Heima er bezt - 01.11.1951, Page 16

272
Heim’a er beet
Nr. 9
Óskar Aðalsteinn, rithöfundur:
*
Þegar ég kynntist Islendingum
fann ég, að ég var kominn heim
Erlendur þúsundþjalasmiður, sem eru allir vegir færir
v
Jæja, ég sagði honum nú er-
indi mitt.
Hann tók þessu brosandi og
sagði:
— Svo þú vilt endilega skrifa
um mig. Hvað kemur til?
— Það er bara það, að áðan
sá ég laufið fjúka úr garði lyf-
salans og að þú ert blómakon-
ungurinn hérna á mölinni.
Simson tók þessa kynlegu
skýringu góða og gilda, hló svo-
lítið, stóð á fætur, lyfti plötunni
ofan af skjalasksfpnum sínum,
en hún er líka skrifborðið hans,
og lagði hana ofan á armana á
stólnum, sem ég sat á.
— Prýðilegt, sagði ég. — En
ég verð víst að snýkja hjá þér
pappír, hef ekki annað meðferð-
is, en pennan minn.
Simson greiddi strax úr papp-
írsvandræðunum, að svo búnu
hóf hann frásögnina og ég byrj-
aði að krota ....
I. Lauffok.
ALLT í EINU var orðið haust-
legt um að litast. Ég var einn
á gangi um mannlausar göturn-
ar og hallaði mér í vindinn. Hann
var allhvass af norðaustri og
gekk á með slyddu.
— Hvað, eins og það sé komið
haust, hugsaði ég, — haust, nú
í miðjum september. Ónei, það
er oft yndislegt í september,
einkum á kvöldin.
stanzaði og horfði á nokk-
ur lauf fjúka úr skrúðgarði yfir
þvert Hafnarstrætið, síðan
greikkaði ég sporið. Mér hafði
flogið dálítið í hug — tekið á-
kvörðun um að heimsækja góð-
an kunningja, Marthinus Sim-
son ljósmyndara, biðja hann að
leysa frá skjóðunni, gefa mér
nokkra punkta i greinarkorn um
störf hans og áhugamál. Mig
hefur nefnilega lengi langað til
að skrifa eitthvað um Simson,
og nú fannst mér að ég yrði að
láta eftir þessari löngun minni,
kannski fyrir það, að jórðin
hafði skipt um svip og laufið
fauk — ef til vill. Simson varð
fyrstur allra ísfirðinga til þess
að töfra fram ilmblóm og trjá-
gróður í nágrenni kaupstaðarins.
— Eftir augnablik barði ég að
dyrum hjá þessum kunningja
mínum. Hann lauk sjálfur upp
fyrir mér, klæddi mig úr frakk-
anum og sagði mér síðan að gera
svo vel og setjast inn í hlýjuna.
Að vörmu spori hafði ég
hreiðrað um mig í þægilegum
armstól og kveikt mér í vindl-
ingi. Og Simson hafði gert slíkt
hið sama. Um stund var þögn og
ég virti Simson fyrir mér. Hann
er góður meðalmaður á hæð,
grannvaxinn, ekki smáfriður, en
svipmildur, augun bjórt og fjör-
leg. Þetta eru augu ungs manns,
en ei að síður er þessi Vinur minn
hálfsjötugur. Simson eldist ekki.
Hann er alltaf ungur. Hann
spjallar jafnan við mann um
alla heima og geima og virðist
hafa áhuga fyrir flestu, sem má
verða til nytsemdar og fegurð-
arauka. Við erum búnir að
þekkjast lengi. Ég aðstoðaði
hann við byggingu ljósmynda-
stofunnar, þá strákur innan við
fermingaraldur. Og Simson sagði
mér skopsögur um talandi páfa-
gauka og greiddi mér verkalaun-
in með lítill kvikmyndasýning-
arvél. Þetta var ævintýr. Það
gerast ævinlega ævintýr þar sem
Simson er.
2. Skógurinn minn.
— Eins og þér er kunnugt, þá
er ég danskur að ætt og uppruna.
Ég er fæddur og uppalinn í miðj-
um stærsta skógi á Jótlandi, í
Vendsyssel. Þarna bjó pabbi
minn og hafði 4—5 kýr og ann-
an búpening. Pabbi var ekki
handverksmaður að menntun,
en honum var fleygt niður á allt,
hafði lag á að vinna allt sem að
höndum bar. Hann var þúsund-
þjala-smiður, og það er alls ekki
ofmælt.
