Vikan - 13.02.1941, Blaðsíða 1

Nr. X
13. lebrúar 1941.
Einmana
konu r.
Amerisk kona, er skrifar
undir. dulnefni, gerir í
grein þessari upp œfi-
reikning sinn á lœrdóms-
rikan og eftirtektarverð-
an hátt.
Ég var ein í hópi þeirra kvenna, sem
fyrir þrjátíu árum lögðu vongóðar og
djarfar út á hin ýmsu svið lífsins, sem
áður höfðu aðeins staðið karlmönnum
opin. Ég hefi í þeim efnum átt góðu gengi
að fagna, en þegar ég ber afraksturinn
saman við afrakstur jafnaldra minna, sem
héldu sér innan veggja heimilisins, finnst
mér minn hlutur skarður.
Einn slíkur samanburður mun nægja til
að skýra þetta. Fyrir tólf árum var ég
á ferðalagi í verzlunarerindum víðsvegar
um Bandaríkin. Á þessu ferðalagi heim-
sótti ég gamla skólasystur, sem ég hafði
ekki séð síðan í skóla, og sem átti heima í
meðalstórri borg í miðríkjunum. Bella
hafði verið einhver efnilegasti nemandinn
í skólanum, og allir spáðu henni glæsilegri
framtíð. Ég jafnaðist á engan hátt við
hana, en með iðni og ástundun tókst mér
að verða ofarlega í bekknum. Við vorum
báðar ákveðnar í að skapa okkur framtíð
sjálfar. Hjónabandið var að okkar áliti að-
eins fyrir ósjálfstætt og ístöðulítið kven-
fólk, en ekki fyrir okkur. Tæpu ári eftir að
við höfðum lokið prófi, vorum við báðar
giftar og bjuggum langt hvor frá annarri.
Hjónaband mitt fór út um þúfur svo að
segja áður en það var byrjað og ég fékk
atvinnu í einni stórborg landsins. Á fáum
árum varð ég svo altekin af starfi mínu,
að annað komst ekki að. Hjónaband Bellu
varð varanlegra. Maður hennar var vel-
efnaður kaupmaður. Þegar ég kom að
heimsækja þau, voru fjögur böm þeirra á
aldrinum ellefu til átján ára.
Ég átti erfitt með að átta mig á, að þessi
rólega húsmóðir, væri sú sama og hvat-
vísi, fjörugi herbergisfélaginn minn í skól-
anum. Heimili hennar var hamingjusamt.
En það var róleg og friðsæl hamingja, sem
ekki lét mikið yfir sér, og sem hún tók
eins og sjálfsagðan hlut. Þegar við sátum
á eintali, fann ég þó einhverja dulda löng-
un í spurningum hennar um staði, sem ég
hafði komið á og fólk, sem ég hafði kynnst.
„Mitt líf verður svo tilbreytingalaust í
samanburði við þetta,“ sagði hún, en flýtti
sér að bæta við: „Ekki svo að skilja, að ég
sé óánægð, en þegar ég heyri þig segja frá
öllu því, sem þú hefir séð og reynt, þá ...
þá get ég ekki varist að hugsa um, hvað
líf mitt hefði getað orðið.“
Ég vorkenndi Bellu þá, að hún hafði
sóað lífi sínu þannig, og ég vissi, að hún
öfundaði mig.
Við hittumst ekki aftur fyrr en nú fjmir
skömmu, þegar þau hjónin komu að heim-
sækja mig. Börnin þeirra eru öll vel gift.
Tveir synirnir hafa tekið við verzluninni,
og Bella og Carl tóku sér nú í fyrsta skipti
verulegt frí. Það er komið eitthvað af hin-
um forna ljóma yfir Bellu aftur, ekki sami
eldlegi ljóminn og þegar hún var stúlka,
heldur einhver þýð, mjúk birta. Hugur
hennar er fullur starfslöngunar og áhuga.
Hún er driffjöðrin í leikstarfseminni í
heimaborg sinni og er í stjóm nýjadista-
safnsins.
En í samtali við mig staðfesti hún grun
þann, sem vaknað hafði hjá mér fyrir tólf
ámm. „Þegar þú varst farin,“ sagði hún,
„ásóttu mig svo mikil leiðindi og gremja,
að ég var margar vikur að ná mér. Nú
vildi ég ekki skipta við nokkurn manh. Við
Carl höfum fulla ástæðu til að vera ánægð
með líf okkar. Okkur gramdist stundum
að þurfa allt af að láta okkur sjálf sitja á
hakanum. En við höfðum fengið það
endurgoldið. Nú lifum við okkar eigin lífi,
gerum það, sem okkur hefir allt af langað
til að gera, ferðumst og skoðum okkur um.
Þegar við verðum þreytt á því, hverfum
við aftur heim og njótum návistar bama
og barnabarna.“
Það var þetta sífelda „við“, sem kom
verst við mig. Það dró fram í dagsljósið
hugsanir, sem ég hafði lengi haldið niðri
með harðri hendi. Ég er oft einmana. Þeg-
ar ég er ekki á verði, grípur mig ótti og
öryggisleysi. Ekki svo að skilja, að mér
finnist lífið eiga mér eitthvað vangoldið.
Ég hefi fengið minn hluta, og hann var
góður. En á fimmtugs aldri er maður á
tindinum. Það, sem maður hratt frá sér
á leiðinni upp, ásækir mann á leiðinni nið-
ur. Nú öfunda ég Bellu af þeim félagsskap
og þægindum, sem ég hefði getað öðlast,
ef ég hefði ekki hafnað þeim fyrir annað,
sem ekki var þess virði. Frh. á bis. 3.