Vikan - 27.04.1944, Blaðsíða 10

10
VIKAN, nr. 17, 1944
nunmii iii
n b i iii i l i v
Sjúkdómar á börnum 1-6 ára
Matseðillinn
Héralíki.
% kg. kjöt, Vi kg. soðin jarð-
epli, 1 egg, salt, pipar, 75 gr.
smjörlíki, % 1. mjólk brúnuð
jarðepli.
Sé notað saltkjöt, er það afvatnað
og ekki notað krydd. Kjötið er saxað
þrisvar sinnum í söxunarvél og
jarðeplin þrisvar sinnum. Hvort-
tveggja sett í skál og hrært með egg-
inu um stund. Sett á borð og formað
líkt og hveitibrauð. Og síðan sett í
steikaraskúffu, sem er smurð smjöri
og smjörklessur settar hér og þar.
Steikt í ofni, unz það er móbrúnt.
Þá er mjólkinni, sem er hituð og
blönduð vatni, hellt yfir, og síðan er
allt látið sjóða í ofninum í y2 - 1
klst. Á 10 minútna fresti er soðinu
ausið yfir kjötið. Soðið síað og haft
í sósu.
Sósan:
30 gr. smjörlíki, 30 gr. hveiti,
mjólkursoðið, sósulitur, sykur, salt,
pipar út í og þynnt siðan með soð-
inu. Látið sjóða í 2 mín. Sósulitur
settur í og krydd eftir smekk „Hér-
inn“ settur í heilu lagi á mitt fatið.
Þar í kring brúnuð jarðepli og lítil
sósa yfir. Sósan er borin með í sósu-
könnu,
Kókó-hrís með
mjólkursósu.
Leifar af hrísgrjónagraut
(mjólkurgraut), úr 1 lít. mjólkur
Viliter rjómi, 4 matskeiðar kókó,
4 matskeiðar sykur.
Kókóinu og sykrinum er hrært út
í grautinn og seinast rjómanum
þeyttum. Látið í glerskál.
Sósan:
% líter mjólk, 2 eggjarauður (eða
eitt egg), 1 slétt full matskeið sykur,
2 siéttfullar matskeiðar kartöflu-
mjöl vanille.
Eggin hrærð með sykrinum, mjöl-
inu og dálitlu af mjólkinni. Hitt er
látið sjóða og hrært vandlega út í
eggið, sett yfir eld og látið hitna
undir suðu. Hrært í á meðan og á
meðan það er að kólna, svo ekki
setjist á það skán.
Borið heitt á borð.
Héma sést blússa og pils eins og
mikið er farið að nota -í stað síðra
samkvæmiskjóla. Pilsið er úr svörtu
eða^dökkbláu silkiefni, en blússan úr
þunnu efni, t. d. blúndu. Blússan er
mjög flegin í hálsmálið og með stutt-
ar ermar, hanzkarnir háir.
G OTT RÁÐ:
Gamlar kartöflur verða bragðbetri,
ef þær eru settar í vatn yfir nóttina,
áður en þær eru notaðar.
Á þessum aldri hreppa bömin iðu-
lega aila eða flesta næma sjúkdóma,
svokallaða barnasjúkdóma: mislinga,
kikhósta, skarlatssótt, barnaveiki og
erkióvinur allra bama, berklaveikina.
Böm smitast ýmist í skólum, á
leikvöllum eða einhverjum slíkum
stofnunum, eða af leiksystkinum, sem
þau finna á förnum vegi utan heim-
ilis, eða heima hjá sér. Er oft illt að
rekja feril sumra sjúkdóma og illt,
eða jafnvel ómögulegt að varast þá,
þegar þeir em orðnir útbreiddir.
Sumir af þessum sjúkdómum, eink-
um kikhósti og mislingar, ráðast
aðallega á andardráttarfærin; slím-
húð þeirra verður þá svo veik að
berklar eiga þar greiðan aðgang og
koma síðan fram í ýmsum myndum.
oft í eitlum (hálseitlum, barkaeitlum
i og öðrum innýfla eitlum). Er þá ekki
í lítið undir því komið, að foreldrar
ggeri sér ýtrasta far um að efla heilsu
barna sinna með öllu mögulegu móti,
reyna að gera þau svo hraust, að
þau séu brynjuð gegn berklasmitun
eða svo elfd af lifsmagni, að berklar
nái engum tökum á þeim þótt þau
kunni að smitast; það fer að sjálf-
sögðu, að sterka gát þarf að hafa á
því, að enginn berklaveikur hafi náin
mök við börnin (fóstrur, leiksyst-
kini, frændfólk og kunningjafólk),
og eins að halda heimilinu svo hreinu
sem hægt er, svo að berklarnir fái
ekki leynst þar í neinu skúmaskoti.
