Heima er bezt - 01.09.1958, Side 11

byggðinni. Það gerði lega fjallanna á bak við byggðina.
Engar vörður voru á leið þessari. — Ef Torfi hefði ekki
tekið þetta ráð, þá hefði hann aldrei getað notið neinn-
ar tilsagnar á Kleifum jafnhliða störfum heima í Bessa-
tungu. Ég held, að þetta hafi verið fyrsta menntun
Torfa. Eggert þessi mun hafa orðið allgamall maður.
Hann var einn af prófdómöndunum, þegar við tókum
verklega prófið í Olafsdal. Hann mun oft hafa verið
prófdómari við það próf.
Eitthvað mun Torfi hafa notið menntunar í Reykja-
vík, en varla mun það hafa verið lengi. Ég efast um,
að hann hafi nokkurn tíma verið þar í skóla.
Þegar Torfi var ungur maður, var hann vinnumaður
á Þingeyrum hjá Asgeiri alþingismanni. Meðan hann var
þar, kom merkur útlendur maður hingað til lands. Ekki
man ég, hvað hann hét eða frá hvaða landi hann var.
Maður þessi hét verðlaunum fyrir beztu ritgerð um
eitthvert íslenzkt efni, sem ég man ekki hvað var. Sagt
var, að margir hefðu sent ritgerðir, og það lærðir rnenn.
Torfi fékk verðlaunin.1)
Torfi sigldi nokkrum sinnum. Ég heyrði sagt sjö
sinnurn, en ég efast um að það hafi verið svo oft. Hann
sigldi stundum fyrir áeggjan annarra eða beiðni. Svo
var það, þegar hann var sendur til Danmerkur til að
skoða Jótlandsheiðar og láta í ljós álit sitt um það,
hvort ekki mundi vera heppilegt að allir íslendingar
flyttust þangað og tækju sér þar bólfestu. Ekki leizt
honum á það.2)
Torfi mun líka hafa verið beðinn að fara til Amer-
íku í sama skyni og til Danmerkur, og mun álit hans
í þeirri för hafa orðið hið sama.
í Noregi kom hann einu sinni í einhvern skóla. Bað
skólastjórinn hann að halda ræðu í skólanum um ísland.
Torfi gerði það, þó óundirbúinn væri. Sagt var, að sú
ræða hefði staðið í þrjár klukkustundir. — í einni utan-
förinni var hann víst hætt kominn. Ekki veit ég, hvort
það var á sjó eða landi.
Torfi hafði verið sæmdur Dannebrogskrossi. Mér
var sagt, að þegar hann fékk krossinn, hefði hann sagt:
„Hvað ætli ég eigi að gera með þetta?“ og hent honum
niður í kistu. Samt mun hann hafa haft krossinn, þegar
hann sigldi.
Þingmenn sendu Torfa stundum frumvörp sín, áður
en þeir lögðu þau fram í þinginu og báðu hann að segja
sér álit sitt á þeim. Eins og ég hef áður sagt, lagði
amtið aldrei nóg fé til skólans, svo að hann var alltaf
í fjárþröng. Einu sinni bað einn þingmaður Torfa að
bjóða sig fram til þings, og sagðist þá skyldi rnæla með
því, að amtið legði meira fé til skólans en áður. Þing-
maður þessi var í allmiklum metum. Hann vissi Iíka,
1) Englendingurinn Isaac Sharp. Ritgerðarefnið var: Hvað á
að gera, til að draga úr hinum mikla manndauða hér? — Fjórir
menn kepptu, en auk Torfa hlaut sr. Þórarinn Böðvarsson verð-
laun fyrir svar sitt.
2) Eitthvað mun málum hlandað um þessar utanfarir Torfa.
