Heima er bezt - 01.06.1995, Blaðsíða 8

Eftir á minnist ég einkum skemmtilegra stunda úr stússi
þessu og fjárragi og kynna af mörgum eftirminnilegum
mönnum. Það var með ólíkindum, hvemig dagfarsprúð-
ustu menn umhverfðust og urðu sem óðir, þegar þeir
komu að þessum verkum.
Auk þessara árvissu verka fjármannsins sinnti ég fé-
lagsstörfum tengdum búskapnum, var kosinn gjaldkeri í
Fjáreigendafélagi Kópavogs og innheimti auk félags-
gjaldanna sérstakt framlag til uppgræðslu á afréttinum.
Hún hafði þegar tímar liðu fram í för með sér breytingu á
hegðun fjárins. Heimaféð leitaði ekki lengur burtu, en fé
austan úr Ölfusi og Grafningi gerði sig heimakomið í ný-
græðingnum. Enn má nefna að ég var markavörður í
Kópavogi, og 1985 eða 1986 skipaði þáverandi landbún-
aðarráðherra, Jón Helgason, mig í yfirmarkanefnd. Mér
er ekki grunlaust um, að einhverjir ráðuneytismanna hafi
síðar brosað út í annað, þegar þeir sáu, að skógarvörður
átti sæti í nefndinni.
Nú fylgist ég sem áhorfandi, búsettur í einu helsta
sauðfjárræktarhéraði landsins, með þeim hremmingum
sem ganga yfir búgreinina. Minnkandi kvóti og kjötsala
skerðir sífellt tekjur bænda. Til þess að lifa af þurfa þeir
að leita eftir viðbótartekjum af öðrum störfum. Það tekst
í einhverjum mæli, og m.a. má marka það af því, að ný-
lega uppfyllti enginn hreppur í Suður-Þingeyjarsýslu
skilyrði Byggðastofnunar um hlutdeild sauðfjárræktar í
heildartekjum fólks, þegar stofnunin ætlaði að úthluta 70
millj. kr. aðstoð til búgreinarinnar.
Þessar þrengingar koma einnig fram í breyttu viðhorfi
bænda til beitarálags og á þann hátt, að framboð á landi
til skógræktar hefur aukist. Ég sé það sem
eina leið til að gefa bændum kost á aukn-
um tekjum og viðhalda byggð á svæðum,
þar sem hefðbundinn búskapur stendur
ekki lengur undir framfærslu fólks, ef hægt
væri að veita til þeirra auknu fjármagni til
skógræktar. Þá mundu koma inn lönd, sem
teljast jaðarsvæði varðandi nytjaskógrækt,
svo sem Suður-Þingeyjarsýsla og hlutar af
Norður-Þingeyjarsýslu, Austur-Húnavatns-
sýslu og Skagafirði. Þarna yrði því einkum
um að ræða skógrækt til landbóta og upp-
græðslu, og fyrst minnst er á uppgræðslu,
vil ég lýsa því áliti mínu á þeirri umdeildu
plöntu, lúpínunni, að ég veit ekki aðrar
jurtir betur fallnar til að vinna gróðrinum
ný lönd.
Fjölskyldumynd tekin við stúdentspróf Jónu Kristínar
1993. Taliðfrá vinstri: Birgir, Sigurður, Margrét, Jóna
Kristín og Trausti.
Svo að uppgræðsla megi heppnast, þarf
líka að koma til beitarstjórn. Sauðkindinni
er það vel kunnugt, að nýgræðingur hvers
konar er besta fóðrið og lætur hann ekki
Frá fjárbúskapnum. Hjónin marka lamb en dóttirinn horfir á. Myndin
er tekin 1982.
188 Heima er bezt