Ný þjóðmál - 14.06.1974, Qupperneq 3

NÝ ÞJQÐMÁL
3
Útgefandi: Samtök frjdlslyndra og vinstri manna
Framkvæmdastjóri: Hjörtur Hjartarson
Ritstjóri og ábm.: Elías Snæland Jónsson
Ritnefnd: Einar Hannesson, Andrés Kristjánsson,
Vésteinn ólason og Kristján Bersi ólafsson.
Ingólfsstræti 18. Sími 19920. Box 1141.
FRAMTÍÐAR VERK-
EFNI VINSTRIMANNA
Núverandi rikisstjórn hefur tekist að koma
vinstristefnu i framkvæmd á sumum sviðum und-
anfarin þrjú ár, þótt sá árangur hafi hins vegar ekki
náðst á sumum öðrum sviðum, eins og til dæmis i
efnahagsmálum þjóðarinnar.
Það verkefni, sem blasir við i nánustu framtið, er
þvi að koma vinstristefnu i framkvæmd á öllum
sviðum þjóðfélagsins. Einungis með þeim hætti er
hægt að gera þær aðgerðir jafnt i efnahagsmálum
sem á öðrum sviðum, sem nauðsynlegar eru, án
þess að skerða kjör láglaunafólks. Ef hægri stjórn
tekur við völdum á íslandi að loknum alþingiskosn-
ingum 30. júni, þá mun nýtt timabil kjaraskerðing-
ar og gengishruns taka við. Það er þessi alvarlega
hægri hætta, sem nú ógnar islenskri alþýðu.
Hljóti F-listinn nægilegt fylgi tii þess.að þing-
meirihluti verði fyrir nýrri og öflugri vinstri stjórn,
verður sú rikisstjórn umfram allt að leggja áherslu
á eftirfarandi framtiðarverkefni:
1. Að leysa þann alvarlega efnahagsvanda, sem
við er að eiga, á þann hátt, að áfram verði tryggð
full atvinna i landinu, og óskert lifskjör láglauna-
fólksins.
2. Að efla efnahagslegt sjálfstæði þjóðarinnar
með 200 milna efnahagslögsögu og skipulegri upp-
byggingu islenskra atvinnuvega um alit land.
3. Að hefja nýja stórsókn í byggðamálum til að
tryggja aukinn jöfnuð milli þegnanna-
4. Að vinna þann áfangasigur í herstöðvamálinu,
sem felst i tillögum rikisstjórnarinnar frá i vetur.
5. Að auka félagslegt réttlæti með markvissum
aðgerðum í tryggingamálum, skattamálum, hús-
næðismálúm og réttindamálum margvislegra
minnihlutahópa.
6. Að fóstra með þjóðinni nýtt lifsgæðamat, sem
setur manngildi, andlega og likamlega heilbrigði,
öflugt islenskt menningarstarf og verndun islenskr-
ar náttúru ofar gildismati gróðahyggju og peninga-
valds.
Það er meginverkefni vinstri manna i dag að efla
svo samstöðu sina, að mögulegt verði að koma
þessari vinstristefnu i framkvæmd.
Það verður þvi aðeins að veruleika, að F-listinn
fái verulegan þingstyrk i kosningunum 30. júni.
Þetta verða vinstrimenn að hafa rikt i huga á kjör-
dag, hvaða flokka sem þeir hafa áður kosið.
Hvert F-lista atkvæði
kemur að fullum notum
F-listinn er nú borinn fram i öllum kjördæmum
landsins af mun breiðari fylkingu en i siðustu al-
þingiskosningum. Samt fékk F-listinn siðast þrjá
kjördæmakosna menn, og tvo uppbótamenn. Engin
ástæða er til að ætla annað, en að F-listinn hafi nú
enn betri möguleika en siðast til þess að fá kjör-
dæmakosna menn. Þess vegna kemur hvert einasta
atkvæði, sem greitt er F-listanum i hvaða kjördæmi
sem er, að fullum notum við úthlutun uppbótaþing-
sæta. Eitt atkvæði greitt F-listanum jafnvel i kjör-
dæmi, þar sem F-listinn fær ekki kjördæmakosinn
mann, getur þvi ráðið úrslitum um það, hvort þing-
meirihluti verður fyrir félagshyggjustjórn eftir
kosningar, eða hvort hægristjórn tekur við völdum.
Nýtum þvi atkvæði okkar til hins itrasta með þvi
að kjósa F-listann á kjördag. —EJ
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON RITAR
Á DAGSKRÁ
F-listinn ræður úrslitum
ENGINN KJóSANDI er sennilega I vafa um þaB
lengur, um hvaB er fyrst og fremst kosiB I þessum al-
þingiskosningum.
Kosningarnar snúast um þá meginspurningu, hvort
kjósendur vilja raunverulega vinstri stjórn a& kosning-
um loknum, e&a hvort þeir vilja hleypa hægrimönnum
i stjórnarstólana á nýjan leik.
ÞaB hefur jafnframt komiB greinilega f ljós, aB fylgi
F-listans i þingkosningunum ræBur úrslitum um svariB
viB þessari spurningu. Verulegur þingstyrkur F-listans
aB kosningum loknum tryggir þaB, aB ný, öflugri og
betri vinstri stjórn verBur mynduB. Hljóti F-listinn hins
vegar ekki nægilegan þingstyrk, blasir hægristjórn viB
meB öllum þeim hörmulegu afleiBingum, sem slik
stjórn mun hafa.I för meö sér fyrir alþýBu manna til
sjávar og sveita.
