Alþýðublaðið - 07.04.1923, Page 2
A L1» Y Ð U B LA ÐIÐ
Lúsin í Púlnnnm.
(GainanYísar.)
Slæint er í Póluuum ástandið enn.
ílt er, að þurfi að búa þar menn.
Það eru sannkölluð hegningar-hús.
Hungruð 4 veggjunum skriður þar lús.
Ég bið þess, að hamingjan hjálpi honum Knút!
Hann á víst sjálfur að reka þær út,
og takist með kyngi að koma 'þeim broi.fr,,
eg kalla það aldeilis dæmalaust gott.
Hann Knútur var tregur að taka þau störf,
en talin var á þessu brýnasta þörf,
og þótt honum væri það voðaleg raun,
vildi hann það heldur en missa sín laun.
Þeir ætla að fá einhvern samkomusal.
í sameining fólkið svo búa þar skal.
Par verur ei riöst um sæng eða sess.
Sagt er, að piltarnir hlakki til þess.
feir hafa ekki banripð, að halur og sprund,
hjá hvort öðru festu þar dálítinn blund,
en hvað verður síðar? — Par brýt ég í blað,
því bezt er að vera’ ekki’ að hugsa um það.
Svartur.
„Sá hreini Boishe-
vikismi."
Út af greinarstúfr, sem birtist
í >MorgunbIaðinu< 29. marz með
yfirskriftinni »Sá hreini Bolshe-
vikismi< og með undirskriítinni
>ísfirðingur<, vildi ég spyrja
greinarhöfund eftirfarandi spurn-
ingar:
Hvar í heiminum annars staðar
en á ísiandi viðgengst, að mest-
ur hluti af fólki, sem fer í at-
vinnuleit, sé neytt til að taka
lestarrúm tii að vera í á ferðinni
innan um alt það vörudrasl, sem
þar er satnan saman? Oft er
haft sauðfé og önnur húsdýr
innan um þar, sem fólkið verður
1 að sota. Þegar skipa þarf vör-
um á land, er fólkið rekið upp
á þilfar, hvort sem það eru börn,
gamalmenni eða ^ullhraust fólk,
og látið standa þar í marga
klukkutíma, hvað vont veður
sem kann að vera, án þess að
bafa nokkurt skýli til að flýja f.
Enn fremur vil ég spyrja grein-
arhöfundinn, hvort hann áiíti, að
verkalýðutinn hafi ekki eins
mikinn rétt á gð fá þau þægindi,
sem nýtízku strandfrerðaskip hafa
tii að bera, eins og þeir menn,
sem aldrei hafa unnið æriegt
handtak, heldur sífelt reynt að
troða á rétti lítilmagnars og oít
og tíðum tekið undir sig eigur,
sem þeir hafra lftið eða ekkert
átt í, — hv^ða menn það séu,
»sem með iðjusemi, dugnaði og
hyggindum hafa haft sig upp
til efnalegs sjálfstæðis<.
Máske, að það séu þeir, sem
Islandsbanki hefir af náð og
miskunsemi gefið márgar miijón-
ir króna, sem þeir menn voiu
búnir að ausa út í eintóma vit-
leysu, af óstjórnlegri gróðrafíkn,
en verkalýðurinn verður svo að
borga með sínum rfru launutn.
Álítur greinarhöfundur, að
það sé iðjusemi að drága at
verkalýðnum það kaup, sem
honum ber, og fleiri svívirði-
legar tilraunir, sem allar stefna
að því að gera verkaiýðiun sem
minst efnalega sjáifstæðan.
Honnm eru víst kunnugar
gerðir ísfizkra broddborgara bæði
f fyrravetur og oítar, sem allar
miðuðu að því að svelta
verkalýðinn þar, og mjög er lík-
legt, að höíundurinn að grein-
inni sé úr broddborgaraflokknum,
og hefir hann þá víst ekki látið
sitt eftir liggja til að vinna
verkalýðnum það ógagn, sem
hann hefir getáð.
Annars er það ekki nema
gott, að sem flestir slíkir rithöf-
undar sem þessi ísfirðingur láti
skoðanir sfnar í ljós í >Mogga<
þá gefst alþýðunni tækifæri til
að sjá, hvað mikils hún er met-
inn aí auðvaldsflokknum. Til
dæmis má nefna það, sem frurðu
gegnir, að Morgunblaðið skuli
sóma síns vegna iáta kalla alla
verkamenn sóðalega flækinga,
eins og stóð í áður netndri grein.
Annars finnur auðvaldið fs-
lenzka, að dauðinn er búinn að
setja á það brennimark sitt, og
þess vegna er það að reýná að
sparka í verkalýðinn. En ekki
er víst, hvort »MorgunbIaðið<
þarf að láta þessa þokkapilta
svfvirða verkalýðinn oft til þess,
að auðvaldinu, sem stendur í
kringum >Morguublaðið<, verði
svarað á annán hátt en með
pennanum, því að »svo lengi
má brýna deigt járn, að bíti um
síðir<. S. J.
Samvinnufregnir.
Meðlimataia í samviunufélögum
í Englandi óx úr 2.789.000 árið
1913 upp í 4.505.000 árið 1920.
í Ítalíu óx meðlimafjöldinn frá
árinu 1914 úr 1.500.000 upp í
3.000.000 árið 1921. Sem stend-
ur eru samvinnufélögin f Ítalíu
otsótt á ailar lundir af Fascist-
unum (ítölsku hvftliðunum), sem
hafa brent og eyðilagt mörg
hundruð kaupfélagssölubúðir. í
Þýzkaiandi fjölgaði meðlimum
kaupfélaga úr 1.730.000, sem var
meðlimatala 1914, upp í 2.725 000
árið 1920.
Nálega aliir kaupfélagsmeð-
limir í þessum löndum, sem talin
voru, eru verkamenn.
í kaupfélaginu hér í Rvík eru
yfir 400 meðlimir, Ef aliir meö-