Vikan - 13.02.1941, Blaðsíða 7

VIKAN, nr. 7, 1941
7
Smásaga eftir Ingólf Kristjánsson, frá Hausthúsum.
Um kyrrlátt kvöld seinni hluta ágúst-
mánaðar, þegar síðustu geislar sól-
arinnar vörpuðu gullrauðum bjarma
á hafið, sem var slétt og tært, gengu þau
Stína og Hallur hlið við hlið niður í hvamm-
inn við lækinn, sem rennur rétt utan við
túnið á Gili.
Á Gili voru þau búin að vera saman í
kaupavinnu allt sumarið. En nú var komið
að hausti, og kaupvinnutíminn á enda. Á
morgun ætlar Stína heim til sín, en hún á
heima í Reykjavík. Hallur er aftur á móti
ættaður úr litlu sjávarþorpi á Vesturlandi,
en átti satt að segja hvergi fast heimili
nú sem stóð, eftir því sem hann sjálfur
segir. Hann hefir verið á sífelldum flæk-
ingi síðustu árin, ýmist til sjós eða sveita.
Hann er glæsilegur ungur maður, og geng-
nr í augun á kvenfólkinu. Hann er hár og
herðabreiður, með frítt andlit, en þó karl-
mannlegt. Stína er einnig mjög snotur.
Hún er í meðallagi há og vel vaxin og hún
hefir mikið ljóst hár og himinblá, dreym-
andi augu.
Þau settust niður í lyngi vaxna laut,
skammt fyrir neðan fossinn. 1 brekkunni
fyrir ofan þau voru hálfvisnuð blómin, sem
báru þó enn ilm að vitum þeirra. Loftið
ómaði af þýðum fuglasöng, hann var það
eina, sem rauf þögnina á þessum afskekkta
stað, og svo gjálfrið í læknum, er liðaðist
rétt við fætur þeirra. Allt var þetta svo
samstillt þeirra eigin hjörtum. Þau gátu
ekki annað en komist við af fegurð og
yndisleik hinnar íslenxku náttúru, er veitti
þeim alla þá töfra og friðsæld, sem hún
getur börnum sínum í té látið.
Stína var innilega ástfangin af Halli,
og nú var hún farin að kvíða skilnaðar-
stundinni. Hún minntist hinna mörgu
hljóðlátu Itvölda, sem þau • höfðu setið þar
í hvamminum um sumarið, og allra þeirra
ástarorða, er Hallur hafði hvíslað í eyru
hennar. En nú var þetta síðasta kvöldið,
og einmitt þá var Hallur svo óvenju fá-
máll og undarlegur. En auðvitað gat það
stafað af tilhugsuninni um það, að næsta
kvöld yrði hún farin. Og þá myndi hann
ef til vill ganga einmana og hljóður út í
hvamminn. Hún hallaði sér að brjósti hans,
henni fannst sem hún væri svo örugg í
örmum hans. Ást hennar var ung og heit,
og óður náttúrunnar fyllti hug hennar
sælu.
,,Ó, hve veröldin er dýrðleg og heillandi
í kvöld,“ segir hún. „En mér finnst bregða
skugga yfir gleði mína, þegar ég hugsa til
þess að þurfa að hverfa frá þér, og vita
ekki með vissu, hvenær ég fæ að sjá þig
aftur. Hvers vegna getur þú ekki komið
líka til Reykjavíkur? Þar sem þú hefir
hvort sem er ekkert ákveðið fram undan,
eftir því sem þú segir.“
„Það er mér ekki hægt,“ anzaði Hallur.
„Ekki að svo stöddu að minnsta kosti.“
„Þú getur þá sagt mér, hvað um þig
verður, þegar þú ferð héðan,“ segir Stína.
„Nei, ég get ekki ákveðið um það,“ svar-
aði Hallur. „Ég læt þig vita um það innan
skamms."
Að svo mæltu gengu þau aftur heim að
bænum. Það var komið fram yfir miðnætti,
og allur sá töfraljómi, sem áður var, eydd-
ist smátt og smátt, eftir því sem húmið
þykknaði.
Stína svaf illa um nóttina, hún lá lengi
andvaka, og velti fyrir sér sinni huldu
framtíðargátu, án þess að fá hana ráðna.
Henni fannst svo furðulegt, að Hallur
skyldi ekki vilja segja sér neitt um fyrir-
ætlanir sínar. Hann hafði alltaf farið und-
an í flæmingi, þegar hún minntist á slíkt
við hann. Og þó — og þó virtist henni ást
hans vera hrein og óbrigðul, hún gat ekki
og vildi ekki trúa neinu illu um hann,
manninn, sem hún elskaði svo mjög og
treysti fullkomlega. Hún vissi, að hún var
barnshafandi eftir hann, og það vissi hann
líka. Það út af fyrir sig hlaut að binda
þau fastari böndum saman en allt annað.
Út frá þessum hugsunum sofnaði hún.
