Vikan - 25.09.1941, Blaðsíða 13

VIKAN, nr. 39, 1941
13
Hjúkrun og sjúkramatur í heimahúsum.
Ef veikindi eru á heimilinu, þá hlú-
ið eins vel að þeim sjúka og unnt er.
Látið hann vera í bezta og hentug-
• asta herberginu og haldið því hreinu
og með góðu lofti.
tJtvegið eins gott rúm og umit er,
stillið því ekki fast upp að vegg og
gætið þess, að það sé ætið hreint og
sængurfötin vel viðruð. Munið, að
sjúklingurinn er bundinn við rúmið
sitt.
Leggið aukateppi yfir rúmið á
meðan glugginn er opnaður til að
hleypa nýju lofti inn.
Látið hita herbergisins vera frá
17,5—19° C.
Þvoið sjúklingnum á hverjum degi.
Ekki aðeins andlit og hendur, heldur
augu, háls o. s. frv. Greiðið hár sjúkl-
ingsins og leggið handklæði undir á
meðan það er gert. Burstið tennur
sjúklingsins, ef hann er ekki fær um
það sjálfur. Gætið þess, að hann fái
ekki legusár. Til þess er gott að nota
spiritus og sinksalva.
Gott er að hafa lítið borð við rúm
sjúklingsins, en gætið þess, að það sé
svo nærri rúminu, að hann nái í það,
og að það sé ekki of hátt.
Þegar skipt er um á rúmi sjúkl-
tngsins eða fötum hans, verða þau að
vera vel þurr og helzt ofurlítið volg.
Gætið þess, að sjúklingurinn þreyt-
ist ekki á ljósinu.
Kveikið ekki og slökkvið ljósið í
sjúkraherberginu. Mhmkið birtuna
með því að setja eitthvað fyrir lamp-
ann, ef þess er þörf.
Hvislið ekki inni hjá sjúkling eða
fyrir utan dyr herbergisins.
Gangið ekki á tánum eða skóm,
sem brakar í.
Látið ekki blóm standa yfir nóttina
I sjúkraherberginu. Skiptið daglega
um vatn í blómsturvösunum og skerið
ofuriitið neðan af stilkunum.
Gefið lækninum stuttar en greini-
legar lýsingar af liðan sjúklingsins.
Það má ekki leyna hann neinu. Farið
nákvæmlega eftir fyrirskipunum
læknisins.
Látið sjúklinginn aldrei bíða eftir
neinu.
Hjúkrun er ein af erfiðustu og
vandasömustu skyldustörfum hús-
móðurinnar. 1 því starfi verður hún
að samræma sjálfsafneitun, kærleika,
tilfinningu og festu.
Sýnið hinum sjúka samúð í verki
— ekki i orðum.
Sá, sem annast sjúkling, verður að
vera rólegur og hafa sefandi áhrif á
hann. Hafið hugsun á þörfum sjúkl-
ingsins og reynið að geta yður til um
óskir hans.
Það verður að hugsa fyrir sjúkling-
inn og gera sér nána grein fyrir and-
legum og líkamlegum kröftum hans.
Verið þakklát fyrir.að geta hlúð að
ættingjum eða vinum.
Við góða hjúkrun er nauðsynlegt
að geta gefið sjúklingnum auðmelta,
holla og vel tilbúna fæðu, sem getur
haldið kröftunum við, á meðan líkam-
inn á í baráttu við sjúkdóminn. Þeg-
ar um meiriháttar sjúkdóm er að
ræða, ákveður læknirinn að mestu
fæðu sjúklingsins. Hann getur þó
ekki annast innkaup, tilbúning og
framreiðslu fæðunnar.
Þegar keypt er í matinn, verður
fyrst og fremst að gæta þess, að hann
sé nýr.
Matinn á að bera fram á ákveðn-
um tímum.
Sjúklingurinn á að borða lítið í
einu.
Fyllið aldrei glas eða bolla alveg
og berið aldrei fram glas með fæti.
Allt, sem notað er í mat sjúklings,
verður að mæla og vigta. 1 því til-
felli má ekki gizka á.
Bragðið á matnum, áður en hann
er borinn inn og hafið hann til á
vissum tímum. Það er ekki gott að
þurfa að halda honum heitum, eftir
að hann hefir verið búinn til.
Skerið á eggi sjúklingsins, áður en
það er borið inn, til þess að gæta að,
hvort það sé linsoðið og nýtt.
Spyrjið sjúklinginn aldrei, hvað
hann vilji fá að borða, finnið sjálf,
það sem yður finnst hentugast.
Skerið matinn niður og hreinsið
fiskinn svo vel, að ekki finnist eitt
einasta bein í honum.
Hafið mat og drykk hæfilega
heitt.
Gleymið ekki að láta sjúklinginn
hafa pentudúk.
Takið matarleifar strax burtu úr
herberginu.
Glas með svaladrykk á þó að vera
eftir.
Matarleifar má geyma, ef farið er
mjög gætilega með þær og þess gætt
vel, að ekki komist ryk eða flugur í
þær. Sjúklingurinn má þó ekki fá þær
aftur, nema því aðeins að þær séu
lagaðar þannig til, að hann þekki þær
ekki aftur.
Berið matinn hreinlega og óbrotið
fram á bakka eða litlu borði með
hreinum dúk, fægðum borðbúnaði og
vel fáguðu glasi, það eykur matar-
lyst sjúklingsins. Maturinn á að
lykta vel og vera góður á bragðið.
Gætið þess vel, að hann hafi sinn
rétta lit, að brún sósa sé t. d. ekki
grá, eða eggjaréttir séu gulir o. s. frv.
Ef þér gætið alls þessa vel í hjúkr-
uninni, þá er ekki hætt við öðru en
sjúklingnum fari að þykja vænt um
yður og þá verður hann líka betri
viðureignar.
