Vikan - 29.10.1987, Blaðsíða 52

Við lauslega
athugun er ekki
annað að sjá en
helftin af þessu
fólki sem þar ráfar
væri vel til þess
fallin að skeina
börnum og snýta
sjúkum.
Hvar er allt þetta fólk
sem vantar til starfa f
landinu? Það vantar fólk í
fiskinn og það vantar fólk
ó barnaheimilin. Það þarf
að loka deildum sjúkra-
húsa vegna skorts ó
starfsfólki ó sama tíma og
offramboð er ó sjúkling-
um. Húsbyggjendur kné-
krjúpa fyrir iðnaðarmönn-
um og grótbiðja þó að
koma í vinnu og allir
samningsbundnir launat-
axtar eru þó lótnir lönd
og leið. Iðnfyrirtœki segj-
ast í vandrœðum vegna
fólkseklu og verslunareig-
endur sömuleiðis.
Enginn treystir sér til að slá á
neina tölu um hve margt fólk
vantar til starfa. Sumir tala í þús-
undum en aðrir í hundruðum.
„Það er ekki nokkur leið að fá
kjaft í vinnu, jafhvel þótt borgun
sé í boði,“ sagði hnugginn bygg-
ingameistari í brauðbúðinni á
dögunum. Maðurinn virtist vera
að tala við sjálfan sig, alla vega
þögðu allir sem fastast við þessi
orð. „Þetta er þenslan" bætti
maðurinn við og stundi þungan.
Enn tók enginn undir, nema
hvað ungur maður í blaserjakka
ræskti sig og allir litu í áttina til
hans. Hann lét þá ræskinguna
nægja og byggingameistarinn
keypti sér vínarbrauðslengju og
eitt grófkorna brauð og fór án
þess að hafa fleiri orð um þensl-
una.
Var nú ekki meira rætt í bið-
röðinni um stund, þar til aldrað-
ur maður í brúnum Gefjunarföt-
um segir hátt og gremjulega:
„Það nennir bara enginn að
vinna lengur. Það sem fókið vill
í dag er bara utanlandsferðir og
skemmtanir. Sólarferðir og
brennivín, það vill fólkið og allt
er þetta borgað með þessum
skuldakortum. En enginn vill
vinna og þó fer mjólkurlíterinn
bráðum í fjeretíu krónur, sann-
iði til.“
Eftir þennan ræðustúf þagn-
aði sá gamli jafn skyndilega og
hann byrjaði og þar með endaði
umræðan um vinnuaflsskortinn
áður en hún byrjaði.
Það fengust því ekki neinar
haldbærar skýringar á ástand-
inu, þarna í biðröðinni í brauð-
búðinni.
Nú hefur það löngum verið
haft á orði að við Islendingar
vinnum meira og lengur en aðr-
ar þjóðir, en ffamleiddum hins
vegar minna per mann heldur
en gengur og gerist í nágranna-
löndunum, svo ekki sé minnst á
Japan, þar sem hver tittur fram-
leiðir á við fimm fíleflda íslend-
inga. Sú vitneskja kemur lokuð-
um barnaheimilum eða spítöl-
um hins vegar ekki að nokkru
gagni og á auðvitað ekkert
heima í þessari grein. Enda
hefði þessi óhróður verið tek-
inn út úr greininni, ef svo illa
hefði ekki viljað til að blaðið er
komið í prentun.
„Hvert er farið blómið blátt?“
var stundum sungið hér áður
fyrr. Hvert er farið fólkið frítt, er
spurt í dag, en fatt er um svör.
Hvert fór fólkið úr fiskvinnsl-
unni? Ekki fór það á barnaheim-
ilin eða spítalana. Og hvert fór
spítalafólkið? Ekki fór það í flsk-
inn eða í byggingavinnu. Öngv-
ar fféttir hafa borist af fólksflótta
úr landi, nema þennan tíma-
bundna flótta á sólarstrendur
syðra, þær fáu vikur sem sólar
nýtur hér heima. Því síður hefur
frést af mannskæðri drepsótt
nema spönsku veikinni sem
áður var vikið að, sem höggvið
hefur stórt skarð í hinar vinn-
andi stéttir. Varla hefur allt
þetta fólk gufað upp! Situr það
heima og leggur kapal, eða bak-
ar lummur og soðibrauð? Trúi
því hver sem vill. En það er víst
þenslan sem hefur gleypt allt
þetta fólk með húð og hári. Og
hvar er svo þessi þensla? Hún er
meðal annars á spítölunum, því
alltaf fjölgar þeim sjúku eftir því
sem bætt er við fleiri rúmum. Þá
er ekki síður þensla í flskvinnsl-
unni, því aflabrögð hafa verið
með ágætum á árinu. Bygginga-
framkvæmdir hafa þanist út,
kannski ekki síst vegna þess að
nú eiga allir örugg lán frá Hús-
næðisstofhun og geta gengið að
því sem vísu að fá þau greidd út
einhvern tímann á næstu 10
árum. En allar þessar þenslu-
greinar kvarta og kveina undan
fólksflótta. Kannski það sé
Kringlan sem á sök á þessu öllu
saman. Alla vega er það ekki ein-
leikið hvað það er margt fólk á
ferli þar ffá morgni til kvölds.
Það er hreinlega erfiðleikum
bundið að komast þar milli
verslana vegna mannfjölda sem
ráfar þar um, sumt í algjöru til-
gangsleysi að því er virðist.
Þessi fjöldi færi létt með að
manna a.m.k. 20 frystihús eða
svo. Og síðan gamli miðbærinn
uppgötvaði að hann væri enn á
lífi, streymir fólk þar fram um
stræti og torg, svo þúsundum
skiptir. Við lauslega athugun er
ekki annað að sjá en helftin af
þessu fólki sem þar ráfar, væri
vel til þess fallið að skeina börn
og snýta sjúkum. En svo er að
sjá að þetta fólk hafi ekki uppi
nokkra tilburði til þess að koma
atvinnuvegunum til hjálpar og
er þá fátt til ráða. Kannski við
ættum að flytja inn blámenn og
berserki frá fjarlægum löndum
til að flaka fisk og passa börn.
Ekki hugnast öllum sú lausn og
hvað skal þá gera? Óli Laufdal
hefur auglýst stíft eftir týndu
kynslóðinni með þeim árangri
að þúsundir og aftur þúsundir
hafa skriðið úr felum og flykkj-
ast nú í Holly. Ætli það verði
ekki að fá Laufdalinn til að hafa
uppi á öllu þessu fólki sem týnd-
ist í þenslunni.
Páfi
Hvert er farið fólldd frítt?
52 VIKAN
Björgvin Pálsson