Bjarmi - 15.11.1929, Blaðsíða 6

202
B J A R M I
Svar.
Herra ritstjóri I
I 15 tbl. blaðs yðar skrifið pjer grein
með yfirskriitinni »Ranghermi Strauma«,
Með því að par er átt við nokkrar setn-
ingar ou ályktunarorð i svari mínu til sira
Ofeigs Vigt'ússonar í Fellsmúla, sem birt-
ist í 5. tbl. »Strauma« þ. á, leyfi jeg mjer
að senda yöur fáeinar aihugasemdir við
þessari grein yðar, tit birtingar í næsta
blaði Bjarma.
— Pað skal þá fyrst tekið fram, að þetta
greinarkorn mitt, sem þjer hneykslist svo
stóileaa á, er fyrst og fremst ritað til þess
að sýna fram á, að það sje »skilningur
manna á ritningunni og trúarjátningunum,
sem skiiti þeim í gamalguðfræöinga og
nýguðfraeðinga«. — pað meginatriði grein-
ar minnar látið þjer kyrt liggja og virð-
ist vera þvi samþykkir. Hinu neitið þjer
aftur á móti, að »gamalguðf'ræðingar kenni
að enainn munur sje á elstu ritum G.-T.
og ritum N. T « Og þjer haldið því fram,
að jeg hafi misskilið umrnæli þeirra þriggja
manna, sem jeg vitnaði í, nráli minu til
sönnunar. Þjer segið, að ummæli þeirra
»snerti ekki þ tla atriði, hvort munur sje
á ritum G.-T. og N.-T« (sicl) og sömu-
leiðis »að þeír neiti því alveg þessir þrír,
að þeir »kenni« svo sem Kr. segir«.
Allur þessi málabúnaður yðar er dá-
lltió skemtilegur, en óneitanlega hafið þjer
gert vinum yðar, þremenningunum, Ijótan
bjarnargreiða, þvi að eftir þvl, sem þjer
hafið nú eflir þeim, fæ jeg eigi belur sjeð,
en þeir neiti því, sem þejr hafa áður sagt.
Jeg neyðist þvi til að athuga nokkuð
gerr ummæli þeirra í sTrúmálaviku Stú-
denlaljelagsins«, ef verða mætti, að þjer
gætuð skilið, að þau snerta þetta atriði.
Ummæli síra Fr. Fr. eru þannig: »Hún
(þ. e. biblian) er mjer heilög bók, af Guði
innblasin frá fyrstu síðu tíl hinnar síðustu«
(bls. 162).
Hvaða skilning Ieggið þjer inn í þessi
orð, hr. ritstjóri?
Jeg játa hreinskilnislega, að jeg trúi
ekki á innblásturskenninguna. Fekking
mín á ritningunni mótmælir henni. Hjer
er ekki rúm til að ræða um guðshugmynd
ýmsra rita G. T , nje heldur upptóku þeirra
i helgirilasafmð, en sá, sem trúir þuí. að
biblian sje innblásin spjaldanna a milli,
játar ótvirœtt, að enqinn gildismunur sje
á rilum hennar, — að hún sje öll óskeik-
illt Guðs orð — Gerði hann hið gagnstæða,
bæri að skilja það svo, frá rökfræðilegu
sjónarmiði, að Guð gerði ekki altjafn vel.
Én má jeg ekki vona, að þjer sjeuð mjer
sammála i þvi, að Guð geri att jafn vel,
og að verk hans sjeu ekki misheppnuð,
eins og verk vor mannanna?
Pá eru umrnæli síra Bjai na Jónssonar:
»Vjer eígum Guðs orð, heilaga ritningu,
sem menn mega rannsaka; hún þolir það«
(bls. 118). — Framsetnmg þessara orða er
ekki svo ljós sem æskilegt væri. En bvað
meinar sira Bjarni með því að segja, að
biblian »þoli að hún sje rannsökuð?« Allir
sem lesa þessi ummæli hans, hyggjegað
muni skiija þau svo, að það sje skoðun
dómkirkjupreslsins, að ritningin standist
alla gagnrýni, og hvergi skeiki frá sann-
leikanum í nokkru atriði. Og það er í
rauninni ómögulegt að leggja annan skiln-
ing inn i þau, jafnvel þótt þjer hneykslist
á honum. En er þá sira Bjaini ekki bein-
linis að kenna, aö öll rit bibllunnar sjeu
jöfn að gildi? Jú, vissulega. — Baðir þessir
prestar sanna þann veg staðhæfingu mina,
sem þjer segið að þeir neiti nú. Éeir um
það; þessum orðum geta þeir aldrei neitað,
en það gleður mig hins vegar, ef þeir hafa
snúið fra fyrri villu sinni.
Loks eru ummæli hr. Árna Jóhanns-
sonar bankamanns. Hann segir, að sjer
hafi fundist heildaráhrifin af fyrirlestrum
prófessoranna H. N. og S. P. S. vera
»lítilsvirðing biblíunnar«. — Pað á að
sýna skilningsleysi hjá mjer og rökvillu,
að jeg benti á þessi orð til sönnunar máli
minu! En þjer leitist ekki við að hrekja
þá ályktun, sem jeg ljet fylgja þeim. Pað
hefði þó verið heiðarlegra gagnvart les*
endum blaðs yðar. Annars efast jeg ekk-
ert um hvor þeirra, pióf. Haraldur heit.
Níelsson eða hr. Árni Jóhannsson, hafi
skilið Krist betur og rjettar. Og að próf.
H. N. hafi »hneykslast á orðum Krists«,
er hin mesta fjarstæða. Engan mann hefi
jeg þekt, er bar meiri lotningu fyrir frels-
aranum, en H. N. En á hinu hneykslaðist
H. N , er menn vildu benda á orð og um-
mæli i G.-T., sem óskeikulan mælikvarða
enn i dag. Pað þótti honum varhugaverð
kenning, og það var vegna þess mikla
munar, sem H. N. taldi vera á G.-T. og
N.-T., að hr. Á. J. Ijet þessi áðurnefndu
orð falla, og vafalaust engu öðru. Fyrir
því skilst mjer, að ummæli hr. Á. J sanni
ágætlega mál mitt, ekki síður en orð
prestanna.
Utn afstöðu gamalguðfræðinga til játn-
ingarritanna verð jeg fáorður En þrátt
fyrir þa klausu, sem þjer biitið úr erindi
yðar, veit jeg fyrir víst, að þeir eru margir
sem undirstrika ummæli mín. Pessi til-
vitnun yðar þarf heldur ekkert að koma
í bága við þau. Pjer segið: »Gamla guð-
fræðin . .. areisir gflrleilt trú sina og trúar-
kenningar á N-T « Vjer nýguðfræðingar
viljum eingöngu reisa trúarkenningai nar
á N.-T. Pess vegna viljum vjer ekki hafa
gömlu játningarnar 5, bindandi fyrir kirkj-
una. Én hvers vegna viljið þjer halda í
þær? Eða haldið þjer, að þær sjeu allar
reistar á N.-T.? Nei, eldmóður hinna
»rjetttrúuðu« fyrir trúarjátningunum finst
mjer fullkomlega rjettlæta það, að oss
»virðist« þeir legeja jafn mikið upp úr
þeim og sjálfu N.-T.
Pá er loks þriöja atriðið, sem jeg á að
sanna, að í Bjarma hafi staðið, að vjer
myndum »eyða allri guðstrú í landinu«.
— Pegar jeg ritaði þetla, hafði jeg í huga
grein síra Guðm. Emarssonar á Mosfelli:
»Kirkja og rikisstjórn« (Bjarmi XKI. árg.,