Vikan - 09.02.1939, Blaðsíða 18

18
V I K A N
Nr. 6, 1939
og hótaði honum jafnvel að koma upp
morði hans á Jóni, ef hann sálgaði ekki
kerlingunni líka. Áleit Bjarni bezt að gefa
henni eitur, en það reyndist ekki nógu
magnað. — Að eins í eitt skipti fékk Guð-
rún að fara út af heimilinu; var það á
trinitatishátíð, og fór hún þá til kirkju
með þeim Bjarna og Steinunni, en þau
voru bæði til altaris.
Það var 5. júní, að fé á Sjöundá var
rekið heim til rýingar; voru þau Bjarni og
Steinunn tvö ein við fjárrétt í túnjaðrin-
um, sjá þau þá hvar Guðrún kemur frá
bænum og stefnir til þeirra. Steinunn segir
þá: „Taktu nú helvítis kerlinguna, því
ekki mun síðar vænna.“ Stökk Bjarni þá
út úr réttinni og Steinunn á eftir, og hlupu
þau á móti Guðrúnu, en hún tók á rás
undan, því henni hefir víst ekki litist á
blikuna, en Bjarni náði henni skammt frá
bænum, og með því hann kom að baki
henni, greip hann annari hendinni fyrir
munn og nasir henni, en með hinni fleygði
hann henni á grúfu. Sagði hún þá: „Ætl-
arðu nú að drepa mig?“ „Það muntu nú
fá að reyna,“ sagði hann, og héldu þau
henni þar bæði, þar til þau höfðu kæft
hana. Veittu þau henni nábjargirnar,
þarna á túninu. — Bjarni smíðaði sjálfur
utan um líkið.
Bjarni hafði fundið lik Jóns rekið af sjó
viku eftir morðið; dysjaði hann það þá í
skafli og geymdi þannig þar til viku af
sumri, er hann bar það aftur í sjóinn. Hinn
12. nóv. um dagsetur var loks máli þessu
lokið, og var þá upp kveðinn dómur í því,
er dæmdi Bjarna til að klípast með gló-
andi töngum, handhöggvast lifandi og síð-
an afhöfðast; skyldi höfuð hans og hægri
hönd setjast á stjaka yfir hræinu, sem
jarða skyldi á aftökustaðnum. Steinunn
var dæmd til lífláts með exi. Skyldi hún
grafin á aftökustaðnum. Beggja góz, fast
og laust, skyldi falla undir konung.
Þau skutu máli sínu til æðra dóms og
til konungsnáðar.
Var svo Bjarni færður í járnum að
Haga á Barðaströnd, en Steinunn var færð
að Hrísnesi og höfð þar í gæzlu; skyldi
hún ganga laus þangað til hún væri létt-
ari orðin, en síðan setjast í járn.
Bjarni var um veturinn í járnum í Haga
og hart haldinn, en bar þó furðu karl-
mannlega meðferðina; var hann hafður í
úthýsi og sterkar gætur á honum. Þó tókst
honum eina nótt seint í janúar að losa
sig úr járnunum og komast út. Hljóp hann
þá út Barðaströnd og komst í f járhús í
Miðhlíð; þegar bóndi kom í fjárhúsið um
morguninn, varð honum ekki um sel, enda
tók Bjarni hann höndum og hræddi hann
til að leyna sér nokkra daga í fjárhúsinu
og gefa sér mat; lét hann bónda sverja
þetta, en hótaði að öðrum kosti að ganga
af honum dauðum. Bóndi sór, og hafðist
Bjarni við í fjárhúsinu þrjár nætur; hafði
hann þá hugsað ráð sitt. Lét hann bónda
fylgja sér á hesti um nótt, er fólk var
háttað, út á Strönd. Hafði þá sýslumaður
skrifað fyrir hann og heitið 20 rd. hverj-
um, sem segði til hans. Fóru þeir Bjarni
og bóndi til hreppstjóra, er Bjarni vissi,
að var vel efnaður, hræddi Bjarni hrepp-
stjóra til að fá sér vistir nokkurar og segja
ekki til sín. Lagðist Bjarni síðan út og
leitaði út í Skorahlíðar og hafðist þar við
tvær nætur. En fremur mun honum hafa
þótt kaldsætt í Skorinni; leitaði hann þá
út á Rauðasand og kom að Móbergi á
Rauðasandi á föstudagskvöld. Leyndist
hann þar í hlöðu um nóttina, allan laugar-
daginn og nóttina eftir. En á sunnudags-
morguninn handtóku fjórir Rauðsending-
ar hann í hlöðunni og bundu, og færðu
hann sýslumanni að Haga. Var hann þegar
í járn settur og rambyggilega um búið,
enda slapp hann ekki frá Haga aftur.
Næsta sumar (1803) var mál þeirra
Bjarna og Steinunnar dæmt í landsyfir-
dómi, og voru þau þá um sumarið færð til
Reykjavíkur og sett í hegningarhúsið.
Sátu þau þar meðan mál þeirra var fyrir
landsyfirdómi og hæstarétti, þangað til
sumarið 1805. Eina nótt það sumar tókst
Bjarna að ná járnstöng úr glugga á fanga-
klefa sínum og komst hann þar út. Lagði
hann þá af stað og fór huldu höfði, allt
þangað til hann kom upp í Borgarfjörð.
