Menntskælingur - 01.04.1949, Blaðsíða 11
MENNTSKÆLINGUR
11
gáfaðir og aðrir seinir til, er skipt nið-
ur í bekkjadeildirnar. Síðan er þeim
öllum áætlaS hið sama vissa námsefni,
er Ijúka skuli á jafnlöngum tíma, án
nokkurs tillits til námshraða, náms-
hæfni eða sérstæðna hvers og eins.
Þannig verður bekkurinn óhjákvæmi-
lega eins og segir í goðsögninni um
rúm Procrustesar, að af þeim sem eru
of stórir í rúmið eru fæturnir skornir,
en hinir smávöxnu eru teygðir þar til
þeir ná gafla á milli, báðum vitanlega
til mikils tjóns svo að ekki sé meira
sagt. Nær því ekkert tillit er tekið til
einstaklingsins og mismunandi hæfi-
leika hans, heldur miðast allt við heild-
ina. Þeim sem létt er.um nám er þetta
allt einn barnaleikur, en hinir, sem sein-
færari eru við lestur og nám eru dregn-
ir áfram á hárunum, nauðugir viljugir,
þótt þeir þurfi engu síður að vera vel
gefnir en hinir. Þessa galla gætir ekki
við háskólanám né nám í æðri skólum
utanlands, þar sem nemöndum er í
sjálfsvald sett, hvernig og hve hratt þeir
nema.
Annar stór galli er það, að eins og er
í hinni fastmótuðu bekkj arkennslu, er
allt of mikil áherzla lögð á passíva
kennslu og of lítil á raunverulegt nám.
Engin áherzlá er heldur lögð á það að
hvetja nemandann til þess að afla sér
aukins fróðleiks og víkka sjóndeildar-
hring sinn, þrátt fyrir þann áhuga og
aukna fróðleiksfýsn, sem slíkt ávallt
vekur. Nei, heldur situr hann 5-6 tíma
daglega undir yfirheyrslum, líkt og
hann væri í barnaskóla. auk þess sem
hann meðtekur mismunandi mikla
sVammta af fræðslu, sem er þó oftast
ekki annað en endurtekningar og aftur
endurtekningar, nauðsynlegar vegna
þess, að áhuginn, sem er nauðsynlegur
til alls náms er ekki fyrir hendi. Orsök-
in verður því ákafur námsleiði, sem or-
sakar, svo sem kunnugt er, ólæti, bréfa-
skriftir, samtöl og jafnvel spilamennsku
í tímurn hjá þeim kennurum, sem ekki
halda uppi ströngum aga, en hjá hin-
um látast þeir þó taka eftir. Sú fræðsla,
sem kennurum íekst að troða í kollinn
á nemendum á löngum tíma hefir þar
svo venjulega ekki lengri viðdvöl en til
þeirrar stundar, er staðið er upp frá
prófborðinu, þá er hún rokin út í veður
og vind sem gagnslaus fróðleikur. Jafn-
framt þessu ríkir svo hin harða og oft
illgjarna samkeppni, sem orsakar það,
að viðurkenndum siðferðisreglum, sem