Ekki geta æviágrip hans nema þriggja utanferða, og ekkert þeirra
getur um skoðunargerð hans á Jótlandsheiðum. í Amerxkuferðina
mun hann hafa farið af sjálfsdáðum, vegna hugsanlegs búferla-
flutnings þangað.
að Torfa var þetta mikið áhugamál. Svar Torfa var
þetta: „Ég hef nóg tækifæri til að verða mér til skamrn-
ar heima og þarf ekki á þing til þess.“
Eins og áður er sagt, smíðaði Torfi verkfæri alls kon-
ar og ýmsa hluti. Einkurn vann hann að þessu á vetrum
og þegar hann var ekki með okkur pilta í tímum. Hann
stóð jrví tímunum sarnan við steðjann í smiðjunni, en
ótal sinnum var hann kallaður þaðan, til að sinna gest-
um, sem þurftu að finna hann. Var hann þá ekki lengi
að hafa fataskipti og þvo sér, og þegar þeir voru farnir,
var hann óðara kominn aftur að steðjanum.
Sumar kennslubækurnar í Ólafsdal voru á svo þungri
dönsku, að orðabækur okkar dugðu eklti til að finna
sum orðin. Við höfðurn allir orðabók séra Jónasar á
Hrafnagili. Sérstaklega var það ein bók, sem reyndist
okkur erfið, enda varð hún orðmörg, en nákvæm var
hún. Hún var í nokkuð stóru broti. í henni voru 8 blöð
um eitt einasta ullarhár á sauðkindinni og 15 blöð um
hófinn á hestinum. Við þurftum því alloft að skjótast
ú,t í srniðju til Torfa til að bera vandkvæði okkar upp
fyrir honum. Ekki tafðist hann við að slá járnið á steðj-
anum, því svarið kom undir eins. Bók þessi er kennslu-
bók í húsdýrafræði og er eftir H. Bendz.
Við eldrideildungar tókum verklega prófið 1. nóv-
ember seinna árið okkar í Ólafsdal en bóklega prófið
2. maí 1902. Þá voru allmikil veikindi í Ólafsdal og
ýmsir lasnir og sumir mikið. Næstu daga fórum við
piltar að búast til brottferðar. Þetta vor voru hafísar
miklir fyrir Norðurlandi, svo að skip komust þar ekki
inn á hafnir. Við, sem ætluðum til Norðurlands, urð-
um því að fara gangandi og bera það nauðsynlegasta
af fötum og plöggum, en koffortin urðum við að skilja
eftir. Við gengum á nýjum leðurskóm, því að þá var
engin stígvélaöld komin í sveitum, enda nokkuð langt
frá Breiðafirði og austur í Fnjóskadal.
Við lögðum svo af stað fjórir frá Ólafsdal á miðviku-
daginn 7. maí þrír skólapiltar og Benedikt Fr. Magnús-
son, sem útskrifazt hafði vorið áður, en var staddur í
Ólafsdal um prófið. Hinir skólabræður okkar fóru burt
þann 5. og þurftu ekki að ganga, því að þeir fóru í
aðrar áttir en við. Við þessir þrír, sem norður fórum,
vorum þessir: Einar Asmundsson og Guðjón Gíslason
auk mín.
Þegar við kvöddum fólkið í Ólafsdal var auðséð, að
Sigríður, yngsta dóttir hjónanna, hin glæsilegasta stúlka,
átti ekkert eftir annað en að deyja. Hún dó líka næstu
nótt.
FERÐIN AUSTUR
Við lögðum af stað frá Ólafsdal um hádegi. Veðrið
var ágætt, mikill hiti og alveg kyrrt, en þoka á fjöllum.
Okkur var mjög heitt að ganga og bera. Við stönzuð-
um á Kleifum og fengum kaffi hjá Eyjólfi bónda þar.
Svo lögðum við upp á Tunguheiði og fórum Sandkúlu.
Við töfðum í Snartartungu og mættum þar mikilli
gestrisni, eins og vanalegt var hjá þeim hjónum, Ingi-
mundi Magnússyni og konu hans. Þar fengum við lán-
Heima er bezt 301