Heima er bezt - 01.04.1972, Blaðsíða 14

Sigríður Sveinsdóttir. Jakob Björnsson.
arhús. Rak hann á tímabili all-umfangsmikla verzlun og
útgerð, en ekki mun það hafa orðið honum til auðsæld-
ar.
Þegar hér var komið sögu, var hann hættur atvinnu-
rekstri, en hafði verið skipaður yfirsíldarmatsmaður á
Siglufirði. Jakob var greindur maður og víðlesinn.
Heimiii hans var um margra ára skeið mesta myndar-
heimili sveitarinnar, maðurinn veitull og skemmtilegur.
Kona hans var Sigríður Sveinsdóttir kaupmanns frá
Búðum, fríðleiks- og myndarkona hin mesta. Systir
hennar, Steinunn, var gift Bjarna Sæmundssyni náttúru-
fræðingi. Var Bjarni oft á sumrin um tíma hjá þeim
Jakob og Sigríði við fiskirannsóknir. Man ég eftir því,
að ég fór stundum þarna hjá, utan og framan við hús
Jakobs. Sat þá Bjarni á kassa þar frammi í fjörunni, en
hjá honum var stampur með mörgum smávöxnum fiski-
tegundum, sem hann hafði náð með fyrirdrætti, en fyr-
irdráttarnótin var breidd þar í fjörunni. Þótti mér hún
einkennileg, langur poki, mjög stórriðinn, á miðju nót-
arinnar, en endarnir aftur stórriðnari. Hafði ég ekki séð
svona fyrirdráttarnót áður. En í gegnum pokann hafa
ekki sloppið nema smæstu seiði. Aldrei átti ég tal við
Bjarna, þó ég færi þarna hjá.
Einn son áttu þau Jakob og Sigríður, sem Theodór
hét, glæsimenni hið mesta og hvers manns hugljúfi.
Hann var bráðvel gefinn og gekk menntaveginn, en
mun ekki hafa lokið háskólaprófi.
Ekki var Jakob auðsæll, eins og áður segir. Sagði hann
eitt sinn við mig, að sér hefði gengið vel að afla peninga,
en aldrei kunnað að varðveita þá. Hann var greiða- og
rausnarmaður og rétti mörgum hjálparhönd, sem í erfið-
leikum voru, og þeir voru margir á þeim árum. Mjög
var gestkvæmt hjá þeim hjónum. Jakob lét svo, að hann
væri trúlaus. Hann hafði mjög gaman af að pexa við
menn og reyna, hve sterkir þeir væru í rökræðum. Ekki
var sízt orð á því gert, að hann hefði gaman af að beita
þessu við presta, og gagnrýndi þá biblíuna. Var talið,
að sumir þyldu það misjafnlega vel.
Þegar því orð komu frá Jakob, að hann byði Haraldi
ofan eftir til sín, varð mér hálf-illa við. — Datt mér
í hug, að tognað gæti úr samtalinu, meira en mér þætti
æskilegt. En nú varð að taka því. Voru Svalbarðshjónin
kvödd með virktum. En við Haraldur gengum ofan á
Svalbarðseyrina. Stóðu þau hjónin á tröppum og fögn-
uðu okkur af mestu alúð og kurteisi. Vorum við leiddir
inn í stofu, en þar var þá dúkað borð til kaffidrykkju.
Ótti minn við það, að Jakob færi að beita pexi við pró-
fessorinn, reyndist alveg ástæðulaus. Heldur mátti
merkja það á öllu, hve mikla virðingu hann bar fyrir
honum. Urðu því viðtökur og samræður hinar skemmti-
legustu á allan hátt, svo sem verið hafði hjá þeim Sval-
barðshjónum.
Þegar við komum út frá þeim Jakob og Sigríði, beið
Þórður okkar með þrjá hnakkhesta. Eg hafði valið bezta
hestinn handa prófessornum, bæði all-vel viljugan og
góðgengan. Bjóst ég við, þar sem kominn var háttatími,
að þegar við stigum á bak, myndi hann vilja hraða sér
til náttstaðar, og myndi hann þá njóta þess að vera bezt
ríðandi. Eg hafði sæmilega röskan hest, en hafði aldrei
verið neinn reiðmaður. Þó hugsaði ég mér að halda svo
í við prófessorinn, að ég tapaði ekki alveg sjónar af hon-
um fram ströndina. Þórður hafði fremur latgengan klár
og ekki reiðgapi að eðlisfari. Voru því mestar líkur til
að hann drægist aftur úr. En hér fór allt á annan veg.
Þegar við höfðum stigið á bak, reið prófessorinn upp
að hliðinni á mér og tók mig tali. Höfðum við varla tal-
að saman frá því hann kom, sem stóð heldur ekki til. En
nú riðum við fót fyrir fót og hlið við hlið alla leiðina,
en Þórður rétt á undan, þannig að hann gat fylgzt með
samtali okkar. Byrjaði prófessorinn á því að róma þær
glæsilegu viðtökur, sem hann hefði fengið, er hann kvað
vera með hinum mestu ágætum. Dáðist hann mjög að
glæsileik frú Líndal, bæði í sjón og framkomu allri. Þá
lýsti hann ánægju sinni yfir, hve margt fólk hefði kom-
ið. Sönginn í kirkjunni ltvað hann þann bezta, sem hann
hefði heyrt í sveitakirkju. Sagði ég honum, að þar hefð-
um við notið aðkomumanna, eða þeirra feðga frá Glæsi-
bæ, en þeir væru víðkunnir söngmenn. En það, að menn
kæmu vestan yfir fjörð og utan úr Höfðahverfi á virk-
um degi talaði sínu máli um það, hversu eftirsóttur
kennimaður hann væri.
Þá spurði hann mig eftir því, hvort margir í sveitinni
aðhylltust spiritismann. Ekki sagðist ég vita það með
vissu en þó myndu það nokkrir, en fyrst og fremst staf-
aði aðsóknin af því, hve mikið orð færi af honum sem
predikara. Þar til og með myndi marga fýsa að kynnast
sálarrannsóknum frá þeim mönnum, sem mest hefðu þar
um fjallað. Hann spurði mig, hvort ég væri spiritisti.
Kvað ég nei við því, en ég hefði löngun til að kynnast
þessum málum, þó ég fyndi að mig skorti þekkingu til
að taka afdráttarlausa afstöðu til þeirra. Þá spurði hann
mig eftir því, hvort bók sín, „Árin og eilífðin“, væri
mikið keypt. Ég sagðist ekki vita það. En ég hefði keypt
eina og gefið móður minni hana. Spurði hann mig, hvort
ég hefði lesið hana, Kvað ég það vera, því í bemsku
minni hefði það verið venja, að faðir minn læsi húslestra.
122 Heima er bezt