Bjarmi - 01.01.1909, Blaðsíða 10
6
BJARMI.
mi Weslcy-embættið orðið eftir í höndum
„noiðanmanna11 einna, og því að eins partur
af kyrkjufélaginu, sem af því hafði veg og
vanda.
Með áhuga miklum og dugnaði stóð nú
þessi hluti kýrkjufélagsins fyrir fyrirtæki þessu
um hrið. En ekki leið á löngu áður sund-
rung kom upp i þeim flokki út at fyrirtæk-
inu. Á því var þegar farið að bera á kyrkju-
þingi í Minneota 1905, og á kyrkjuþingi að
Mountain 1906 leyndist als ekki ágreiningur
sá. Þó brauzt hann ekki gveinilega út fyrr
en á kyrkjuþinginu í T.jaldbúðarsöfnuði 1907.
öll þessi ár létu Bandaríkjamenn málið — og
þá einníg ágreininginn — afskiftalaust, þótt
margir þeirra væri jafn-sannfærðir og áður
um það, að samband þetta við Wesley-skól-
ann væri óeðlilegt, en álitu það vera sama
sem að ganga á gerða sætt, að skifta sór af
þessu atriði skólamálsins eftir samninginn frá
1904. Voru þeir því ófúsir að skifta sér af
innbyrðis ágreiningi þess flokksins, sem fyrir
embættinu við Wesley College stóð.
Óánæg.ja sú, er átti sér stað út af kennara-
embættinu við Wesley College, mun hafa staf-
að af því tvennu: 1) að ýmsum fundust kjör
þau, er fyrirtækið átti við að búa við Wesley,
ekki viðunandi, og 2) að ýmsir uiðu óánægðir
yfir þeirri breytingu, sem varð á trúmálastefnu
kcnnarar.s. Ár eftir ár vakti forseti kyrkju-
félagsins máls á þvi í ársskýrslu sinni, að
kyrkjufélagið greiddi óhæfilega mikið verð
fyrir kensluna, og skólanum bæri að taka
meiri þáit í kostnaðinum. Ekki fékk það þó
framgang á kyrkjuþingum, að nýrra samnir.ga
væri leitað.* *) Óánægjan út af breytingunni
á stefnu kennarans í kyrkjumálum olli þv1
einnig, að margir þeir, sem áður höfðu vorið
aðal-styrktarmenn fyrirtækisins, gáfu sig al-
veg frá því. Flestir þeirra manna i Winni-
peg, sem upphaflega liöfðu af svo miklu kappi
unnið að þvi að koma á embætti þossu, voru
orðnir sár-óánægðir með það. Þessu samfara
var dagvaxandi sundurlyndi og rígur milli
sumra holztu starfsmanna kyrkjufélagsins.
Nú kemur málið þannig lagað fyrir siðasta
kyrkjuþing, oftir að liafa verið ásteytingar-
steinn og sundrungar-efni í kyrkjufélaginu i
sjö ár. Stór hluti kyrkjuþingsmanna er á-
lcveðinn i því að fá því framgengt á þingi, að
skift sé um kennara við Wesley Collcge. Ut
af því leit út fyrir að nýr ófriður yrði. Þog-
*) Að ekki liafi það verið ómögulcgt, að hetri kjör
fengist, má ráða af því, að þegar cr skólinn fœr það að
vita, að kyrkjutélagið ekki ætli lengur að kosta embættið,
*ér skólinn sér facrt að kosta það sjálfur að öllu lcyti.
ar svona hörmulega var nú lcomið, fóru menn
að hugsa um það, hvort, ekki væri hyggileg-
ast að hætta alveg við þetta fyrirtæki, sem
svo lengi var búið að vera þrætuepli, með
því líka að nú varð opinbert, hversu ólík
er stefna Wesley-skólans stefnu kyrkjufélags-
ins í 'trúmálum. Vitanlega var íslenzku-kensla
þessi einungis auka-atriði, að því er starf
kyrkjufélagsins áhrærir. Aðal-ætlunarverk fé-
lagsins er auðvitað alt annað. Þar sem það
nú var orðið marg-reynt og öllum lýðum Ijóst,
að auka-atriði þ>tta olli kyrkjufélaginu
mæðu og mótlæti og sundrung svo mikilli,
að aðal-starfi félagsins var tjón búið, þá
gat engum hygnum manni dulizt það, að ekki
gat annað komið til mála en að hætta við
fyrirtækið, enda þótt margir vafalaust sæi eft-
ir því, að svo hlaut að vera. Og svo sam-
þykti þingið í e i n u h 1 j ó ð i að hætta við
fyrirtækið. Allir vildu heldur hætta við þet.ta
sérstaka fyrirtæki, sem ekki heldur kom aðal-
starfi kyrkjufélagsins b o i n 1 í n i s við og ver-
ið hafði til svo mikillar sundrungar, heldur
en lialda því áfram og stofna félaginu í meiri
voða. Svo var komið málinu, að á livern
hátt sem kyrkjuþingið hofði ráðstafað áfram-
haldi kennara-embættisins við Wesley College,
hefði orðið ófriður í kyrkjufélaginu meiri en
nokkru sinni áður og ef til viil hefði félagið
fyrir það klofnað.
Þeir „heima“ mega titla oss til, eins og
lund þeirra býður og svo lengi sem þeir vilja.
En samt munum vér í þossum og öðrum mál-
um fara að, eins og oss virðist hyggilegast,
svo hag kyrkjufólags vors sé sem bezt borgið.
Vér erum vítanlega í miklum vanda staddir.
Mikið mótlæti hefir oss að höndum borið.
Ekki afbiðjum vér illyrði þeirra, sem nú nið-
ast á oss í neyð vorri; en liitt virðist oss okki
ósanngjarnt að fara fram á það við þá, að þeir
geri sér einliverja ofurlitla grein fyrir því
sem þeir eru að tala um.
Vér höfum tekið upp í blaðið þessa máls-
vörn hins heiðraða forsota ltyrkjufélágs Vestur-
íslendinga, af því að kyrkjufélagsmönnum
hafa verið bornar þungar sakir á brýn hér
heima út af þessu skólamáli, máli, sem oss
er i rauninni óviðkomandi. Af málsvörn for-
seta má nú sjá, að getsakirnar liafa sprottið
af misskilningi á málinu. En meinlegasti
misskilningurinn er það þó hjá þeim, sem um
málið liafa ritað hér heima, að þeir hafi gert
slíkt í nafni k r i s t i 1 o g s b r ó ð u r k æ r
1 e i k a.