Fríkirkjan - 01.03.1901, Page 12

44
„biblíurannsóknunum“í öðrum löndum, sem ekki eru sönn, og
er það ósamboðið jafn-menntuðum og góðum manni sem hann er.
. . . Þessi nýja alda, sem nú ríður að ströndum íslands og
köiluð er „biblíurannsókn" (á ensku Higher Griticism, á þýzku
die holiere Kritik = hærri kritík), er ekkert ný eða óþekt alda
úti á stórhöfum nútíðar-menntunarinnar, þvi þetta mál hefir
verið eitt aðal-umtalsefni guðfræðinganna seinustu tuttugu ár-
in. Úti á heimshöfunum er aldan nú einmitt farin að hjaðna
all-viða, þegar hún loks rís við strendur íslands. Alda þessi
hin mikla hefir sínar eðlilegu orsakii'. Hún er afleiðing af
því mikla róti, sem komið hefir á öil andlegu stórvötnin á síð-
ustu tíð. Þessi alda rannsóknar og gagnrýnis hefir náð til
lang-flestra greina vísindanna, veraldlegra og andlegra. Hún
hefir náð t.il bókmennta, sagnfræði, heimspeki, þjóðmegunar-
vísinda og stjórnfræði. Eftir að hún hafði koniið róti á öll
önnur fræði, hóf hún sig með miklu afli á sjó guðfræðinnar.
Alstaðar reyndist hreyfing þessi mjög öfgafull, þótt hún hafi
haft margt, gott í för með sér, en hvergi hafa fjarstæður henn-
ar verið eins gífurlegar eins og í guðfræðinni.
í sjáifu sér er auðvitað öll biblíurannsókn mjög nauðsyn-
leg, og i sjálfu sér er hún okkert annað en rannsókn á uppruna
og eðli ritanna i biblíunni. Hún gengur út á að grennslast eft-
ir, hverjir hafi samið ritin, hve nær, undir hverjum kringum-
stæðum og i hvaða tilgangi. Slík rannsókn, ef rétt er moðfar-
ið, getur ekki annað' en orðið til góðs, með því hún hjálpar
tnönnum til að skilja betur og meta meir hin helgu rit. Eng-
in hætta er bókum heilagrar ritningar i rauninni búin, því allar
réttvísar rannsóknir hafa staðfest gildi þeirra. Biblían hvílir
á því bjargi, sem enginn fær bifað.
En biblíurannsóknin, „hærri kritíkin1', hefir á siðustu tíð
gengið út í verstu öfgar, gengið út á það eitt að rífa niður og
vefengja rit biblíunnar, „svo nafnið sjálft (hærri kritík) er orð-
ið til hneykslis alvariega hugsandi mönnum“, segir dr. Green,
hinn víðfrægi kennari við Princeton-háskóiann. „Þessa nútíð-
ar-biblíurannsókn má skoða sem einhverja verstu tegund van-
trúarinnar og allir eiginlegleikar hennar eru fjandsamlegir
sannleiksopinberaninni“, segir sami maður i formála fyrir einni
bók sinni. Og einn merkur islenzkur fræðimaður hefir komizt