Jörðin okkar (13—16 hektar-
ar) var einhver allra fallegasti
bletturinn á öllu Norður-Jót-
landi. Grænt engið var umkringt
skógi á alla vegu, og þarna gat
að líta stóran og svipfagran út-
sýnishól. Þar sátu ekki ósjaldan
listmálarar við vinnu sína. Skóg-
ræktarstjórinn var næsti nábúi
okkar, og unnum við flest syst-
kynin, við vorum níu, að skóg-
rækt undir hans handleiðslu. Ég
Nr. 9
Heima er bezt
273
„Manninum er ekkert ómáttugt“ segir
Marthinus Simson.
aldist upp við þetta starf, og ef
til vill er það þess vegna, sem
ég hef ævinlega haft talsverðan
áhuga fyrir skógrækt og gróðrar-
starfsemi yfirleitt. í skóginum
mínum voru fjórir mjög stórir
gróðrarreitir, og vann þar öllum
sumrum fjöldi fólks, líka hópur
af börnum. Ég var ekki nema
sex ára, þegar ég eignaðist gróð-
urreit heima og annaðist ég
hann að öllu leyti sjálfur. Þegar
ég hóf skólagöngu seldi ég skóla-
bræðrum mínum talsvert af
plöntum, fékk einn eyri fyrir
hverjar hundrað plöntur — og
þótti gott. Margir af strákunum,
sem keyptu af mér plönturnar,
plöntuðu heima hjá sér. Og í dag
getur þar sums staðar að líta
fagra skóga — vegna byrjunar-
starfs skólabræðra minna.
í skóginum mínum var fjörugt
dýralíf. Þar voru m. a. tófur, dá-
dýr (hjartartegund), slöngur,
mikið af hérum og dásamlegt
fuglalíf. Ég hafði hæfileika til
þess að eftirlíkja raddir dýranna
og gat ævinlega fengið þau til
þess að svara mér. Mjög hafði ég
gaman af krákunum. Þótt' ég
æpti og hrópaði að þeim, skiptu
þær sér ekki hið minnsta af mér,
en létu hreint eins og ég væri
ekki til, en strax" og ég hermdi
eftir þeim, lögðu þær samstund-
is lafhræddar á flótta. Ég komst
fljótlega að því, að hræðsla
þeirra stafaði af því einu, að ég
gat aldrei eftirapað rödd þeirra
nákvæmlega. — Svo voru það
höggormarnir. Það var urmull-
inn allur af þeim í skóginum.
Stundum sýndu þeir sig á heim-
ili okkar. Eitt kvöld þegar ég ætl-
aði að hátta og lyfti upp yfir-
sænginni, — lá þá ekki höggorm-
ur hvæsandi í rúminu. Ég greip
hinn rólegasti eldtöngina hjá
ofninum, tek orminn með hénni
í hnakkadrambið og vippa hon-
um með hægð út um gluggann
— og þótti mér þetta ekki neinn
sérstakur viðburður.
Skógurinn var eign Scavenius,
eiganda Vaargaard,stærsta herra
garðs á Jótlandi. Þar voru sex-
hundrað kýr. Scavenius á Vaar-
gaard efndi stundum til veiði-
ferða í skóginum, einkum á
haustin, og með honum var frítt
föruneyti, barónar, greifar og
ýms önnur stórmenni, og öllum
var þessum mönnum það sam-
eiginlegt að hafa mikla ánægju
af að drepa saklaus dýr. — Þarna
var svo smalað saman á annað
hundrað strákum, hvorki meira
né minna. Við vorum kallaðir
„klapparar“. Okkur var raðað
upp langs með skógarjaðrinum
í beina röð og með 1—3 metra
millibili. Okkar hlutverk í veiði-
ferðinni var það, að við áttum
að ganga í gegnum skóginn í
reglulegri röð og reka dýrin á
undan okkur með því að æpa og
klappa saman lófunum, og fyrir
þetta var okkur gefið kenninafn-
ið klapparar. Hinum megin skóg-
arins og til beggja hliða stóðu
svo hinir gunnreifu veiðimenn
tilbúnir að taka á móti bráðinni
með skotárás. Þetta tókst ekki
alltaf að óskum. Þegar við klapp-
ararnir vorum komnir hór um
bil í gegnum skóginn og skothríð
in hófst, þá trylltust dýrin. Tóf-
an sneri þá oft í móti okkur
klöppurunum og sýndi okkur
kjaft og klær. Við áttum ekki
ævinlega djörfung í okkur til að
snúa þeim aítur, svo þær sluppu
l'.æglega á milli okkar, margar,
cg -r þar með borgið. Sum af
cú ./runum stukku líkt og í leik
á flóttanum yfir raðir okkar
kíapparanna og voru því úr allri
hæúiu um stund. — En oft tókst
okkur líka mætavel upp. Ég man
eftir því, að í einni veiðiferðinni,
en þessi leikur stóð jafnan yfir
dagiangt, voru drepin fleiri
hundruð dýr og fuglar. Við
klappararnir fengum 75 aura
hver í verkalaun og þótti okkur
það stórkostleg upphæð, en þeir
sem stjórnuðu okkur fengu langt
á aðra krónu fyrir Sína vinnu.
Einkennileg þótti mér lágfóta
oft og einatt og furðulega
skemmtileg í ýmsum tiltektum
sínum. Yrðlingarnir komu oft út
Erfitt er að trúa því að þetta sé á Islandi. En þannig er i garði Simsons 'i Tungudal við
Skutulsfjörð.