Vikan - 19.02.1987, Side 37

var raunar kunningi þeirra beggja. Ég þekkti
Vigdísi minna en nokkuð þó og bar mikið
traust til hennar. Enda hefur hún staðið sig
afburðavel í þessu starfi og verið landi og
þjóð til sóma, ekki bara af því að hún er
kona heldur vegna sinna miklu hæfileika."
„Ég var skipaður ríkissáttasemjari 1978 en
fékk frest til að taka við starfmu til 15. sept-
ember 1979. Ég er skipaður til fjögurra ára í
senn þannig að öðru skipunartímabili mínu
er að Ijúka 15. apríl.“
- Hvernig starf er sáttasemjarastarfið,
Guðlaugur?
samningar alveg að nást en svo á síðustu
stundu hleypur allt í baklás. Ég væri ekki
mennskur ef ég yrði ekki pirraður þá. Hitt
er annað að maður getur gengið út frá því
sem vísu, einkanlega ef búið er að vaka lengi,
að rétt þegar á að fara að undirrita kemur
eitthvað upp. Oftast er hægt að kippa því í
liðinn en stundum ekki og þá springur allt.“
- Ég er ekki viss um að fólk almennt viti
í hverju starf þitt er fólgið þegar tvær fylking-
ar sitja gráar fyrir járnum hvor á móti annarri
og þú átt að ná sáttum milli þeirra.
„Ég hef kynnt mér þetta starf bæði á Norð-
um helmingi allra deilna lýkur á fyrsta sátta-
stiginu þar sem reynt er að fá menn til að
tala saman. Yfírleitt er stokkið yfir annað
stigið því aðeins 8% af málum fara þangað
en afgangurinn fer þá í frjálsan gerðardóm.
Mér hefur fundist, einkum í seinni tíð, að
menn leggi of mikið upp úr þvi hér að sátta-
semjari komi með tillögu eða þá að lagasetn-
ing leysi deiluna. Þetta tel ég skaðlegt. Ég tel
mikilvægt að taka ekki frumkvæðið frá samn-
ingsaðilunum, láta þá ekki bíða eftir því að
sáttasemjari komi með tillögu. Deiluaðilar
eiga að tala saman, það er heilladrýgst. Við
Menn leggja of
mikið upp úr því
að sáttasemjari
komi meðtil-
lögu. Deiluaðil-
ar eiga aðtala
saman. Það er
heilladrýgst.
„Það sem mér þykir skemmtilegast við
starfið er hvað ég hef kynnst mörgu fólki.
Meðan ég var í ráðuneytinu kynntist ég emb-
ættismönnunum og fólki úr stjórnsýslunni,
síðan kom kennaraliðið og stúdentarnir í
Háskólanum og svo koma vinnuveitendur og
verkalýðsforystan hér. Það er því allt annar
heimur sem maður kemur inn í hér og mér
þótti það afar skemmtilegt. Vitanlega er þetta
starf oft erfitt. Það er þrasgjarnt og það tekur
stundum á mann. Hér koma oft erfiðar tarn-
ir. En mér hefur alltaf látið vel að vinna í
skorpum, ætli það sé ekki svo með fólk sem
er alið upp í sjávarplássum, þar sem alltaf er
unnið í skorpum. Það verður partur af lífi
manns. Vissulega verður maður pirraður á
stundum. Manni sýnist ef til vill að nú séu
urlöndunum og í Bretlandi. Ég er mjög hrifinn
af því hvernig Bretar skilgreina starfið. Það
má segja að starf sáttasemjara sé þriþætt; í
fyrsta lagi sáttastarf, í öðru lagi það sem ég
kalla miðlun og í þriðja lagi það sem ég kalla
frjálsan gerðardóm. I Bretlandi byrja sátta-
störfin þannig að ákveðinn tíma er sáttasemj-
ari að reyna að fá deiluaðila til að setjast niður
og semja án þess að bera fram tillögu og raun-
ar má hann það ekki. Hans hlutverk er það
eitt að fá menn til að tala saman. Takist þetta
ekki kemur miðlunarstigið og nýr sáttasemj-
ari tekur við. Hann bæði má og á að bera
fram sáttatillögu, gangi það ekki koma menn
sér vanalega saman um að setja deiluna í
frjálsan gerðardóm til að komast hjá lagasetn-
ingu þingsins. í Bretlandi er það þannig að
getum líka séð það í hendi okkar hve íjarri
öllu lagi það er að ég sé að bera fram tillögu
í fyrstu kjaradeilu og móta þannig efnahags-
stefnuna. Eða þá þegar ASÍ, VSÍ og rikið
hafa samið að ég beri fram tillögu sem brýtur
verulega í bága við þann ramma. Slíkt er
bara ekki hægt.“
- Ertu orðinn þreyttur á þessu starfi?
„Auðvitað er maður oft þreyttur eftir lang-
ar tarnir og ég veit að ég verð þreyttur eftir
þá sem nú stendur. En hvort ég held áfram?
Ég hef að minnsta kosti ákveðið að fastráða
mig ekki í annað starf þegar ég hætti hér. Ef
ég verð ekki skipaður aftur fer ég bara á eftir-
laun eftir 95 ára reglunni og tek mér eitthvert
dund fyrir hendur. En ég gæti alveg hugsað
mér að vera eitt tímabil í viðbót.