Nýja Ísland - 01.10.1904, Page 5

85
hvort sem það gerir vel eða illa, eða að
minsta kosti þagaS, þegar miSur er. Eu
hinum gömiu er ekki vægt. Þeim er sagt
til syndanna hvenær sem tækifæri gefst1).
Þetta verSur einna greinilegast samt núna
í sumar þegar „ Alt Heidelberg" var leikið.
BlöSin taka þá sem verðugir eru, þó þeir
ieiki bara miðíungi vel og sumir illa2) og
hrósa öllu saman. En svo er ekki t. d.
minst áFriðfinn Guðjónsson8), sem eflaust
lék bezt af öllum í leiknum. Hlutverkið
var auðvitað ekki stórt, on það var list
fyrir því.
Ef menn koma inn í búðirnar hér í
bænum — sumar hverjar —, þá kemur mjög
greinilega í ljós hverjum augum kaupmenn-
imir líta á þjónana. Það gegnir furðu, að
nokkur maður skuli gefa sig til búðarstarfa.
Kaupið er svo lítið hjá öllum fjöldanum,
að það hlýtur að vanvirða alla stétt-
ina, og svo fara húsbændurnir svo ó-
virðuglega með þá í orði stundum, að
maður gæti hugsað að verið væri að tala
við rakka en ekki menn.
Og svona er um meiri part vinnu-
veitenda. Yerkamenn skoða þeir sem vinnu-
dýr, sem þeir af náð sinni láta vinna hjá
*) Hér mœtti undanskilja „Þjóðólf'1. Útg.
*) Hvernig gátu menn t. d. hrósað Guðm.
T. Hallgrímssyni ? Maðurinn var hreinasta „viðr-
ini“ í leiknum. Ef maður hngsar sér tvitugan
strák kjaftforan, með höfuð af sextugum mauni,
þá fœr maður hér um hil út það, sem Guðni. lék.
Ef satt skal segja um Guðm., þá skilur liann
hlutverk sitt, en brestur flostalt, sem þarf til að
sýna það á leiksviði. Rómurinn óbrúkandi o. s.
frv. Útg.
11) Hór er Þjóðólfur undantekning Útg.
sér og „gefau þeim svo eitthvað i staðinn,
auðvitað aðeins til að treina í þeim líftór-
una, því annars gætu þeir ekki unnið og
fylt út á vinnuveitendunum vömbina, þYÍ
þeir þurfa að eiga gott og lifa Hflott“.
Dæmi því til sönnunar, hverjuin aug-
um vinnuveitendurlíta á verkamennina, má
nefna, að í sumar fóru prentarar fram á, að
takmarka lærlingatökuna, því af því stafar
mesti voði fyrir sveinana, ef fylt er af
iærlingum, en sveinum svo fleygt út á göt-
una þegar minst sér. En hvað gera svo
tveir aðal-prentvinnuveitendurnir hér i bæ ?
Þeir láta ekki svo lítið að svara einu sinni!
Þetta ætti vinnuveitendum ekki að haldast
uppi, hverjir svo sem þeir eru, og er von-
andi að þetta taki breytingu til batnaðar
framvegis.
Eins er þingið Eigi það að ákveða
laun embættismanna, þá er spurt: hvað
getur maðurinn komist af með og lifað
sæmilega fyrir. En eigi þingið að á-
kveða laun verkamanna (til dæmis við
vegagerðir), þá er spurt: Hvað neyðast
menn til að gefa kost á sér fyrir minst,
meira er engin ástæða til að borga.
Þessum hugsunarhætti þarf að breyta.
Alþýðumenn, tökum höndum saman;
ef vér gerum það, þá liöfum vér hina á
valdi okkar.
Ég læt nú hér staðar numið að sinni
og týni ekki fleira til, þó margt mætti
finna. Vonast ég til, að N. ísl. taki línu
frá mér siðar, ef svo stendur á, að hent-
ugt efni fellur til.