Alþýðublað Hafnarfjarðar - 19.06.1975, Qupperneq 4

FORSlÐULEIÐARI (frh. af 1. síðul
Eigum viÖ ekki aö gera þeim ljóst, aö þaö er
skylda þeirra engu síður en konunnar aö ala
börnin upp, hiröa þau og þrífa?
Eigum við ekki að krefjast þess af þjóðfélgag-
inu aö þaö veiti öllum unglingum kennslu í heim-
ilisfræðum, svo af fákunnátta á því sviöi verði
ekki Þránd'ur í Götu fyrir hamingju þeirra þegar
þeir sxöar efna til fjölskyldu og heimilislífs?
Eigum viö ekki að láta það einhverju skipta, hvaö
er aö gerast x kringum okkur? Ættum við ekki
að hressa svolítið upp á þjóðfélagið okkar og
ástunda jafnrétti?
já hvernig ýæri þaö? '
ALÞYÐUBLAÐ
HATNSRDAHÐAR
(Jtgefandi: Albýðuflokkurinn i Hafnarfirði
Ritstjóri: Finnur Torfi Stefánsson
Ritnefnd: Ásthildur ólafsdóttir
Irma Karlsdóttir
Nýnámsgrein í barnaskólum
viötal viöKristínu H. Tryggvadóttur
Margvíslegar breytingar eiga sér nú stað á því
námsefni, er börnin læra í skólunum. Viö báöum
Kristínu H. Tryggvadóttur kennara að svara
spurningunni "hvaÖ er samfélagsfræði og hver
hennar þáttur væri varðandi mótun þess"? en
hún hefur meðal annars samið námsbækur, sem nú
er farið að kenna í þessari grein. Við þökkum
Kristínu fyrir, hve vel hún varð við þessari bón
okkar, þrátt fyrir mikið annríki.
Samfélagsfræðin er
raunar margar námsgrein
ar samþættar í eina.
Hér er um að ræða sögu,
landafræði, félagsfræði
átthagafræði og að
hluta náttúrufræði.
Margar gildar röksemd
ir liggja fyrir þessari
samþættingu eins og t.
d. sú, að námið teng-
ist betur reynslu barn
/ baráttu fyrir jafnrétti í 70 ár
viötal viö SigrM Erlendsdóttur
Flestir innfæddir Hafnfirðingar kannast við Sigríði
Erlendsdóttur. Hún var í forystusveit Verkakvenna-
félagsins Framtíðarinnar í áratugi og hafði á hendi
útbreiðslu Alþýðublaðsins í Hafnarfirði í 40 ár.
Sigrlður er 82 ára og man þvi tímana tvenna. Blaðið
snéri sér til Sigríðar og lagði fyrir hana nokkrar
. spurningar.
HVÁÐ VARST ÞÓ GÖMUL, ÞEGAR
ÞÚ BYRJAÐIR AÐ VINNA ?
Mér er baö mjög minnis-
stætt, að mig vantaði tæpan
mánuð upp á að vera 10 ára.
Þetta var 1902. Ég fékk 10
aura á tímann, en hefði
eiginlega átt að fá 8 aura
þennan fyrsta mánuð, því að
það var kaupiö hjá 9 ára
krökkum. Þetta var við
þurrkun á saltfiski, en bá
var hann auövitað sólburrk-
aður.
HVERNIG VAR VINNUAÐSTAÐA
VERKAKVENNÁ Á FYRSTU
ÁRATUGUM ALDARINNAR ?
Mesta vinna var nú í
fiskvaskinu og svo í salt-
fiskþurrkuninni. Það var
vaskaö á fjörukambinum og
staðið úti í öllum veðrum.
Konurnar sóttu sjó í körin
niður i fjöruboröið, báru
fiskinn frá sér og stöfluðu
honum. Það var byrjað að
vinna klukkan sex á morgn-
ana og oft unnið til klukk-
an 7 eða 8 á kvöldin. Lítiö
var nú um sérstaka matar-
eða kaffitima. Konurnar
höfðu bita með sér og sopa
á flöskum, allt var þetta
kalt og engir hitabrúsarnir.
Svo settist fólk niður,
þegar færi gafst og maulaði
i sig matinn.
