vegna af
því honum væri ekki treystandi einum í
gönguferð. Joyce var bara tveimur árum
eldri og hún var alein.
Hún kom skálmandi að jteim, flétt-
urnar flaksandi. Hún gjóaði augunum
háðslega til Francis og ávarpaði fóstruna
með tilgerð. „Halló, fóstra. Kemur þú
með Francis í samkvæmið í kvöld? Við
Mabel Warren komum.” Og hún var
farin aftur niður eftir götunni áleiðis að
heimili Mabel Warren, yfirlætislega ein
og sjálfri sér næg á löngum auðum
veginum. „Ljómandi góð stúlka,” sagði
fóstran. En Francis þagði og fann aftur
hjartsláttinn og uppgötvaði hve fljótt
stund samkvæmisins rynni upp. Guð
hafði ekki gert neitt fyrir hann og minút-
urnar flugu hjá.
Þær flugu of hratt til að skipuleggja
nokkur undanbrögð eða jafnvel til að
búa hjartað undir aðvífandi raunir.
Skelfingin næstum bugaði hann þegar
hann stóð, alls óviðbúinn, á tröppunum
með kragann brettan upp móti köldum
gustinum en vasaljós fóstrunnar rauf
lítið gat á myrkrið. Ljósin í anddyrinu
voru að baki og líka hávaðinn frá þjóni
sem lagði á borð fyrir kvöldverð sem
aðeins móðir hans og faðir myndu
snæða. Löngunin til að hlaupa aftur inn
i húsið nærri því bugaði hann; löngunin
til að kalla til móður sinnar að hann færi
ekki í samkvæmið. að hann þyrði ekki.
Þau gátu ekki neytt hann til að fara.
Hann gat næstum þvi heyrt sjálfan sig
segja þessi lokaorð og leysa þannig að
eilífu fjötrana sem vörnuðu foreldrum
hans þekkingar á hans eigin hug. „Ég
er hræddur við að fara. Ég fer ekki. Ég
þori ekki að fara. Þau láta mig fela mig í
myrkrinu og ég er hræddur við myrkrið.
Ég æpi og æpi og æpi.” Hann sá fyrir sér
undrunina í svip móður sinnar og siðan
kalt öryggið í vægðarleysi þeirra full-
orðnu. „Láttu ekki eins og kjáni. Þú
verður að fara. Við höfum þegið boð frú
Henne-Falcon.”
En þau gátu ekki neytt hann til að
fara; hann vissi það þegar hann hikaði á
tröppunum og heyrði brakið í frosnum
grassverðinum sem fóstran traðkaði á
18 Vikan 4. tbl.