Heima er bezt - 01.11.1960, Síða 13

Hauskúpa Austur-Afrikumannsins. — Þútt neðri kjdlkann vanti, eru mannfrœðingar sammála um
að enginn vafi sé á því, að hauskúpan sé úr manni. Dr. Leakey telur, að minnsta kosti tuttugu
einkenni, sem likjast meir nútimamanni en hálfmönnum Suður-Afriku.
En þótt dýraleifar þessar allar væru mikils virði fyr-
ir vísindin, stóð hugur Leakeyshjónanna sífellt til ann-
ars og meira, þ. e. að finna leifar frumstæðra manna.
Þegar á árunum 1931—32 fundu þau steina, sem báru
þess merki að vera frumstæð áhöld steinaldarmanna.
Þeir voru af líku tagi og stein-axir, sem fundizt höfðu
annars staðar, en þó enn þá frumstæðari og verr mót-
aðir. En þó að steinvopn þessi væru fundin, vissu menn
ekkert um eigendur þeirra. Vonin um að finna leifar
þeirra, og geta með því lyft dularblæjunni af þessari
frumstæðu manngerð, rak sífellt á eftir Leakeyshjón-
unum og fékk þau til að gleyma hættum og þrautum
ferðanna. Og loks fengu þau laun erfiðis síns 17. júlí
1959.
Þann dag var dr. Leakey lasinn, hélt hann sig því
heima í tjaldi, en kona hans fór ein á vettvanginn að
steingervingaleitinni, því að engan tíma mátti missa.
Ekki var langt liðið á daginn, þegar hún kom heim í
tjaldbúðina og var mikið niðri fyrir. Hið eina, sem
hún fékk sagt í fyrstu var: „Ég hef fundið hann.“
„Fundið hvern?“ spurði dr. Leakey undrandi. „Nú,
manninn, sem við höfum alltaf verið að Ieita að, eða
öllu heldur tennurnar úr honum.“
Lasleiki dr. Leakeys, hvarf samstundis út í veður og
vind. Hann þaut á fætur og var að vörmu spori kom-
inn af stað í jeppanum ásamt konu sinni, og innan
stundar voru þau á fundarstaðnum. Jú, mikið rétt, ekki
varð um það villzt, að fram úr leirberginu gægðust
jaxlar, sem enginn vafi gat leikið á, að væru úr mann-
legri veru, enda þótt þeir væru tvisvar sinnum stærri
en jaxlar nokkurs nútímamanns. Fögnuði þeirra hjóna
verður naumast með orðum lýst. Hann var af því tagi,
sem sjaldgæft er í mannlegu lífi. Þeim höfðu hlotnazt
ríkuleg laun fyrir margra ára þrotlaust erfiði og fórnir,
áratuga langur draumur þeirra hafði allt í einu rætzt.
Þau stóðu hér andspænis leifum af eldri mannveru, en
nokkurn tíma hafði áður fundizt, og um leið mátti
gera ráð fyrir að nýr kapituli yrði skráður í þróunar-
sögu mannsins á jörðunni.
Næstu vikurnar héldu þau þrotlaust áfram að leita
að meiri leifum af mannveru þessari. Mörgum smálest-
um af leirsteini varð að moka á brott, og hvern stein-
mola varð að skoða gaumgæfilega til að ganga úr
skugga um, hvort hann geymdi beinflís, tönn eða eitt-
hvað þess háttar. Loks eftir þriggja vikna hvíldarlaust
erfiði höfðu þau fundið bein úr heilli hauskúpu, en
Heima er bezt 421