Það var stórkostleg fram-
för, begar farið var að
vaska inni, að ég tali nú
ekki um, þegar upphitun
kom i húsin.
Annars voru framfarir
engar fyrr en verkalýðs-
félögin komu til sögunnar.
Það gerðist hér 1907, þegar
Hlif var stofnuð, en hún
var i fyrstu sameiginlegt
félag.verkakvenna og verka-
manna, eða þar til Fram-
tíðin var stofnuð árið 1925.
Ég man vel eftir fyrsta
verkfallinu, sem ég tók
þátt i skömmu eftir stofnun
Hlifar. Það má reyndar mik-
ið vera, ef það var ekki
fyrsta verkfall verkakvenna
á Islandi. Fiskurinn var
breiddur að morgni og svo
neituðum við að taka hann
saman nema kaunið yrði
hækkað. Náttúran var okkur
hliöholl, þvi að það gerði
skúr og ekki varð hjá þvi
komist að taka fiskinn sam-
an.. Þetta var hitamál i
bænum. Það var samið og
kaupið hækkað úr tólf og
hálfum eyri á klukkustund
i 15 aura.
ÞAÐ VORU VÍST EKKI MIKIL
SUMARFRÍIN ?
Nei, slikt var ekki nefnt
hjá verkafólki, en það var
líka atvinnuleysi á veturna.
Vinnan byrjaði yfirleitt
ekki fyrr en i mars og svo
stóð hún fram i október.
Svo var engin eða mjög lit-
il vinna yfir veturinn.
Þá var setið við hann-
yröir, nema ef til vill
þegar unnið var við upp-
skipun eða útskipun. Það
varð að nota þær vinnustund
ir sem gáfust. Það var unn-
ið af brýnni nauðsyn, þvi
að íólkið var fátæktj. En
vinnan var þroskahdi.
HVERNIG VAR MEÐ BÖRN
VERKAKVENNANNA ?
Þau sem voru eitthvað
stálpuð unnu mörg við fisk-
burrkun á sumrin. Annars
voru þau á götunni eða
eltu móður sina á vinnu-
stað. Mér eins og fleirum
sárnaði að horfa á börnin
hangsa i kring um mæður
sinar i vaskhúsunum eða
vera i hálfgerðu reiðu-
leysi. Af þessum sökum
vaknaði sérstakur áhugi
fyrir þvi innan verka-
kvennafélagsins, að rekið
yrði dagheimili hér i bænum.
Starfræksla þess hófst 19.
mai 1933 i bæjarþingsalnum
og var það rekið af verka-
kvennafélaginu. Árið 1935
var svo samþyjckt, að félag-
ið reisti hús yfir dagheim-
ilið. Það var tekið i notk-
un 1. júli 1935 og éru þvi
brátt 40 ár siöan.
Þetta var dagheimilið á
Höröuvöllum, eh verkakvenna
félagið hefur annast rekst-
ur þess alla þennan tima
með styrk frá bæjarsjóði og
riki. Þetta hús var reyndar
stækkað árið 1957. Sigurrós
Sveinsdóttir var formaður
dagheimilisstjórnar fyrstu
sex árin, en svo lenti ég
i þvi allt fram til 1963.
HVERNIG VAR AFLAÐ FJÁR
TIL BYGGINGARINNAR ?
Það var m. a. gert með
útiskemmtunum og veitinga-
sölu á beim. Að þessu unnu
verkakonurnar i sjálfboða-
vinnu, Þessar skemmtanir
■voru t. d. uppi á Hamri og
vestur i Viðistööum. Mér er
minnisstætt, að við saumuð-
um stórt tjald til þess að
nota á útj.samkomunum. Það
var auövitað saumað i sjálf-
boðavinnu. Við konurnar
unnum við það'á kvöldin
eftir vinnu. Þetta var
skemmtileg vinna og sam-
heldnin var mikil.
anna utan skolans, ef
þessar námsgreinar eru
ekki skildar að.
Vettvagnsferðir.
Vettvagnsferðirnar
eru því stór liður í
þessari námsgrein.
Við skulum taka dæmi:
Bekkurinn fer í vett-
vangsferð niður að höfn
Þá er hægt að spyrja
margs konar spurninga
og leita að svörum við
þeim.
Hvar myndast hafnir ?
Til hvers eru hafnir?