Gott viðurværi, rnikil útivist, sólskin,
hreint loft inni hafa hér mikið að
segja, meira en nokkuð lyf. Af sól-
skini fá börnin sjaldnast of mikið,
en það er aldrei notað hér á landi,
sem skyldi. Gætu foreldrar fengið
margar þarflegar bendingar hjá
læknum um notkun sólskins og holl-
ustu fyrir ungböm.
Sótthiti. Það er alveg sjálfsögð
regla, að bam, sem hefir sótthita, sé
í rúminu meðan hitavottur er, og
meira að segja einn eða fleiri daga
eftir að það er orðið hitalaust. tít
má það ekki fara fyrr en 2—3 dög-
um eftir að hitinn er horfinn, þó að
sumri sé; á vetrum þarf enn meiri
varkámi um útfararleyfi eftir hvern
þann sjúkdóm, sem hitasótt hefir
verið samfara. Hafi barn hitasótt
nokkra daga samfleytt er varlegra
að gera lækni aðvart Fylgi nú ein-
hver útbrot eða roðablettir er réttast
að láta það vera sér í herbergi og
sækja lækni. Ekki skal hita herberg-
ið, sem sjúka bamið er í, neitt að
ráði; má gjama vera svalara en
annars, en loftræsting góð. Til nær-
ingar á að hafa súpur úr ávaxtasafa,
þunna vellinga, ávexti. Hægðir þurfa
að vera í lagi, daglega. Sé bamið að
staðaldri mjög órólegt og fái t. d.
ekki svefn, er gott að láta kaldan
dúk á ennið og skifta oft um; þetta
fróar baminu talsvert; þó er enn
betra að láta auk þessa vel volgan
votan bakstur (34—35° C.) um búk-
inn á baminu (bak og brjóst); verð-
ur þá að hafa vatnsheldan dúk utan
á vota dúknum, svo stóran, að hann
nái vel út yfir allar hliðar, og þar
utan yfir ullardúk; þessum umbúð-
um má skipta á 3 tíma fresti, ef
bamið ekki sofnar. Bezt væri þó að
lauga bamið, ef því yrði við komið.
Það er alkunna, að mörg böm fái
talsverða hitasótt eftir áreynslur
(hlaup, leiki), helzt þó þau, sem eru
vöðvarýr, og getur hitinn jafnvel
orðið allt að 38° C. En þessi hiti,
svona tilkominn stendur ekki lengi,
hverfur oftast, þegar bamið er búið
að hvíla sig, svona eftir %—1 klst.
og ber þá ekkert á barninu. Þetta
getur verið meinlaust, en komi það
þráfaldlega fyrir og eftir nærri hve
litla áreynslu sem er, þá er betra
að láta lækni athuga bamið, þvi að
all-líklegt er að þá sé eitthvað að
því (ef til vill berklar).
Húsráð.
Tjörublettum er hægt að ná úr
fötum með því að nudda svínafeiti
á blettina. Skafa svo feitina af, þegar
hún er orðin dökk og bæta svo meiru
á, og þannig koll af kolli þangað til
tjörubletturinn er horfinn. Notið síð-
an sterkt sápuvatn til þess að þvo
fituna úr.
Gerkr's Cereal Food
er talið af læknum og
ljósmæðrum vera nær-
lngarbezta barnafæða. -
Fæst í pökkum og dósum
I
Öruggasta og —
bezta handþvottaefnið.
Athugið!
Fombókaverzlun vor kaup-
lr allar bækur hæsta verði.
Einnig timarit og blöð. —
Grelðsla hvort heldur er 1 pening-
um eða bókaskiptum.
Komlð og reynlð viðskiptin.
Rókaverzlun
Guðmundar Gamalíelssonar
Lækjargötu 6. - Siml 3263.
Búðlngsduft
5 með súkkulaði- og
vanille-bragði.
| EFNAGEKÐIN STJARNAN
| Kemisk-tcknisk verksmiðja
: Borgartúni 4. Simi 5799.