Heima er bezt - 01.09.1958, Blaðsíða 14

HÆTTUHLUTUR
Eftir Gubmund J. Eincirsson
E=jG var níu ára gamall og sat á hestasteininum og
hortðí á hann. Hann var að tinda hrífu og rak
tunguna út úr vinstra munnvikinu og færði hana
^ með hátignarlegri ró yfir í það hægra, og sömu
leið til baka, aftur og aftur. Það var vani hans, þegar
hann var að vinna eitthvert vandaverk, svo sem að tinda
hrífu, dengja ljá, hlaða vegg o. s. frv. Og hreyfingar
tungubroddsins voru hægar og hraðar, allt eftir því,
hvað honum var mikið niðri fyrir í hvert sinn, en nú
voru þær með hægasta móti.
„Hann er líklega í sólskinsskapi núna,“ hugsaði ég,
„og nú ætla ég að spyrja hann.“
Það hafði verið mér mikið undrunarefni, hvað hann
gat stundum teygt tunguna langt út úr sér. Stundum
gjörði hann hana örmjóa og gat þá rennt henni alla leið
upp í nasir sér. Þetta hafði ég reynt margoft, en aldrei
tekizt að ná upp í nefið. Og nú var ég orðinn úrkula
vonar um að mér myndi takast það án tilsagnar.
Eins og þið vitið, verður sá maður aldrei skáld, sem
ekki nær með tungunni upp í nefið, svo að þið skiljið
iíklega, að það var ekki í algjöru meiningarleysi, sem
ég hafði verið að þessum æfingum. Ónei, ekki svona al-
deilis. Þegar ég sat í fjósinu að vetrinum og sópaði hey-
inu upp í stallinn hjá kúnum (þið fyrirgefið, það var
nú raunar enginn stallur), þegar ég sópaði heyinu þang-
að, sem hausinn á þeim var, en þær voru svo fjári lægnar
að þeyta því að hinum endanum á sér og stundum alla
leið aftur á flór, þá sat ég þess á milli og sagði sjálfum
mér sögur, sögur eftir sjálfan mig, samdar jafnótt og
þær voru sagðar. Eða þá að ég barðist við að búa til ljóð,
en þau fundust mér allt af argasta leirhnoð. Og hvers
var líka að vænta, ég kom tungunni aldrei lengra en upp
á miðja vörina. Ég komst aldrei upp á lag með að gjöra
hana mjóa að framan. Hún var alltaf svo klaufalega
breið og stutt. Ljóðin mín stóðu nú að vísu oftast í
hljóðstöfum, en til að svo mætti verða, varð ég að nota
ýmis orð, sem ekki eru til í íslenzkunni, og líklega ekki
heldur í neinu öðru tungumáli. Ég verð að játa það, að
þessi nýyrði gjörðu það að verkum, að ég gat ekki lofað
öðrum að heyra kveðskapinn, og langaði mig þó ekki
svo lítið til þess. Nei, það fengu engir að heyra minn
kveðskap, nema kýrnar. Og þær höfðu nú líka helzt vit
á því eða hitt þó heldur!
Og nú sat ég á hestasteininum og horfði á hann. Ekki
hvernig hann tindaði hrífuna, heldur hvernig hann færði
tunguna til í munninum, ef ske kynni að ég kæmist að
því, á hvern hátt væri mögulegt að ná með henni upp í
nefið.
„Frændi,“ sagði ég (þetta var nefnilega afabróðir
rninn), „er ekki vandi að ná með tungunni upp í nefið
á sér?“ Ég bjóst satt að segja ekki við neinu mjúku svari
og stóð því á fætur, tilbúinn að leggja á flótta, ef með
þyrfti. Og á fæturna var mér óhætt að treysta, ef í harð-
bakka s)ægi.
Hann leit á mig, allt annað en vingjarnlega, mér fannst
sem hann vildi reka mig í gegn með augunum.
„Situr þú hér, drengur minn, og dregur dár að mér?“
hreytti hann út úr sér.
„Nei,“ sagði ég skömmustulegur, „en mig langar svo
til að vita, hvernig farið er að því. Mig langar svo til að
verða skáld, en ég næ aldrei með tungunni upp í nefið á
mér.“
Nú hló karlinn, meira að segja skellihló, og það hafði
ég aldrei séð hann gjöra fyrr.
„Já, einmitt það, langar til að verða skáld. Heldur þú
máske, að ég sé skáld, af því að ég get náð með tungunni
upp í nefið?“
„Já,“ sagði ég í hjartans einfeldni minni. Og nú hló
hann ennþá meira; ég hefði aldrei trúað, að hann gæti
orðið svona glaður.
„Ekki get ég kennt þér þá list, drengur minn,“ sagði
hann, „þó svo ég gæti kennt þér að ná með tungunni
upp í nefið á þér. Það er nú ekki svo mikill vandi, en
kæmi þér að engu haldi við skáldskapinn, því síðan ég
var barn hef ég getað það. En ég hef aldrei getað sett
saman vísu, — sem lag er á,“ bætti hann svo við eftir
nokkra þögn. „Og svo er það enginn sérstakur auðnu-
vegur, drengur minn.“ Og nú fór hann að tinda hrífuna
sína, en leit þó við og við á mig, þar sem ég sat og beið,
og þá hló hann einatt eða hneggjaði, því nú var það
ekki líkt neinum hlátri.
„Veiztu, hvernig fer fyrir skáldunum?“ sagði hann
svo eftir langa þögn.
„Nei,“ sagði ég. „Hvernig fer fyrir þeim?“
„Hann Breiðfjörð, sem orti Númarímurnar, hann dó
úr megurð.“
„Megurð,“*sagði ég. „Hvað er nú það?“
Hann hló. — „Dæmalaus kjáni getur þú verið, barn.
Veiztu ekki, hvað megurð er? Það er að vera horaður.“
„Jæja, dó hann úr hor?“ sagði ég.
„Já, og Bólu-Hjálmar dó úr sams konar vesaldómi.
Sumarliði fór í tukthúsið. Nei, drengur minn, það er
enginn auðnuvegur að vera skáld.“
„En fór nú svona fyrir þeim af því að þeir kunnu að
yrkja?“ spurði ég.
304 Heima er bezt