Um morguninn, þegar húsfreyjan á Gili
kom inn til Stínu og ætlaði að vekja hana,
var hún komin á fætur, alferðbúin. Hún
átti að leggja af stað kl. 7. Heimilisfólkið
var allt komið á fætur, en Hallur var enn
ekki vaknaður. Stína fór því í herbergi
hans og ætlaði að kveðja hann, en hætti
við að vekja hann, og lét nægja að skrifa
kveðjuorð á miða og lagði hann í lófa hans.
Hún laut niður að honum og kyssti hann
á. vangann. Að því búnu ætlaði hún út úr
herberginu, en veitti þá allt í einu eftirtekt
bréfi á borðinu hjá honum. Utanáskriftin
var til Halls. Það greip hana óstjórnleg
löngun til að sjá þetta bréf. Hún gat ekki
staðið á móti vilja sínum og tók það. Hún
sá, að hún myndi ekki hafa tíma til að
lesa það þar, enda átti hún á hættu að
Hallur vaknaði. Hún stakk því bréfinu í
vasa sinn og gekk út.
Hallur vaknaði nokkru eftir að Stína
var farin. Hann fann bréfmiðann á sæng-
inni hjá sér, og fletti honum sundur og
las. „Þú ert þá farin, blessuð dúfan, ég
þakka þér fyrir samveruna,“ muldraði
hann í svefnrofunum. „Og þú heldur að
ég fari að eyða bleki og pappír til að skrifa
þér,“ hélt hann áfram. „Nei, þú ert ekki
sú fyrsta, sem feilreiknar sig. Líttu á bréf-
ið hérna á borðinu. Nei, hvert í logandi,
ég lagði það þó á borðið í gærkveldi. Hvar
er bréfið eiginlega? Ja, hver andsk......
hún skyldi þó aldrei hafa tekið það? Það
er ekkert vísara en hún hafi rekið augun
í það. Ekki nema það þó, að stela annarra
manna bréfi.“ Hallur vippaði sér fram úr
rúminu og leitaði vandlega á borðinu, en
fann bréfið hvergi. „Alltaf skal þetta kven-
fólk verða manni til óláns og armæðu.“
Hann er aftur byrjaður að tauta við sjálf-
an sig. „Það er varla þorandi að gefa þess-
um stelpum undir fótinn, eða skemmta sér
með þeim á nokkurn hátt. Þá á maður á
hættu að komast í alls konar klandur fyrir
bragðið. Mikið déskotans ólán, að Stína
skyldi endilega þurfa að reka nefið í þetta
bréf. Það getur valdið mér alvarlegum
óþægindum. Þar getur hún haft upp á
mínum fyrirhugaða verustað, og meira en
það, þar sér hún, að ég er trúlofaður Guð-
rúnu og að við ætlum að gifta okkur í
haust. Ég veit ekki, hvað Guðrún mín
segði, ef hún vissi um samveru okkar Stínu
hér í sumar. Stína er líka vís til að skrifa
henni og segja henni alla söguna. Annars
trúi ég því varla á Stínu, ég held helzt, að
hún vilji ekki gera neinum manni neitt til
óþæginda. Annars ætti ég það maklega
skilið af framkomu minni við hana, að hún
gerði mér einhvern grikk. Hvern fjárann
vill Guðrún líka vera að blaðra? Ég held
að hún hefði getað beðið þangað til ég kom
með að segja mér, að drengurinn okkar
dafnaði vel, og að pabbi sinn ætlaði að gefa
sér ríkulegan heimanmund. Ég veit, að hún
erfir karlinn að öllum eignunum, og þeirra
vegna var það sem ég gekkst inn á það
að giftast henni. Svei henni og öllum henn-
ar auð. Ég hefi aldrei elskað Guðrúnu. Ég
finn það nú bezt, hvað Stína er henni miklu
fremri um allt, þó að hún sé ekki eins rík.
Og hafi ég nokkurn tíma elskað stúlku af
hreinu hjarta, þá er það Stína og engin
önnur.“
Hallur gekk út að glugganum, hugsanir
hans gerðu hann hálfruglaðan, hann varð
æstari og æstari í skapi eftir því, sem iðr-
un hans óx. Hann sneri frá glugganum
aftur og settist við borðið og mælti í full-
um rómi við sjálfan sig: „Já, þú mátt eiga
allan þinn auð fyrir mér, Guðrún, og þú
þarft ekki að vonast eftir mér. Ég giftist
þér aldrei. Það er Stína, sem er unnustan
mín, hana elska ég af öllu hjarta, en ekki
fyrir peninga.“
Hann tók þegar til að skrifa Guðrúnu
uppsagnarbréfið. Og síðan hraðaði hann
sér með það á póstafgreiðsluna. Nú var
hann afráðinn í að fara til Reykjavíkur
strax með næstu ferð, sem hann fengi, og
biðja Stínu fyrirgefningar á framferði sínu
Framh. á bls. 15.