Vikan - 15.05.1986, Síða 18

. . . og nú, sem næturvörður.
EFTIFt GUÐRÚNU ALFREÐSDÚTTUR
MYNDIR TÓKUALDÍS ÓSKARSDÓTT/R
OG FLEIRI
Margir eru þeir sem af starfi sínu eða afrek-
um verða þekktar persónur í þjóðfélaginu.
Má þar nefna t.d. sjónvarpsfólk, stjórn-
málamenn, íþróttafólk, söngvara, leikara
o.fl. Þeir verða nokkurs konar almennings-
eign sem fólk á „heimtingu" á að fá að
fylgjast með, og þeirri kröfu sinna fjölmiðl-
ar gjarnan. Allir fá þar eitthvað fyrir sinn
snúð - sá þekkti fær auglýsingu, aðdáand-
inn upplýsingar og fjölmiðillinn útbreiðslu.
Hvernig líf skyldi það vera að þekkjast
alls staðar, geta ekki horfið í fjöldann þeg-
ar maður vill heldur verða að sæta því að
ókunnugir hnýsist í einkalífið, smjatti jafn-
vel á slúðursögum?
Einhver spekingur sagði eitt sinn sem
svo um frægðina: „Stjarna er sá sem ham-
ast alla ævina við að verða frægur og
gengur síðan með dökk sólgleraugu til að
forðast eftirtekt.“ Sjálfsagt er þetta ekki
fjarri sanni og segir mikið.
Tæpast eru þó öfgar í frægðardekri eins
miklar hér á landi og víðast hvar erlendis.
Hvort ástæðan er fámennið eða meðfædd
skynsemi landans skal ósagt látið. En hefur
frægðin ekki líka einhveija kosti í för með
sér, þrátt fyrir allt, eins og betri fyrir-
greiðslu og ýmiss konar forréttindi,
samanber söguna um Jón og séra Jón?
Sumir lifa við frægðina alla ævi en aðrir
gera þar aðeins stuttan stans af ýmsum
ástæðum. Er frægð á íslandi sæt eða súr,
eða kannski sætsúr? Af hveiju snúa sumir
baki við henni og finna sér önnur viðfangs-
efni, verða aftur almennir borgarar? Verða
þeir þá aftur slíkir í augum fólks? Og hvern-
ig er samanburðurinn? Var frægðin súr eða
var hún aldrei ætluð til frambúðar?
Hér á eftir er leitað svara við þessum
spurningum hjá nokkrum fyrrverandi
„fórnarlömbum“ frægðarinnar sem tóku
upp á því að snúa sér að öðru. Hvað gera
þau nú?
Skúli á kraftatímabilinu. . .
SKÚLI ÓSKARSSON
„Eitt kíló að austan“ Þannig hljóðaði fyrirsögn
á viðtali við kraftlyftingamanninn Skúla
Óskarsson í Vikunni fyrir tíu árum. Það var
ekki út í bláinn því fyrir 38 árum fæddist á
Fáskrúðsfirði fjögurra marka tvíburi - á við tvö
smjörlíkisstykki, eins og mamma hans sagði -
sem var vart hugað líf. En Skúli dafnaði vel
og átti eftir að slá flestum við að burðum og
þreki.
„Ég byrjaði í fótboltanum en keppti samhliða
í frjálsíþróttum, var alltaf með frjálsíþrótta-
manninn í maganum. En svo féll ég fyrir stálinu
þegar maður sá þessa vasklegu menn í sjón-
varpi og blöðum. Ég byrjaði í lyftingunum árið
1970 og stundaði þær í tólf ár en hætti svo
óskaplega þreyttur jafnsnögglega og ég byrj-
aði. Viljinn var farinn að gefa sig, maður
slakaði aldrei á. Ég þurfti árs hvíld en ákvað
bara að hætta alveg. Maður á að hætta á toppn-
um og mér fannst ég vera farinn að nálgast
hann, þótt mér fyndist ég geta gert betur. En
maður á að hætta áður en vélin fer að slitna.
Þá fyrst fór ég að geta gert allt það sem flestir
eru búnir að rúmlega þrítugir. Ég gifti mig, tók
bílpróf, keypti bíl og hús og fór að lifa svona
eins og venjulegur maður. Um þetta leyti var
ég orðinn næturvörður í Hagkaupi - innbrots-
þjófum til mikillar hrellingar - og þar er ég
enn. Ég væri svo sem tilbúinn andlega og líkam-
lega að byrja að keppa aftur en tel ekki, sem
fjölskyldumaður og öfga-íþróttamaður, að það
sé hægt því ég færi ekki aftur af stað öðruvísi
en að æfa grimmt til að sigra. Ég tek fjölskyld-
una fram yfir keppnisíþróttirnar í dag. Það er
aldrei að vita þegar maður verður fertugur -
allt er fertugum fært - segja þeir.“
Hvernig var að vera þekktur íþróttakappi?
„Sem einhleypur var þetta náttúrlega of-
boðslega gaman - allavega fyrstu árin - en svo
fór ljóminn smátt og smátt að fara af. Það voru
gerðar til manns miklar kröfur og á öldur-
húsunum varð maður alltaf fyrir áreitni. Ýmsir
vildu ræða við mann og ef maður gerði það var
maður álitinn ánægður með sig, ef ekki, þá
hrokafullur. Eftir að ég gifti mig hætti ég að
fara á þessa staði til að geta verið í friði. Það
er svo stutt síðan ég hætti að fólk þekkir mig
gjarnan enn. En keppnistímabilið var auðvitað
mjög skemmtilegt, maður fékk tækifæri til
ferðalaga víða um heim. Til dæmis fór ég einu
sinni hinum megin á hnöttinn, til Kalkútta á
heimsmeistaramót, og þá sá ég hvað við Islend-
ingar höfum það gott. Þvílík fátækt og örbirgð
sem þar er.“
- Értu sáttur við lífið og tilveruna í dag?
„Já, ég er mjög sáttur við það. Þetta er al-
gjör afslöppun og maður getur leyft sér miklu
meira; líkamsrækt í eigin þágu, að ferðast um
landið og ýmislegt dútl. Annars er brauðstritið
eiginlega fullt starf ef út í það er farið."
18 VIKAN 20. T8L