Afturelding - 01.01.1946, Blaðsíða 13

AFTURELDING
/
A slóðum píslarvottanna
(í þenna árgans Aftureldingar verður skrifað í
mjög stuttn máli, uni nokkra þá kristna menn, sein
liðu píslarvættisdauða á fyrstu öliluni kristninnar.
Það getnr verið liollt íhugunarefni að virða trú
þeirra fyrir sér á yfirstandandi dögum, þegar Krisls-
trúin er orðið svo fjarlægt hugtak Iijá niikluni þorra
þjóðar okkar, að niiklu betur þykir henta að segja
„æðri niáttarvöld“, þar sem áður hefði verið sagt
KRISTUR eða DROTTINN, og „kærleikur“, þar sem
áður hefði verið sagt GUÐ. — Enda ]>ótt við vit-
um, að Guð er kærleikur, ]>á finnst manni seni Guð-
hugtakið vera gert svo þokukennt, fjarlægt og ópcr-
sónulegt á þenna liátt, að tæpast er lengra liægt að
koniast. Mundi ekki mörgum t. d. finnast orð Lút-
hers, ]>ar sem liann slóð fyrir ráðinu í Vornis, verða
sviplítil, ef liann hefði sagt: „Hér stend ég, ég get
ekki annað, kærleikurinn hjálpi inér (í stuðinn fyrir:
Guð hjálpi mér) 'i Ef Lúther liefði sagt þessi orð,
inegum við vera vissir um, að ]>au liefðu dáið á undun
Lúther — og gleynizt. Og þannig er það nieð trúna,
hún deyr ef hún á ekki lifandi samhand við sjálfan
Guð, Drottin, fyrir Jesús Ivrist).
Eftir að Jakob, bróðir Drottins, sem var forstöðu-
maður safnaðarins í Jerúsalem (nœstur á eftir Jakob
Zebedeussyni, er Heródes lét liálsböggva. Post. 1, 2)
leið píslarvættisdauða, héldu lærisveinarnir, sem enn
voru á lífi, ráðstefnu með sér, til að ræða um það,
Itver skyldi verða eftirmaður Jakobs. Urðu þeir sam-
mála um, að velja Símon sysiurson Maríu, móður
Jesú. Trúlega Itefir frændsemin við Drottin ráðið
nokkru um valið. Símon var forstöðumi.ður safnað-
arins í 46 ár.
Þegar Símon var orðinn liáaldraður, var hann
ákærður fyrir lognar sakir, á dögum Trajanusar keis-
ara. Þessi ærttverðugi öldungur var færðttr til liins
sýrlenzka dóma'ra, Attíkusar. Hann spurði Símon,
bvort Itann væri kristinn. Hann játaði því með mikilli
djörfung. Eftir þaö var liann liúðsstrýktur marga
daga í röð og kvalinn margvíslega. En allar slíkar
ofurkvalir bar hann með svo dæmafáu þreki og þol-
lund, að dómarinn og þjónar ltans gátu ekki leynt
undrun sinni. Loks var liann krossfestur eftir marg-
endurteknar pyndingar. — Þá var liann 120 ára
gamall, elzti píslarvotturinn í sögu kristninnar, og
sá síðasti af þeim kennimönnum, er séð höfðu Jesiim
og fylgzt með verkum hans.
Á svipuðum tíma leið Klemens, sem var forstöðu-
maður safnaðarins í Rómaborg, píslarvættisdauða.
Hann var lærisveinn Páls postula og samstarfshetja,
og er nefndur í Filip. 4, 3.
Meðal annarra, sem þessi kostgæfni kennimaður
vann fyrir Krist, var kona ein af mjög liáum ættum,
Faustína að nafni. Þegar Trajanus keisari komst að
þessu, varð hann ægireiður. Hann lét kalla Klem-
ens fyrir sig og gerði honum tvo kosli: Fórna til guð-
anna ella fara landflótta. Klemens valdi á augna-
bliki síðari kostinn og var liann hrakinn til Trakíu.
Þar lióf hann framgangsríkt starf fyrir Drottin. En
þegar keisarinn frétli um þetta ávaxtaríka starf,
magnaðist reiði lians mjög. Hann lét taka Klemens
fastan, binda liann við skipsanker og sökkva hon-
um í liafið.
í ltópi píslarvottanna er varla nokkur, sem liefir
getið sér meira orð fyrir trú sína og kærleiksverk
en Ignatíus í Antiokkiu. Hann er talinn hafa verið
annar forstöðumaður við söfnuðinn ]>ar á eftir Pétri
postula.
Skrifuð heimild frá fyrstu öld eflir Krist, segir
að liann hafi verið barnið, sem Jesús setti á meðal
lærisveinanna, Matt. 18. I -2. Með fullri vissu verð-
ur þetta ])ó ekki sagt. Hilt er talið víst, að liann var
lærisveinn Jólutnnesar postula.
Hjáguðaprestar báru þær sakir á Ignatíus, að liann
græfi grundvöllinn undan binni gömlu ríkjandi trú.
Jarðskjálfti mikill liafði orðið, og var það túlkaö
þannig, að það væri liefnd frá guðunum. Þetta liafði
þær afleiðingar að Ignatíusi var stefnt fyrir dóm-
stólana. Síðan var ltann settur í fangelsi og lilekkj-
aður á liöndum og fótum, skyldi flytjast til Róma-
borgar. Þar átti að kasta honum fyrir villt dýr. Þeg-
ar lionurn var birtur dómurinn í fangelsinu, kallaði
hann upp liárri, fagnandi röddu, lofsöng og ])akk-
aði Guði fyrir þá náð, að liann mætti flytjast sem
bandingi Krists til Rómaborgar, eins og Páll postuli.
Undir strangri gæzlu herinanna var hann fluttur
til Róm. Á þeirri leið reyndi hann alls staðar að ná
til hinna kristnu safnaöa til að liughreysta ])á og
uppörfa. 1 bréfi, sem ltann reit Polykarpusi í Smyrnu
(Polyk. leið píslarvættisdauða mörgum árum séinna),
segir hann: Stattu fastur cins og steðjinn undir högg-
um hamarsins. Sterk lietja tekur á móti liöggunum
en vinnur þó sigur!
1 bréfi, er Itann skrifaði söfnuðinutn í Róin, legg ■
ur liann eindregið fyrir vini sína, að varast að biðja
Guð að frelsa hann frá villidýrunum. Píslarvættis-
kórónan var svo miklum ljóma vafin í augum hans,
að hann mátti ekki vita neitt aftra því, að hann
hlyti hana. —- Hann skrifar: Leyfið mér að verða
villidýrunum að bráð .... Ég er hveitikorn Guðs og
13