Vikan - 15.05.1986, Blaðsíða 34

unda. Kannski voru það Hallur Þórarinsson
og Rögnvaldur kali, jarl frá Orkneyjum.
Viltu heyra, væna mín,
vísur sem ég kvað til þín
eina þögla þorranótt
þegar allt var kyrrt og rótt.
(Sveinbjörn Beinteinsson)
Snorri var höggvinn og fornu hættirnir
liðu undir lok. Þá komst í tísku að yrkja
rírnur undir hinum ýmsu bragarháttum.
Fyrsta ríman, sem geymst hefur, er Ólafs
ríma Haraldssonar eftir Einar Gilsson. Þessi
ríma er frá seinni hluta 14. aldar og varð-
veitt í Flateyjarbók. Er skemmst frá Jjví að
segja að rímurnar taka að renna úr Islend-
ingum stanslaust og sífellt bætast við nýir
og nýir bragarhættir. Rímnakveðskapur var
þjóðaríþrótt fslendinga langt fram eftir öld-
um ásamt brennivínsdrykkju og skyráti.
Vinsælustu gestirnir á bæjum voru þeir sem
gátu kveðið rímur og það bæði vel og lengi,
helst þangað til allir voru sofnaðir.
En allt tekur sinn enda. Það kom að því
að rímnaformið rann sitt skeið. Sumir segja
HATTUMÁL
EFTIR BJARKA BJARNASON
vað er líkt með Snorra Sturlusyni og
Sveinbirni allsherjargoða - annað en það
að þeir voru og eru báðir góðskáld? Jú, þeir
eiga það sameiginlegt að hafa sett saman
háttalykla eða háttatal.
Þegar hnígur húm að þorra,
oft ég hygg til feðra vorra,
og þá fyrst og fremst til Snorra,
sem framdi Háttatal.:,:
Snorri Sturluson samdi Háttatal sitt í
Noregi. Það var veturinn 1222-1223 og ort
til heiðurs vinum Snorra, þeim Skúla jarli
og Hákoni Noregskonungi. En Háttatalið
var auðvitað fyrst og fremst ætlað upprenn-
andi skáldum sem vildu nema bragfræði.
Hættirnir urðu alls um eitt hundrað, bæði
fornir og nýir. Þar á meðal voru bragar-
hættirnir langloka, draugsháttur og greppa-
minni.
Reyndar var Snorri ekki fyrsti íslending-
urinn sem setti saman háttalykil. Til er
háttalykill frá 12. öld en óvíst er um höf-
34 VIKAN 20. TBL