Sagði hann þá til nafns síns, með því að
hann þóttist svo langt kominn burtu frá
Reykjavík; en hann var óðar handtekinn
og fluttur aftur í hegningarhúsið. Um
sumarið kom út mál þeirra Steinunnar, og
var þeim báðum dæmt líflát, og Bjarna
að klípast. En með því enginn fékkst til
að höggva þau hér, áttu þau að fara utan
til aftöku. Friðrik Trampe greifi var þá
stiptamtmaður hér og var mælt, að hon-
um hefði jafnvel verið hlýtt til Steinunn-
ar (hefði fundizt mikið til um hannyrðir
hennar í hegningarhúsinu o. s. frv.); og
hafi hann lagt allt kapp á að fá hana náð-
aða. En það tókst ekki. Er mælt, að hann
hafi séð svo um, að hún fengi tekið inn
eitur. Hvað sem satt er í þessu, þá er það
víst, að þegar Steinunn hafði heyrt dóm
sinn frá hæstarétti, dó hún snögglega eina
nótt og var dysjuð 1 holtinu fyrir ofan
Skólavörðuna, þar sem enn heitir Steinku-
dys.
Bjarni var um haustið sendur til Noregs
til aftökunnar og var fenginn með honum
Hjörtur prestur Jónsson, afi Hjartar lækn-
is í Stykkishólmi og þeirra bræðra. Hjört-
ur prestur var þá ungur, en þrekmaður
mikill, og var honum alla æfi minnisstæð
för þessi, einkum hflát Bjarna. En vel og
karlmannlega hafði Bjarni orðið við dauða
sínum. Hefur Hjörtur prestur svo frá
sagt, að kvöldið áður en Bjarni var líflát-
inn, hafi hann átt tal við hann, sem oftar,
í fangaklefa hans, og hafi Bjarni þá látið
á sér heyra, að nú ætti hann kost á að
komast undan og úr landi, en hann vildi
nú heldur deyja en sæta því. En aldrei
vissi Hjörtur, hvort Bjarni hafði sagt
þetta satt eða ekki.
Barn það, er Steinunn ól í Hrísnesi á
Barðaströnd veturinn sem þau voru tek-
in í hald, var drengur og nefndur Jón.
Lýsti hún Bjarna föður að honum, enda
voru fullir 10 mán. liðnir frá láti Jóns
Þorgrímssonar, manns hennar. — Jón
Bjarnason ólst upp á sveit á Barðaströnd,
lengstum á Brjánslæk hjá séra Hálfdáni,
föður Helga lektors. Jón var fremur stór
maður og þreklegur, og sagður líkur
Bjarna föður sínum í vexti, en Steinunni
móður sinni í andlitsfalli, enda var hann
fremur laglegur maður í sjón. Hann dó
1883. Dóttir hans hét Júlíana; hún var
vinnukona hjá kand. Ásmundi Sveinssyni
fyrir vestan og dó hjá honum á HaUbjarn-
areyri 1886. Þau voru bæði ráðvönd og
gæflynd.
Pétur: Ætlarðu ekki í kirkju í dag? Það
væri réttara en að sitja í knæpunni allan
sunnudaginn.
Páll: Nei, ég sit kyrr. Það er betra að
sitja í knæpunni og hugsa í kirkju, heldur
en að vera í kirkju og hafa hugann alltaf
í knæpunni.
Sveinn lati var fyrir rétti ákærður fyrir
þjófnað. Eitt vitnið ber það, að það hafi
séð Svein hlaupa fyrir húshorn þá nótt.
En þegar Sveinn heyrir það, gellur hann
við og segir:
— Mikil ósköp er á þér maður að segjæ
þetta. Ég, sem aldrei hleyp.
#
Karl og kerling voru gestir hjá kaup-
manni.
Hún: Þetta er 1 jómandi laglegur hundur.
Hann er alteins og hundurinn okkar, nema
hvað hann er snögghærður, en þessi loð-
inn.
Hann: Já, allt að einu, nema okkar er
hundur, en þetta er tík.
Hún: Og svo er þessi hvítur, en okkar
svartur.
#
Konan lá á sæng, og barnsburðurinn
gekk mjög illa.
Bóndinn, sem Sigurður hét, gekk um
gólf og segir loks upp úr eins manns hljóði,
þegar kollhríðin stóð yfir:
— Mikið leggur þú í sölurnar, gæzkan
mín, fyrir hann Svein.
#
Andrés: Sefurðu, lagsi?
Sigurður: Því spyrðu?
Andrés: Ég vildi vita, hvort nokkuð væri
eftir á pyttlunni?
Sigurður: Ég sef.
Andrés: Slúður, þú ert að tala.
Sigurður: Ég tala oft upp úr svefni.
#
SPAKMÆLI :
Vináttan er ástin án vængja. — Lord
Byron.
*
Miðaðu hátt, en ekki svo hátt, að hvergi
komi niður.
*
Fáfræðin er aumkunarverð, en ekki
spotts.