Verði ljós - 01.05.1898, Side 5

69
sóknarbörn sín. Eu oss hefir af kunnugum mönnum 'sagt verið, að hann
hafi liaft mjög mikil áhrif á gjörvallan liag safuaða sinna. Og livað snertir
hið andlega líf sjerstaklega, þá hera hinar árlogu skýrslur um altaris-
göngur og messugjörðir það með sjer, að áhugaleysi það um alt, erlítur að
kristindómi og kirkju, sem nú hryddir á svo víða í söfnuðunum, svo að
segja um land alt, getur ekki verið orðið eins rikt i haus prestakalli og
víða anuarsstaðar, því hæði er tala altarisgesta því sem næst jöfn tölu
fermdra safnaðarlima og hin árlegu messuföll með langfæsta móti í hans
prestakalli. Það virðist ekki „komið í móð“ hjá Hreppamönnum, sem
svo víða annarstaðar, að afrækja kirkjuua og kvöldmáltíð drottins; og
vjer erum sannfærðir uin, að prestar þeirra Hreppamanna eiga talsverð-
au þátt i því, að svo er; því elcki hefir það spurzt, að lýðurinn þar í
Hreppuuum stæði lýð aunara sveita á landinu að haki „i meuniugu og
framförum“, en allmargir menn virðast ætla, að einmitt „menningin og
framfarirnar“ sje ein aðalorsök liinnar kristilegu og kirkjulegu hniguunar
i söfnuðunum víðsvegar um land. Þess vegna sögðum vjer það, að
kirkja Islands liafi ekki átt marga menn í sinni þjónustu á þessari öld,
er hafi. verið henni nýtari og hollari þjónar en sjera Valdimar.
II.
En eins og það er skáldekapur sjera Valdimars, sem hofir flutt nafn
lians inn á hvert eiuasta heimili í laudinu og inn í hjörtu fjöldamargra
kristinna maima meðal þjóðar vorrar, þaunig er það skáldskapur haus,
sem hvað leugst mun varðveita nafn hans í sögu þjóðar vorrar og
hinnar íslenzku kirkju, því sem skáld liefir hann haft miklu stærri
söfnuð eu sem prestur; sem skáld hefir hann prjedikað liin guðdómlegu
sannindi kristindómsins fyrir gjörvöllum landslýðnum, já eklci að eius
fyrir Isleudingum hjer lieima, heldur og fyrir löndum vorum í dreifing-
unni fyrir vestan lmfið. Og það má segja það Vestur-Íslendingum til
lofs, að eiginlega hafa þeir orðið fyrri en vjer hræður þeirra hjer heima
til að sjá livílíkan manu drottiun hefir gefið kirkju Islands, þar sem
sjera Valdimar Briem er.
Það er vandlifað fyrir prestinn, en það er líka vaudlifað fyrir
skáldið. Og eius og það er liæði vanþakklátt verk og þakklátt að vera
prestur, þannig er það ekki síður hæði vanþakklátt og þakklátt verk að
vora skáld. Skáldið her fram það, sem það á hezt til í eigu sinni; það
loggur í ljóðin sín ljúfustu tilfinningar hjartans, það stillir hlíðustu og
viðkvæmustu strengi sálar sinnar, til þess að auka þeim yndi og and-
lega nautu, sem ljóðin lesa. En livernig er svo farið moð það, sem
skáldið ber fram? Það sem skáldið her fram af nægtahúri anda síns,
fieztu hlómin úr hinum andlega urtagarði sínum, ljóðin, eru tekin, vegin
°g metin af lesendum, er optast nær heimta sitt liver at’ skáldinu. En
einmitt af því hve feiknarmismuuaudi kröfurnar eru, verða þeir ávalt