Skrítlur.
Móðirin: „Blessað bam, þú eyði-
leggur í þér augun á að lesa lengur.
Það er alveg orðið dimmt.“
Dóttirin: „Má ég þá kveikja ljósið ?“
Móðirin: „Nei, það er sannarlega
allt of snemmt. Það er bjart ennþá.“
*
Eldri systirin: „Við vefjum hringn-
um, sem pabbi á að fá, í mörg bréf,
svo að hann geti ekki getið til, hvað
er i svona stómm böggli."
Yngri systirin: „Já, og ruggustól-
inn, sem mamma á að fá, látum við
vera agnarlitinn böggul, svo að hún
geti ekki vitað, hvað í honum er.“
VIPPA-SÖQUR
í tunnunni.
BARNASAGA
Sólin skein inn um litla gluggann
á skúmum hennar Jóku gömlu
á Bala, þegar Vippi vaknaði um
morguninn.
„Ertu vaknaður, ljúfurinn,“ sagði
Jóka vingjarnlega.
Svo kom hún með mjólk og klein-
ur til hans og ekki voru kleinurnar
hennar lakari heldur en pönnukök-
umar höfðu verið.
Þegar Vippi var búinn að borða
nægju sína, sagðist hann ætla að
skreppa út og vita, hvort hann sæi
nokkuð nýstárlegt.
Hann gekk um á milli húsanna og
skoðaði hitt og þetta, sem varð á
vegi hans. Allt í einu heyrði hann
hávaða skammt frá sér, eins og ein-
hverjir væm að rífast. Hann gekk
fyrir húshorn og sá þá tvo drengi,
sem stóðu á miðri götunni og héldu á
tönnugjörð á milli sín og voru að
þrátta um það, hvor þeirra ætti
gjörðina.
„Ég á gjörðina," sagði annar
drengurinn. „Ég var með hana í
gær.“
„Nei, ég á hana,“ sagði hinn dreng-
urinn. „Þú fannst hana á lóðinni hans
pabba og hann á allt, sem þar er og
ég á líka allt, sem pabbi á.“ Um leið
kippti hann í gjörðina, en gat þó
ekki náð henni af hinum.
Vippi hafði fært sig nær þeim, þvi
að honum var forvitni á að vita,
hvemig þetta færi.
Annar drengurinn kom auga á
Vippa og hrópaði:
„Sjáðu litla strákinn. Króum hann
með gjörðinni!"
„Já, króum þennan, króum þenn-
an!“ svaraði hinn og þeir hlupu til
Vippa með gjörðina á milli sin.
Vippi heyrði, hvað þeir sögðu og
lagði á flótta. En þeir voru stærri
en hann og fráari á fæti og náðu
honum og skelltu gjörðinni yfir hann.
„Ef þú reynir að sleppa, þá skaltu
hafa verra af því,“ sagði annar
þeirra og leit ógnandi á Vippa.
Vippi varð svo hræddur, að hann
þorði ekki annað en standa grafkyrr
inni í gjörðinni. Hann bjóst við, að
strákarnir myndu ef til vill sparka í
sig eða hrekkja sig á einhvem annan
hátt.
„Hvað eigpum við að gera við fang-
ann?“ spurði annar strákurinn.
„Við þurfum að hugsa okkur um,“
svaraði hinn.
Nú vom þessir fyrrverandi and-
stæðingar orðnir samherjar í þvi að
kvelja litilmagnann.
„Fömm með hann í tunnuna,"
sagði annar.
„Já, setjum hann í tunnuna," svar-
aði hinn.
Og þeir fóm með Vippa innan i
gjörðinni bak við eitt húsið. Þar í
portinu lá lítil tunna á hliðinni. Þeir
skipuðu Vippa að skríða inn í hana,
og hann þorði ekki annað en gegna:
„Hvað eigum við að gera við fang-
ann?“ spurði annar strákurinn.
Síðan fóm þeir að velta til tunn-
unni og þið getið nærri, hvort það
hafi verið þægilegt fyrir litla vininn
okkar.
En margur á vin á næstu grösum,
þó að hann viti ekki af því, fyrr en
hjálpin kemur.
Tunnuopið blasti við gluggunum í
húsinu, þar sem Páll Pétursson, vin-
ur Vippa, átti heima. Af tilviljun varð
Palla litið út og sá hann þá aðfarir
strákanna við Vippa.
Palli var góður drengur og honum
var vel við Vippa og þótti ault þess
skömm að framkomu strákanna, svo
að hann þaut út.
„Við skulum velta tunnunni héma
niður brekkuna," sagði annar strák-
urinn.
„Ætli að hann meiði sig þá ekki
of mikið?" sagði hinn drengurinn
hikandi.
„Það getur nú kannske verið, en
við skulum þá bara velta tunnunni
hérna um portið."
En þeir veltu tunnunni ekki meira.
Allt í einu var þrifið aftan í ann-
an strákinn og sagt:
„Hvað eruð þið að hrekkja Vippa,
vin minn. Ég skal svei mér kenna
ykkur, að gera það ekki.“
Palli var þama kominn til að
hjálpa Vippa. Hann var anzi sterkur
og gat tekið strákinn og flengt hann.
En hinn flýði í mesta ofboði, því að
Palli gat auðvitað ekki átt við þá
báða i einu.
Þegar Palli var búinn að sleppa
stráknum, eftir að hann hafði fengið
makleg málagjöld, þá þorði Vippi
loksins að skríða út úr tunnunni.
En Palli var heldur en ekki hreyk-
inn að hafa getað hjálpað Vippa og
þeir fóru saman heim til hans og
voru þar að leika sér til hádegis, en
þá fór Vippi heim til Jóku til að
borða.