Vikan - 19.10.1939, Side 16

16
VIK AN
Nr. 42, 1939
vantar ekki erfiðleikana í þjóðfélagsstig-
anum.
Einn þriðjudaginn þegar Denry var að
fara með sporvagninum til Hanbridge til
að rukka hitti hann Harald Etches, sem
bjó þá í Hillport, en verksmiðja hans var
í Hanbridge. Etches naut auðæfa sinna.
Hann var piparsveinn, og það var sagt, að
hann hefði 1000 pund á ári. Hann var einn
af stofnendum íþróttafélagsins. Þeir töl-
uðust lítið við í fyrstu. Þeir voru ekki jafn-
ingjar, og ekkert gat gert þá að jafningj-
um nema kjólföt. En kóngurinn getur einu
sinni ekki neitað að tala við matsvein, sem
hefir unnið peninga af honum. Og þéir tóku
tal með sér.
— Hann er ekki svo vitlaus, sagði Denry
við sjálfan sig, þegar Etches var farinn.
Og hann sór, að hann skyldi minnast á
íþróttafélagið næst. Þessi eiður truflaði
nætursvefn hans næstu nætur, því að eiður
var honum heilagur. Honum fannst hann
vera skyldugur til að nefna íþróttafélagið,
úr því að hann hafði svarið það. Næsta
þriðjudag vonaði hann, að Etches væri ekki
í sporvagninum. Honum kom meira að
segja til hugar að ganga, en — eiðurinn!
Honum fannst það ósanngjarnt að segja
Etches, að hann væri hæfur í félagið, því
að hann þekkti einu sinni ekki spil. Hann
var aðeins þekktur á 'götum. En — þessi
eiður!
Hann sat hljóður í nokkrar mínútur og
velti málinu fyrir sér, en þá beygði Etches
sig niður að honum og sagði:
— Heyrið þér, Machin, hvers vegna
gangið þér ekki í íþróttafélagið ?
Denry roðnaði, í síðasta skipti á æfinni.
Nú sá hann, hve álitið á honum var mikið.
Honum var það ljóst, að hann hefði verið
of lítillátur.
Það var ekki hægt að ganga í íþrótta-
félagið svona umsvifalaust. Við það var
heilmikið umstang, sem sannaði það, að
þetta var gott félag. Að lokum fékk Denry
tilkynningu frá einkaritaranum og gjald-
keranum, að hann væri orðinn meðlimur
félagsins. Hann vonaði, að einhver félag-
inn skýrði honum frá siðum og venjum fé-
lagsins og kynnti hann fyrir félagsmönn-
um. Eða þá, að hann kæmist inn í félags-
húsið án þess að sér yrði veitt athygli. En
þá kom dálítið fyrir. Frú Codleyn fékk þá
flugu í höfuðið að vilja selja hús sín. Nú
voru hús frú Codleyns hornsteinn í tilveru
Denrys, og hann var alls ekki viss um, að
nýr eigandi kærði sig um, að hann yrði
húsaleigurukkari. Hann reyndi árangurs-
laust að sýna frú Codleyn fram á, hve tekj-
ur hennar af húseignunum hefðu vaxið.
En hún var á báðum áttum.
Þá sagði Denry: — Ef ég hefði ráð á
því, skyldi ég kaupa húsin, aðeins til að
sýna yður — —! (Hann komst aldrei
lengra. Ef til vill hefir hann ekki vitað,
hvað það var, sem hann ætlaði að sýna
henni). Hún sagðist vona, að guð gæfi, að
hann gerði það. Þá sagði hann í örvæntingu
sinni, að hann skyldi kaupa þau með af-
borgunum. Og hann keypti hús madame
Hullins fyrir 45 pund. Hann borgaði 30
pund út í hönd. Afganginn átti að draga
frá vikulaunum hans. Hann káus hús ma-
dame Hullins, því að það stóð eitt sér.
Denry var öruggur, því að frú Codleyn gat
ekki látið hann fara nema tapa 15 pund-
um. (Enn reiknaði hann allt í smáupphæð-
um).
Nú var hann húseigandi.
Einn daginn gekk hann inn í íþrótta-
félagshúsið í Hillport. Enginn gat séð, að
honum hði illa. Sannleikurinn var sá, að
þar var ekki nokkur maður. Hann nam
staðar í forstofunni og las ,,lögin“, sem
héngu á veggnum, gaumgæfilega. Síðan
gekk hann inn í herbergi, þar sem voru
körfustólar og borð. Á borðunum lágu
nokkur blöð, en þar stóð með stóru letri:
— Er húðin yðar aum? Já, húðin á Denry
var aum. Hann fór inn í annað herbergi,
en þar var stórt spjald, sem á stóð: —
Hafið hljótt! Og þar var hljótt. Þetta var
áreiðanlega lestrarsalurinn.
Hann fór upp á loft. Þar var billiard-
stofa með tveim borðum. Þó að hann hefði
aldrei spilað billiard, greip hann eina kylf-
una, en þegar hann kom við kúluna, kom
svo mikill hvellur, að hann hætti. Hann
gekk að hurð, opnaði hana forvitnislega,
en hrökk við, þegar hann sá þar átta menn
sitja að spilum með hattana á höfðinu. Það
voru beztu whistspilarar í Bursley. Hr.
