Bjarmi - 01.05.1933, Blaðsíða 7

B J ARMI
71
Barnavernclarlögin.
Að niestu samkvæmt (itvarpserindi
ritstjórans 11. ág: 1932.
I fyrra erindi mínu mintist jeg' á þær
lagagreinar, sem snerta barnavernd og í
g'ildi vorn hjerlendis, uns barnaverndar-
lögin komu, og gat þess, sem öllum er
kunnugt, að áhrif þeirra hafi oft verið
smá, þótt fyrirmælin væru góð. En þá er
eftir að vita, hvort eins fer með barna-
verndarlög'in.
Nágrannar vorir á Norðurlöndum hafa
búið við slík lög í 28 til 36 ár, breytt þeim
og endurbætt á ýmsa vegu. Þessi ísl. lög
eru að mörgu leyti sniðin eftir þeim, en
þó ólík þeim í sumum atriðum.
1 barnav.lögum nágranna vorra er t. d.
gjört ráð fyrir að hverju barni megi út-
vega hælisvist við þess hæfi, ef menn
óska, og langt mál um það, en í vorum
lögum er lítið á þau minst, af því að hæl-
in eru svo fá og ung hjerlendis.
Það hefir svo fátt verið ritað um lögin
enn þá, að búast má við, að mörgum sjeu
þau ýmist ókunnug, eða margt óljost um
tildrög' þeirra, tilgang og aðalefni, og' skal
nú /ikýrt frá nokkrum aðalatriðum þar að
lútandi.
Tildrögin voru þau, að Dómsmálaráðu-
neytið skipaði 29. apríl árið 1930 sjö
manna nefnd, með eftirfarandi skipunar-
brjefi:
Mitt brjef var orðrjett á pessa leið:
Hjer með leyfir ráðuneytið sjer að skipa yður,
heiðraði herra, til þess ásamt
frú Aðalbjörgu Signrðardóttur,
prófessor ólafi Lárussyni,
döcent Asmundi Guðmundssyni,
kennslukonu Margrjeti Jónsdóttur,
kennara Ilelga Hjörvar og
frú Jónínu Jónsdóttur
að taka sœti í nefnd til að kynna sjer siðspill-
ingarmál barna hjer I bænum, og er frú Aðal-
björg Sigurðardöttir formaður nefndarinnar.
Er nefndinni falið 1) að gjöra tillögur um
löggjöf, er styðji heimilin við uppeldi vangæfra
barna, 2) að gjöra tillögur um aðrar aðgjörðir,
svo sem frjálsan fjelagsskap, til að vernda sið-
ferði barna og unglinga.
Til þess er ætlast, að nefndin starfi kaup-
laust. Hermann Jónasson lögreglustjöri og Ás-
geir Asgeirsson fræðslumálastjóri hafa lofað að-
stoð þeirra, eftir þvi sem þeir geta og nefnd-
in óskar.,«
Ólafur prófessor Lárusson tók ekki sæti
í nefndinni, vegna annara starfa, naut þá
nefndin lögfr. leiðbeininga fyrst hjá Síec-
urjóni Markússyni fulltrúa í stjórnarráð-
inu og' síðar hjá Gísla Bjarnasyni lög'fræð-
ing'i, að tilhlutun ráðuneytisins.
Nefndin fjekk skýrslu hjá lögreglustjóra
Reykjavíkur um börn og unglinga, sem
kærð höfðu verið fyrir þjófnað, þjófnaðar-
hilmingu og rán, undanfarin 10 ár. Voru
þeir um og yfir' 20 árlega, 8 síðustu árin.
Að öðru leyti ljet nefndin »siðspillingar-
mál barna hjer í bænum« liggja milli
hluta. Hins vegar sendi hún fyrirspurnii
viðvíkjandi börnum um land allt.
Barnaskólastjórar voru spurðir um sið-
ferðilega veikluð og vangæf börn, hvaö
þau væru mörg í skólahjeraðinu, um ald-
ur þeirra og ýmsa hagi og hvort nokk-
urt heimili væri þar, er ekki gæti veitt
börnum sæmilegt uppeldi. Prestar voru
sþurðir um svipað, og auk þess, hve mörg
heimili í prestakallinu mundu geta veitt
vangæfu barni uppeldi.
Hreppsnefndaroddvitar og bæjarstjór-
ar voru spurðir um ýmislegt viðvíkjandi
börnum á sveitarframfæri, hvað þau væru
mörg, — hjá foreldrum sínum eða vanda-
lausum,. og um meðlag með þeim.
Sömuleiðis voru þeir spurðir um fávita,
tölu þeirra í hi'eppnum eða kaupstaðnum,
aldur og ýmsa hagi.
Svör komu mörg, en þó engan veginn
frá öllum, sem spurðir voru. Vegna þeirr-
ar vöntunar var ekki unt að semja tæm-
andi skýrslu eftir þessum svörum. En
margar bendingar og margbreyttur fróð-
leikur var þó í þessum svörum sem komu.
Jeg skal nefna nokkur þau atriði:
1. Kennararnir voru kunnugastir hög-