HVað er starfað við
höfnina ?
Gilda þar einhverjar
reglur eða lög ?
Mega allir gera þar það
sem þeir vilja ?
Hvers konar líf er í
sjónum og í fjörunni ?
Hvað er mengun ?
Hvernig getum við kom-
ið í veg fyrir mengun ?
Hvaða áhrif hefur veður
á líf og störf s.jómanna?
Nemendur fái að tjá sig
Lögð er mikil’ áhersla
á, að nemendur fái að
tjá sig á sem fjöl
breyttastan hátt, skrif
lega, munnlega, í teikn
ingum, leikritum o. s.
frv. Inn í þessa nýju
námsgrein má því ef til
vill segja að sé flétt
uð ein elsta námsgrein
in þ. e. ræðumennska.
og rökfræði, sem heim-
spekingurinn Sókrates
kenndi á sínum tíma.
Frá því þekkta
til hins oþekkta.
Nemendur gera hér
tilgátur út frá gefnum
staðreyndum. Þeir reyna
að leita orsaka og af-
leiðinga og draga álykt
anir. Það er ætíð geng-
ið út frá því þekkta
til hins óþekkta.
Nemendur læra að gera
rannsóknir byggðar á
vísindalegum grunni,
þar sem eðlileg for-
vitni þeirra er virkj-
uð. Þeir komast ef til
vill að raun um það,
að spurning í 'samfélags
fræði er ekki vel sam-
in , ef hún gefur aðeins
eitt rétt svar.
Mótun námsjgreinarinn
ar kemur viða að.~
Hópur kennara og sér
fræðinga hefur starfað
að mótun þessarar náms-
greinar í 2 - 3 ár.
Þeir styðjast við kenn
ingar ýmissa þekktra
manna eins og Sviss
lendingsins Piaget og
kennslufræðingsins dr.
Hildu Taba, sem starf-
aði í Bandaríkjunum,
en var fædd í Eyst-
landi.
Það he’fur síðan kom-
ið í minn hlut að '
skrifa námsbækur og
•kennsluleiðbeiningar
á grundvelli þessara
hugmynda.
Nemendur kynnast mörgu
I námsefni fyrir 8
ára börn kynnast nem-
endur margs konar störf
um hér á landi út frá
leikjum barna í þrenns
konar umhverfi-, þ. e.
sveit, sjávarþorpi og
borg.
Þau uppgötva hve líf
og s.törf fólks eru háð
umhverfinu og að allir
sem vinna við framleið
slu og þjónustu eru
háðir mörgum öðrum.
Áhersla á tillitssemi
og jafnretti.
Mikil áhersla er lögð
á tillitsemi og jafn-
rétti.
I markmiðum samfél-
agsfræði er reynt frem
ur en áður hefur verið
.Framhald á bls. 4
Þessi mynd var tekin fyrir þremur árum, þegar þessar fjórar heiðurskonur
voru heiðraðar fyrir frábær störf.sín í þágu verkalýðshreyfingarinnar og
Alþýðuflokksins. Þær eru: Sigríöur Erlendsdóttir, Soffía Ingvarsdóttir,
Jóhanna Egilsdóttir og Sigurrós . Sveinsdóttir.
Kona í ábyrgöai
starfi:
Nýr fjármála-
stjóri hjá
rafveitunni
Bergþóra María Bergþórsdóttir hefur verið
ráðin fjármálastjóri hjá Rafveitu Hafnar-
fjarðar. Bergþóra er borin og barnfædd í
Hafnarfirði. Hún mun ljúka prófi í viðskipta-
fræði á þessu vori.
Þegar ráðningin var á dag^krá í bæjarstjórn
brá svo undarlega við, að Stefán Jónsson.
forseti bæjarstjórnar beitti sér fyrir því og
fékk því framgengt, að umræður um ráðninguna
færu fram á lokuðum fundi. Nú velta menn því
fyrir sér, hvort forseti hafi talið málið
sérstaklega viðkvæmt af því að kona var.meðal
umsækjenda.
Við atkvæðagreiðslu hlaut Bprgþóra 7 atkvæði
en Helgi Númason og Stefán Halldórsson 2 atkvæði
hvor.
Alþýðublað Hafnarfjarðar óskar Bergþóru heilla
og giftu £ starfi.