Heima er bezt - 01.07.1958, Qupperneq 31

„Skyldi það eiga illa við að opna hann? “ spurði hún.
„Lauga, hér stendur ,Brothætt‘ á honum!“
„Við skulum bera hann inn í skála,“ sagði Lauga.
„Það þarf þá enginn að vita, þó við hnýsumst í hann.“
Þær gerðu það og bisuðu talsvert lengi við að opna
hann. Undir lokinu var sendibréf. Fyrsta bréfið, sem
móðir hennar hafði sent henni.
„Ég ætla að lesa það fyrst, þá sé ég, hvað í kassanum
er,“ sagði Rósa.
„Ég veit að það er kaffistell. Það verður ekki mjög
amalegt að fá það á veizluborðið,“ sagði Lauga.
Rósa las bréfið, ánægjuleg á svip.
„Það er rétt, sem þú gazt til. Það er tólf manna kaffi-
stell. En hvað þetta var fallega gert af mömmu, og svo
þetta góða bréf, sem hún skrifar mér. Ég hélt hún væri
alveg búin að gleyma mér. Hún segist vera orðin mikið
hressari en hún var í vor. Finnst hún bara einmana, að
snúast ein innan um stofurnar allan daginn. Það er ekki
óeðlilegt, eftir að hafa verið á þessu fjölmenna heimili,
sem hér hefur alltaf verið. Herra minn góður, hvað
hér hefur sett niður — fjórar og fimm hræður í bænum
í sumar! Ég verð að reyna að toga hana norður aftur.“
Svo voru bollamir teknir upp úr kassanum, loga-
gylltir á börmum, með fínlegum rósum á hliðunum.
Allt í einu hratt Kristján upp hurðinni: „Nú, þarna
eruð þið,“ sagði hann hálf óþýðlega.
„Við erum að forvitnast í kassann,“ sagði Rósa. „Það
er bara í honum þetta fína kaffistell. Það kemur sér
vel á giftingardaginn okkar.“
Hann varð viðkunnanlegri á svip: „Það er vel líldegt,
að það skarti þar nógu vel,“ sagði hann. „En hefurðu
boðið henni mömmu nokkra hressingu?“
„Nei, ég hélt að hún svæfi,“ sagði Rósa og hélt áfram
að þurrka bollana.
„Viltu gæta að því, hvort hún er vöknuð?“ sagði
hann.
„Hún er víst áreiðanlega sofandi,“ svaraði Rósa.
Þá bauðst Lauga til að fara inn og vita, hvort Arndís
væri vöknuð. Hún kom strax aftur og sagði, að hún
steinsvæfi. Þá var haldið áfram við bollana. Síðan vom
þeir bornir inn í búrið og þeim raðað upp í skáp. Stúlk-
urnar dáðust að því, hvað þeir væru fallegir.
En Kristján fylgdi föður sínum um allan bæinn.
Gamli maðurinn varð að sjá hvern krók og kima, jafnt
eldiviðarkofann sem stofuna.
„Þetta hefur verið stór og myndarlegur bær á sínum
tíma, og hann getur staðið lengi hér eftir,“ sagði Hart-
mann.
„Hann stendur sjálfsagt alla mína búskapartíð,“ sagði
Kristján.
„Ekki býst ég nú við því. Þú átt nú langt líf fyrir
höndum, kornungur maðurinn, og þar að auki hámennt-
aður maður,“ sagði karlinn hreykinn.
Seinast var baðstofan og hjónahúsið athugað.
„Nú, það er þá svona! Þú liggur þá steinsofandi undir
yfirsæng, Arndís Pálsdóttir! Heldur léleg, hafi það
fyrri skeð,“ sagði þessi ástúðlegi eiginmaður við konu
sína, þegar hann var setztur á rúm andspænis henni.
„Ójá, ég er heldur léleg, það er satt,“ umlaði hún
hálfsofandi. „Reyndar er ég nú búin að sofa góðan dúr
undir þessari fínu og hlýju yfirsæng, sem blessuð stúlk-
an lét ofan á mig, og er nú mikið hressari en þegar ég
kom.“
„Heldurðu að þú hefðir ekki lyst á að borða eitthvað,
mamma?“ spurði Kristján.
„Mér finnst ég varla hafa kjark til að rísa upp undan
sænginni. Vil heldur vera matarlaus,“ sagði hún.
„Hvað átti það að þýða af þér að rífa þig úr fötun-
um, þó þú legðir þig?“ sagði Hartmann. „Ég er þó svei
mér búinn að næra mig vel á kjötsúpu og gulrófum.“
„Kjötsúpa og gulróíur er nú góður matur,“ sagði
hún.
„Það er áreiðanlega tilvinnandi að fara undan sæng-
inni til að fá hann. Ég býst við, að þú sért heldur ekki
troðfull. Hefur víst lítið smakkað síðan þú fórst heim-
an að annað en vatn. Það er hægt að segja að vesöldin
nái hámarkinu, þegar fólk nennir ekki að éta,“ sagði
Hartmann.
„Það er sjálfsagt hægt að koma inn með súpu handa
þér, ef þú heldur að þú hafir lyst á henni,“ sagði Krist-
ján stuttaralega. „Það væru sjálfsagt fleiri en hún ekki
mjög hnarreistir, ef þeir hefðu ekki smakkað annað en
vatn í marga daga.“
„Já, ég sé það, að þetta var vitleysa, að leggja upp í
þetta ferðalag, en mig langaði til að sjá þig, heimilið þitt
og stúlkuna þína,“ sagði gamla konan.
„Og lízt þér svo ekki sæmilega á þetta allt saman?“
spurði Kristján brosandi.
„Jú, þú hefur verið lánsmaður að ná í þetta allt sam-
an. En þú verður að vera „konubetri“ en hann pabbi
þinn, ef þessi blessuð rós þín á ekki að fölna og blikna
hjá þér. Hún er sjálfsagt ekki vön við kulda og nepju.“
„Hvers lags rósamál er nú þetta?“ sagði maður henn-
ar með gremju í málrómnum. „Hvað svo sem skyldir
þú vita um hennar ævi, bráðókunnug manneskjan?“
„Hún fölnaði, bliknaði, fagra rósin mín, því frostið
var napurt,“ tautaði Arndís í hálfum hljóðum.
„Ég vona, að hún fölni ekki eða blikni strax hjá mér,“
sagði Kristján. Svo sneri hann máli sínu til föður síns:
„Það er satt, sem mamma segir. Rósa er eftirlætisbarn,
sem lítið þekkir annað en hlýju og sólskin.“
Hann ætlaði að segja meira, en faðir hans greip fram
í fyrir honum: „Ég vildi óska þess, að þú ættir ekki
fyrir höndum aðra eins stöðu og ég hef haft, að búa
við sívælandi heilsuleysisbjálfa. Það hefur mér fundizt
erfiður kross, enda er ég orðinn dauðuppgefinn undir
honum fyrir löngu.“
„Ég veit ekki annað en Rósa hafi verið heilsugóð,“
sagði Kristjáh.
„Þetta hafði ég líka ágæta heilsu í uppvextinum og
allt þangað til ég fór að hrúga niður börnunum. Þá fór
hún fljótlega,“ sagði gamla konan raunalega. „Svo eigin-
lega finnst mér Hartmann geta kennt sjálfum sér ofur-
lítið um, hvað hann hefur borið þungan kross, en það
hefur honum víst aldrei dottið í hug, að ég ætti nokkuð
erfitt. Allt átti það að vera ódugnaður og móðursýki.
Heima er bezt 249