Heima er bezt - 01.03.1988, Page 15

tárin. Eins og af óskeikulli eðlisávísun eða innsæi vissi hún
að móðir hennar, sem sat teinrétt og stíf með sofandi ung-
barnið í kjöltunni, var með hugann í órafjarlægð, hafði
útilokað sig frá þeim öllum og horfið inn í sinn beiska
hugarheim. Ljóðrænar taugar föður hennar, sem auðveld-
uðu honum sveiflurnar milli sorgar og gleði, ollu því að
með einu olnbogaskoti mátti fá hann til að skynja ein-
manaleik hennar. Ef bara pabbi segði nú eitthvað sinni
mjúku, þægilegu röddu gæti allt orðið í lagi og jafnvel þessi
endalausa ferð yfir sléttuna öðlast einhvern tilgang. Pabbi
gat alltaf fengið einhvern botn í hið óskiljanlega — jafnvel
mamma viðurkenndi það.
En það var þvinguð og mjó rödd móður hennar sem rauf
þögnina eins og svipa.
„Getum við ekki farið hraðar Lars? Það er brátt komið
svartamyrkur.“
„Við erum að komast á leiðarenda,“ svaraði faðir hennar
ljúfmannlega og smelþi taumunum. „Kapp er best með
forsjá, mín kæra.“
„Ekki kærir þú þig víst um að Ericsonhjónin bíði okkar
langt fram eftir nóttu,“ hreytti móðir mín út úr sér og greip
andann á lofti, því allt í einu fylltist nóttin af undarlegum
hljóðum, háum, skerandi og óþolandi gjammandi hljóðum
sem æddu um dökkan sjóndeildarhringinn eins og loftið
sjálft hefði framleitt þúsundir radda til þess að rjúfa þögn-
ina. Hestarnir tóku viðbragð í slóðinni, hringuðu makkana,
og frísandi af hræðslu fóru þeir á stökk. Snöggur slinkurinn
henti barninu upp að hlífðarskerminum, en hönd föðurins
skaust út úr myrkrinu og dró hana aftur að hnjám sér.
Titrandi þrýsti hún sér að þessum hnjám of hrædd til þess
að gráta. Auk þess skildi hún nú hvers vegna mamma sat
svona bein og kyrr. Þessi hræðilegu hljóð voru ógnvaldur-
inn sem ásóttu hana dag og nótt. Það voru úlfarnir!
Hún hafði heyrt í þeim fyrr en aldrei svona hátt og
hræðilega nálægt, og hún minntist fölnandi andlits móður
sinnar og napurra orða sem voru ætluð pabba.
„Ég afber þetta ekki lengur,“ hafði hún sagt kuldalega af
óbifanlegri festu. Hún sagði fleira sem barnið átti ekki að
skilja, en nú rann upp fyrir því að þetta kapphlaup í nótt-
inni var til þess gert að komast frá því sem móðirin gat ekki
afborið. Og einhvern veginn vissi hún að það var ekki bara
í úlfunum sem móðir hennar heyrði mitt í þessari háreisti
heldur einnig villimannlegar tungur þessa dimma lands.
Það voru raddir óbyggðanna sem móðirin bar engar til-
finningar til og barðist gegn af köldum staðföstum ásetn-
ingi.
„Þarna hefurðu það!“ hrópaði móðirin biturt. „Við
verðum etin! Góður endir á áhættusömu ævintýri.“ Faðir-
inn hló, en þó ekki glaðlega. „Það yrði saga til næsta bæj-
ar,“ sagði hann. „Hjörð af sléttuúlfum sem ræðst á eyki á
harða stökki. Beittu skynseminni mín kæra — hún er nú
einu sinni stolt þitt. Ég hef sagt þér það margsinnis að
núorðið eru engir úlfar eftir í þessum hluta landsins.“
„Þú sagðir mér í síðustu viku að lömbin væru óhult. Þú
veist hvað gerðist.“
„Mikið vatn hefur runnið til sjávar síðan við vorum
unglömb, mín kæra. Það ætti að vera til huggunar,“ svaraði
hann á móti og hló góðlátlega, sem dró úr spennunni hjá
litlu stúlkunni. En móðir hennar lét ekki huggast.
„Ef skynsemi þín væri jafn mikil og leiftrandi fyndnin þá
værum við ekki hér niður komin,“ sagði hún.
Því svaraði hann á þann veg: „Jæja, við verðum hér ekki
lengi úr þessu, Borga. Og fyndnin deyr á vörum manns í
þrældómnum á verkstæðum borgarinnar.“ Hróp aftan frá
úr vagninum, þar sem bróðir hennar sat hátt ofan á pinkl-
um og kössum, batt enda á deilurnar. „Sjáið! Þarna er
ljós!“ hrópaði hann. „Okkur er borgið, mamma. Þetta er
húsið.“
Það reyndist rétt. Framundan í fjarlægð, mitt í hafsjó
myrkurs, leiftruðu tvær litlar ljósrákir eins og kertaljós sem
ögruðu nóttinni. Hvernig það gerðist veit ég ekki, en þessir
flöktandi gulu ljósgeislar mörkuðu tímamót í lífi litlu
stúlkunnar sem stóð við fætur föður síns. Frá þvi augna-
bliki fengu hennar eigin litlu hugsanir og leiftrandi hugboð
sín sérstöku einkenni og hún sjálf var ekki lengur einungis
litla stúlkan sem lifði og hrærðist sem örlítið hlýðið fram-
hald af móðurinni. Hún baksaði við að standa í dofna
fæturna, hallaði sér að hnjám föðurins og starði í þögulli
aðdáun á ljósdeplana sem færðust sífellt nær. Allt í einu,
mitt í þessu, fékk hún yndislega og syndsamlega hugmynd.
„Jafnvel þó þetta sé tröllabústaður SKAL ég samt ekki
borða EGG.“ Þess strengdi hún heit.
Og í þessu mikla tilfinningauppnámi fæddist hinn ófor-
betranlegi uppreisnarmaður — uppreisnarmaðurinn ég
sjálf.
Löngu siðar komst ég að því að Ericsonhjónin þóttu
undarleg. Á þessum gömlu góðu viktoríönsku dögum nægði
hið minnsta hliðarspor frá viðteknum venjum til þess að
vekja tortryggni á mannorðinu. Að efast um Heilaga
þrenningu, viðra ekki föt á mánudagsmorgni eða hafa bók
eftir Thomas Ingersoll í húsakynnum sínum, hvert þessara
atriða nægði til þess að vekja gagnrýni hinna réttlátu. Eftir
því sem ég komst næst voru Ericsonhjónin saklaus af svo
óheyrilegum yfirsjónum, en þau áttu „heiðið kvikindi“
(nánar um það síðar) og þau áttu ekki börn. Það í sjálfu sér
var grunsamlegt á tímum þegar börn fæddust koll af kolli í
fjölskyldum og var litið á það annað hvort sem refsingu
Guðs eða vísvitandi hindrun í sköpunarverkinu.
Heima er bezt 87