Denry lokaði dyrunum fljótt. Honum var
innan brjósts eins og hann hefði séð eitt-
hvað, sem hann mátti ekki sjá.
Hann fór niður aftur og hitti þá mann
á skyrtunni. Það var einkaritarinn og
gjaldkerinn, laglegur maður. Hann hafði
aldrei talað við Denry, en sagði nú við
hann: — Þér eruð kannske hr. Machin?
Það gleður mig að kynnast yður. Eigum
við ekki að fá okkur vínglas.
Einkaritarinn og gjaldkerinn kom með
whisky og gaf Denry margar, ágætar upp-
lýsingar.
— Nú hefi ég þó komið þangað, sagði
Denry við sjálfan sig þegar hann fór heim.
Næsta kvöld fór hann aftur í íþrótta-
félagshúsið. Lestrarsalurinn var auður
eins og venjulega. En reykingarsalurinn
var fullur af fólki. Enginn tók eftir komu
Denrys nema einkaritarinn, sem gaf sig
brátt á tal við hann. Denry leit hinn ánægð-
asti í kringum sig. Þarna var Charles
Fearns, málafærslumaður, sem vann í
Hanbridge, en bjó í Blekridge. Þó að hann
væri duglegur verzlunarmaður, langaði
hann til að kollvarpa þjóðfélagsskipulag-
inu og endurreisa það eftir sínu höfði. I
kvöld setti hann út á húseigendurna í bæn-
um — hann, sem stórgræddi á því að
semja eignarbréf og sá fyrir konu, börn-
um og franskri kennslukonu, sem var eitt
af furðuverkunum sjö í „bæjunum
fimm“.
— Það ætti að rífa niður fjölda húsa
strax á morgun, sagði hann. — Til dæmis
þennan kofaræfil, sem kerhngin hún Hull-
ins býr í. Kennslukonan mín þekkir hana,
því að hún er kaþólsk. Hún hefir borgað
half-a-crown í húsaleigu á viku í hálfa öld
og nú á að reka hana út á gaddinn, því
að hún getur ekki borgað, og hún er 70
ára eða meira. Þetta er skemmtilegt þjóð-
félag!
— Hver á húsið? spurði einhver.
— Frú Codleyn, svaraði Fearns.
— Það er verið að tala um yður, hr.
Machin, sagði einkaritarinn, sem vissi, að
Denry var rukkari.
— Frú Codleyn á ekki húsið, hrópaði
Denry áður en hann vissi af.
— Nú, sagði Fearns. — Hver á það þá?
Allir störðu á Machin.
— Ég, sagði Denry.
Hann hafði leynt því fyrir frú Hulhns,
að hann ætti húsið.
— Fyrirgefið, sagði Fearns kurteislega.
— Ég vissi ekki ------!
— Hvað mynduð þér gera, ef þér ættuð
húsið ? spurði Denry. — Áður en ég keypti
húsið, lánaði ég henni peninga til að borga
húsaleiguna.
— Ég veit það, svaraði Fearns.
— Hún er gömul kona og heiðarleg.
— Hvað mynduð þér gera í mínum spor-
um? hélt Denry áfram.
— Ég mundi lækka húsaleiguna, sagði
Fearns.
— Og ef hún borgaði ekki? Láta hana
vera kyrra, af því að hún er sjötug? Eða
reka hana út?
— Nei-------já —.
— Fearns gæfi henni ,,höllina“ og skrif-
aði eignabréfið fyrir ekki neitt, sagði ein-
hver, og allir hlógu.
— Það ætla ég einmitt að gera, sagði
Denry. — Ef hr. Fearns skrifar eignabréf-
ið fyrir ekki neitt, skal ég gefa henni húsið.
Allir þögðu.
-— Ég meina þetta, sagði Denry ákveð-
inn.
Allir voru undrandi, og ekki sízt Denry.
Honum fannst einhver annar hafa talað
en hann sjálfur — það var eitthvert leynd-
ardómsfullt afl, sem stjórnaði honum. Fólk
hafði orðið hissa þegar hann bauð
greifafrúnni upp og nú varð það aftur
hissa.
En síðar sagði fólk: — Þetta var alveg
eftir honum, rétt eins og það stæði í nánu
sambandi hvað við annað að dansa við
greifafrú og gefa fátækri ekkju hús.
Næsta dag kvað alls staðar við: — Hafið
þið heyrt um Machin?
Og Denry, sem leið illa út af léttúð sinni,
sagði við sjálfan sig: — Þetta hefði eng-
um dottið í hug að gera nema mér.
III. KAPÍTULI.
Flutningsvagninn.
— Góðan daginn, ungfrú Earp, sagði
Denry borginmannlega.
— Ó, góðan daginn, hr. Machin, sagði
Ruth Earp um leið og hún opnaði íbúðina
sína á hominu á Tudor-strætinu og St.
Luhés Square.