Dýravinurinn - 01.01.1891, Side 48

48
og kölluðu þetta athæfi verstu þrælinennsku. voru fæstir þeirra, sem ekki
höfðu heyrt um, eða sjeð, hordauða á sauðfje og hrossum í nágrenninu, en ekki
kom þeim til hugar að það athæfi væri þrælmennska; þeiin fannst, þetta ekki annað
enn óhapp eða ráðleysi eigandans.
Svona er VU.I1ÍI1I) voldugur drottinn yfir hugsunum manna.
•»
* *
„Og ekki held jeg fjeð drepist11 sagði maður nokkur við mig í vor-
áfelli. Tildrögin voru þesssi:
Jeg fór af Seyðisfirði á vordegi suður í Breiðdal; flestir voru að rýja
geldlje sitt; veður var hlýtt og fjenu hafði almennt verið sinalað deginum áður. Jeg
var einn dag á fundi í Breiðdalnum og hjelt svo til baka daginn eptir; var þá
komið bálviður á norðan og um kvöldið var krapahríð. Nýrúna fjeð hýindi
skjálfandi í hverri laut og gróf sem það náði í, og bar sig hörmulega.
j>egar jeg reið um hlaðið á einuin bæ, sagði jeg við bóndann: ,.|>að var
mikið óhapp að þið skylduð vera nýbúnir að taka ullina af aumingja skepnunum,
þær taka svo mikið út í þessu veðri“.
„Ekki lield jeg þær drepist, jeg held þær tóri af,“ svaraði hann
kalt og tilfinningalaust, rjett.eins og hann væri að tala um tilíinningalausan hlut,
pál eða reku.
Jeg segi ekki sögu þessa sveitinni eða manninum til hnjóðs, heldur af því
injer l'annst þetta talað út úr hjarta meiri hluta fslenzku þjóðarinnar, eptir þvf sem
skoðunarhátturinn hefur verið til skamms tíina. Nú er þetta að lagast,, en áður
var sú skoðun allt of almenn, að skepnurnar væru rjettlausar og það skipti mestu
að lífið tórði í þeim, svo eigandinn yrði ekki fyrir miklu efnatjóni; hvort skepn-
unum leið vel eða illa var minna um vert.
j>að má skipta mönnum í þrjá Ilokka eptir skoðunarhætti þeirra á skyldum
þeirra við skepnurnar.
I fyrsta og bezta llokkinum eru þeir, sem fara vel með skepnurnar bæði
af mannúð við skepnurnar og hagsvon fyrir sjálfa sig. 1 öðrum ílokki eru þeir, sem
fara þolanlega með skepnurnar, eingöngu af hagsvon fyrir þá sjálfa.
Og í þriðja og versta hópnum eru þeir, sem hvorki liugsa um sinn hag eða
tilfinningu skepnanna, og kvelja þær því ineð sulfi og annari illri meðferð, ár ejitir ár.
fegar mjög mikil harðindi hafa gengið, þegar grasbrestur mikill hefur
verið að sumrinu og vetur verið óvenju harður, svo heyskorturinn er alinennur,
þá er vorkunn, þó linlega sje gengið eptir sektum fyrir hordauða. Enn þegar
menn nærri leika sjer að því að verða heylausir, ár eptir ár, jafnvel um miðjan
vetur, og kvelja fje sitt á sulti og hordauða, þá ættu þeir sannarlega skilið að fá
að kenna á strangleika Iaganna í fyllsta inæli.
T. O.