Menntskælingur - 01.04.1949, Blaðsíða 12

12
MENNTSKÆLINGUK
kenndar eru allt frá barnæsku, er snúið
við, þar sent það er t. d. álitið ganga
glæpi næst að hjálpa náunganum. Því-
lík er hin gamla kennsluskipun, er, eng-
inn veit hvað lengi, á að fóstra íslenzka
æsku. í þessum skóla draga ágætir
kennarar og þroskaðir kennarar nokk-
uð úr göllum þessum, en engan veginn
þó svo að heilt sé. Allt frá því að J.
Rousseau reit bók sína „Emile“, hefir
uppeldi og kennsla verið eitt af höfuð-
viðfangsefnum heimspekinga og sál-
fræðinga. Þeir hafa innleitt miklar
framfarir og umbætur á þessum svið-
um, er síðan hafa verið reyndar til
þrautar í framkvæmdinni. Bandaríkja-
menn hafa einkum staðið framarlega í
þessum málum nú á síðari árum og
kynnt margar nýjungar, sem staðið hafa
til bóta í þessum efnum. Eigi eru Bret-
ar heldur sofandi á verðinum, eða svo
íhaldssamir í þessum málum að til
skaða sé. Nýlega fóru fram í brezka út-
varpinu umræður um kennslumál og
var þar m. a. þeirri spurningu varpað
fram, hvernig þeim tækist að útskrifa
jafn sannarlega menntaða rnenn og
raun ber vitni. Svarið var eitthvað á þá
leið, að kennslan væri meir í því fólgin,
að hvetja nemendur til þess að starfa
og hugsa sjálfstætt, því að sú reynsla
væri þeim rneira virði í lífinu en ítroðn-
ingur undir strangri handleiðslu kenn-
ara, sem verða vildu allslæmar heimtur
á þegar til átti að taka. Flestar fram-
farir í þessum efnum, hjá hvaða þjóð,
sem er hafa miðað að því, að meiri og
meiri áherzla hefir verið lögð á ein-
staklingsmenntunina (individual educa-
tion). Sönnunin um kosti þessa skipu-
lags hefir komið frá Austurlöndum, þar
sem byggja hefir þurft upp frá grunni
unglingakennslu og hefir það hlotið eld-
skírn sína í Kína, Indlandi og fleiri
löndum.
Sem dæmi má taka það fyrirkomu-
lag, sem kennt er við Dalton skólann í
U. S. A. og hlotið hefir útbreiðslu bæði
í Evrópu og Asíulöndum. Það líkist að
því leyti háskólakennslu, að gáfuðustu
nemendurnir geta lokið prófi á skömm-
um tíma eftir vild sinni, án þess þó að
námstíminn sé óþægilega skorinn sund-
ur með bekkjarskipun, en aðrir geta
aftur farið rólegar í sakirnar svo sem
þeim hentar. Einnig er mikil áherzla
lögð á sjálfsnám undir handleiðslu
kennara og framsetningu sjálfstæðra
skoðana og athugana á lesefninu. Um
skipun þessa segir hinn frægi enski rit-
höfundur og heimspekingur Aldous
Huxley í riti sínu „Proper Studies“:
ímyndum okkur nú morgun einn er
nemandi kemur í Dalton skóla. Hann
langar ef til vill til þess að byrja á
landafræði. Því fer hann nú (eftir hús-
vitjun) í landafræðistofuna, þar sem
hann tekur sér sæti meðal annarra, sem
hafa haft það sama í hyggju og hann
sjálfur. Kennari, sem lagt hefir sérstaka
stund á landafræði, er viðstaddur, og
til hans leitar nemandinn eftir ráðlegg-
ingum, þegar hann á í erfiðleikum, eða
til þess að leiðrétta það, sem hann hefir
skrifað. Kennarinn gætir þess vandlega,
þegar nemandinn leitar til hans, að gera