Heima er bezt - 01.06.1962, Blaðsíða 14

Þegar ég var að fara daginn eftir, benti Jón mér á
vel hýstan bæ hinum megin dalsins.
„Af hverju heldurðu kannski að unga fólkið vilji
frekar vera þarna en annars staðar?“ spurði hann.
Það sagðist ég ekki vita.
„Jú, það er af því að þar er timburhús. Unga fólk-
inu finnst ekki lengur nógu fínt að vera í torfbæjun-
um, en tekur timburhjallana fram yfir, þó að oftast séu
þeir miklu kaldari. Og af hverju," bætti hann við,
„heldurðu að fólkið þyrpist til kaupstaðanna, nema af
því, að þar á það greiðari aðgang að skemmtunum.“
Þetta voru skoðanir Jóns gamla á Krossastöðum á
því herrans ári 1915. Hvað mætti hann þá segja nú, ef
hann fengi að líta upp úr gröf sinni, þegar vel hýstir
sveitabæir, búnir alls konar þægindum, standa auðir
víðs vegar um byggðir landsins.
Þennan dag fór ég að Fremri-Kotum í Norðurárdal.
Ekkert gerðist þann dag, svo í frásögur sé færandi, en
heldur fannst mér vegurinn ógreiðfær, einkum þó í
Giljareitum. Ég hafði farið þessa leið fyrir tveimur
árum, þá að nóttu til, og mundi því dálítið eftir um-
hverfinu.
Næsta dag hélt égf að Bólstaðarhlíð í Svartárdal. Þar
beið faðir minn með hesta, en ég hafði áður sent hon-
um skeyti og beðið hann að koma á móti mér. í Ból-
staðarhlíð átti Klemenz Guðmundsson, skólabróðir
minn, heima, en hann var því miður, fjarverandi og
gat ég því ekki fundið hann.
Daginn eftir, er við fórum frá Bólstaðarhlíð, slóst í
för með okkur Brynjólfur Bjarnason frá Þverárdal, og
mun hann hafa verið á leið suður á land. F.kkert þekkti
ég hann áður, en hafði oft heyrt á hann minnzt. Hann
var listfengur gáfumaður, manna kurteisastur og hinn
elskulegasti í umgengni.
Þegar líom ofan í Langadal, sá ég, að Húnaflói var
fullur af hafís og var ekki hægt að sjá út yfir ísbreið-
una. Eitthvað mun hafa verið stanzað á Blönduósi. Þar
'hitti ég Einar Erlendsson, sýsluskrifara, en hann tók
sér seinna ættarnafnið Blandon. Einar þekkti ég frá
fyrri tíð. Hann bað mig, er ég færi austur aftur, að
taka fyrir sig sex hesta, sem hann hafði keypt fyrir
menn á Hólsfjöllum. Kvað hann hestana tamda og
mætti ég nota þá á leiðinni, ef ég þyrfti með. Ég lof-
aðist til að gera þetta, og það því fremur, sem hestar
mínir voru helzt til fáir, svona langa leið. Ekki hafði
ég þó orð á því.
Við fórum yfir Húnavatn á vaðinu og hafði ég gam-
an af að fara þessar fornu slóðir. Auk þess, sem þessi
leið var mikið styttri en sú vanalega, lá hún fram hjá
Þingevrum, en þangað hafði ég hugsað mér að koma.
Ekki varð þó af því í þetta skipti, en menn hittum
við í fjárrétt við túnið og gat ég þar heilsað upp á
nokkra kunningja. Að Leysingjastöðum komum við
aftur á móti, enda vildi ég ekki fara svo um, að ég
heilsaði ekld upp á gamlan húsbónda. Guðjón á Leys-
ingjastöðum var sonur Jóns Asgeirssonar á Þingeyrum
og hafði ég tvívegis verið hjá honum, sem drengur.
Vel var okkur teldð þar og þurfti Guðjón margs að
spyrja.
„Þú ert þá orðinn Jökuldælingur og átt líklega sauði,
sem hafa þverhandarþykkar síður, líka þeim, sem
gengu í Odáðahrauni hér áður fyrr,“ sagði hann, og
var ekld laust við að glettni væri í svipnum.
„Lítið held ég fari nú fyrir sauðaeigninni, enn sem
komið er,“ anzaði ég, „enda er eklci orðið svo margt
af þeim á Jökuldal, frekar en víða annars staðar.“
Þegar við Guðjón höfðum dregið olckur nokkuð út
úr, spurði hann:
„Hvernig líkar þér annars þarna fyrir austan?“
„Það er ekki ástæða til annars en að mér líki þar
vel,“ svaraði ég, „þar sem ég er giftur ágætri konu og
þegar farinn að búa.“
„Jæja,“ sagði Guðjón. „Ekki hefði mér nú samt
dottið í hug að þú myndir flytja svona langt og því
síður að þú ætlaðir þér að gerast bóndi, því.að ég hef
alltaf litið svo á, að þú værir ekki mikið gefinn fyrir
búsltap.“
„Það er víst rétt athugað hjá þér, Guðjón, ég er
ekld mikið gefinn fyrir búskap og ætla heldur ekki að
gera hann að ævistarfi. Ég hef hann svona með kennsl-
unni, til að byrja með.“
„En heldurðu að foreldrum þínum falh vel að flytja
svona langt í burtu?“ spurði Guðjón enn fremur.
Ég var seinn til svars, því að undir niðri óttaðist ég
hið gagnstæða.
„Eg vona það, enda mun ég gera allt sem ég get til
þess að þeim geti liðið sem bezt,“ svaraði ég.
„Já, ekki efast ég um það, og er vonandi að þér tak-
ist það,“ sagði Guðjón að lokum.
Frá Leysingjastöðum héjdum við svo að Gröf í Víði-
dal, en þar áttu foreldrar mínir heima. Húsráðendur í
Gröf voru þá Jón Bjarnason og Rósa Stefánsdóttir,
foreldrar Bjarna Jónssonar, úrsmíðameistara á Akur-
eyri.
Nú, þegar komið var að leiðarlokum, voru átta dag-
ar liðnir frá því að ég fór að heiman. Allt hafði enn
gengið eftir fyrirframgerðri áætlun, en til þess að svo
mætti verða ferðina út, mátti ég ekki vera um kyrrt
nema sex daga. Þá daga notaði ég til að heimsækja vini
og kunningja á næstu bæjum, og eins til þess að búa
út farangur foreldra minna, en hann ætlaði ég að senda
með skipi til Reyðarfjarðar, ef einhvern tíma gæfi fyr-
ir ís. Var farangurinn fluttur til Blönduóss og settur
þar á skipaafgreiðsluna.
Þegar áður nefndir dagar voru liðnir, og ekkert var
lengur að vanbúnaði, var aðeins eftir að kveðja. Þar
sem hugur minn var bundinn í öðrum landsfjórðungi,
og ég skoðaði mig frekar sem gest, fann ég minna til
þeirrar stundar, en eðlilegt hefði verið. En geta má
sér til, að foreldrum mínum hafi fallið þungt að skilja
við allt, sem þeim var kært á þessum stöðvum. En \
hvernig sem hugarfar þeirra hefur verið, varð ég ekki
var við annað en þau væru ánægð og hyggðu gott til
fararinnar.
198 Heirna er bezt