Af þessum sökum hefur F-listinn orBiö miBdepill
kosningabaráttunnar. öllum er nú oröiB ljóst, aö
áróöur andstæöinga F-listans um, aö hann sé vonlaust
framboö, hefur ekki viö nein rök aö styöjast. F-listinn
hlaut þrjá kjördæmakosna menn i siöustu kosningum,
og sföan tvo uppbótaþingmenn. Nú er framboö
F-listans á mun breiöari grundvelli en siBast, og aug-
ljóst mál, aB hann hefur öll skilyröi til þess aö fá kjör-
dæmakosna menn a.m.k. i jafn mörgum kjördæmum
og I þingkosningunum 1971. öll atkvæöi, sem greidd
eru F-listanum, koma þvi aö gagni. Sérhver kjósandi,
sem kýs F-listann, tekur þannig virkan þátt i þvi aö
smiöa þá nýju og endurbættu vinstristjórn, sem viö
stefnum aö.
Tilgangslaust að strika út
MEGN ÓANÆGJA er meö marga frambjóöendur á
framboöslistum sumra flokka, t.d. hjá Framsóknar-
flokknum. Er óánægjan oft mest meö suma þá menn,
sem skipa svonefnd „örugg” sæti á listunum, en reynt
hefur veriö aö draga úr óánægjunni meö þvi aö fá vin-
sælli menn I varasæti. Þannig er reynt aö nota vin-
sæla og stefnufasta menn til þess aö koma óvinsælum
og stefnulausum mönnum inn á Alþingi.
AróBursmeistarar þessara flokka reyna mjög aö fá
óánægöa kjósendur til þess a& kjósa framboBslista
þeirra þrátt fyrir þetta meö þeirri röksemd, aö þaö sé
einfaldlega hægt aB strika hina óvinsælu frambjóö-
endur út á atkvæöaseölinum.
ÞaB er sérstök ástæöa til þess aö vekja athygli á þvi,
aö þetta er algjörlega gagnslaust. Ef kjósendur eru
þaö óánægöir með frambjóöendur I „öruggum” sæt-
um, að þeir vilja ekki taka ábyrgö á því að styðja þá til
þingsetu, þá veröa þeir aö kjósa aöra lista. Þetta kem-
ur til af þvi, að gifurlegt magn útstrikana þarf til þess
að þær hafi nokkur áhrif til breytinga á röB frambjóö-
enda. Þeir, sem strika út nafn þess frambjóöanda sem
þeir geta ekki sætt sig viö, eru þvi aöeins aö blekkja
sjálfan sig. AtkvæBi þeirra koma eftir sem áöur þeim
manni til góöa, sem þeir sist vildu.
Kjósendur veröa þvi aö gera þaö upp viö sig, hvort
andúö þeirra á stefnu eða stefnuleysi ákveöinna fram-
bjóöenda er þaB mikil, aö þeir geta meö engu móti stutt
þá. Sé niöurstaöan sú, veröa peir aö kjósa aöra lista,
þvi þaö er eina leiöin til þess aö atkvæöi þeirra hafi til-
ætluð áhrif.
Þetta veröa allir aö hafa rikt i huga, og vara sig á
blekkingaráróBri þeirra manna, sem eru aö buröast
viB aö koma óvinsælum mönnum á þing.
Brottför hersins
1 KOSNINGAAVARPI F-listans segir svo m.a.: —
„Ahersla er lögö á baráttuna fyrir brottför hersins.
Náist ekki samkomulag viB Bandarikin um fram-
kvæmd þess stefnumiös I samræmi viB tillögur rikis-
stjórnar Islands, skal varnarsamningnum sagt upp.”
Þessi stefna er bæöi skýr og ákveöin. Lýst er yfir
fylgi viö þær tillögur, sem rikisstjórninni tókst aö ná
samkomulagi um slöastliöinn vetur. Þess skal freistaö
til hins itrasta aö fá samþykki Bandarlkjamanna viö
það samkomulag, en þeim jafnframt gert ljóst, aö ef
ekki næst samkomulag, veröi samningnum sagt upp.
Ekki er að efa aö úrslit þingkosninganna 30. júni n.k.
munu hafa nokkur áhrif á þaö, hver: • afstaBa Banda-
rikjastjórnar veröur. Ef F-listinn hlýtur nægilegt fylgi
til þess, aö ný og öflug félagshyggjustjórn hljóti þing-
meirihluta á Alþingi, ættu aö vera verulegir mögu-
leikar á þvi, aö Bandarikjastjórn sætti sig við tillögur
Islendinga. Þingmeirihluti ihaldsaflanna verður hins
vegar vafalaust til þess, aö baráttan fyrir brottför
hersins biöur mikinn hnekki, og aö sá áfangasigur 1
herstöövamálinu, sem vinstri menn hafa beöiö eftir,
næst ekki um sinn.
Þaö er þvi mikiö I húfi fyrir alla þá, sem vilja her-
laust land á friöartimum, aö þeir kjósi þann lista, sem
úrslitum ræöur um meirihluta meö eöa móti hersetu á
Alþingi. Gömul flokksbönd mega þar ekki veröa mál-
efnunum yfirsterkari.
Hver er höfundurinn?
HÉR A EFTIR FARAnokkrar tilvitnanir I grein sem
rituB var af einum stjórnmálaforingja i landinu á
dögunum. Greinin fjallaöi um herstöBvamáliö.
„ViB leggjum höfuöáherslu á, að eiga góö samskipti
og samvinnu viö Bandarikin, og munum þvi vir.na aö
stefnumálum okkar um herlaust land á friöartimum I
fullri vinsemd viö Bandarikin, og finna lausn á þvi
máli I samræmi viö þaö... Markmiö okkar er aö
tryggja sjálfstæöi og öryggi tslands og islensku þjóöar-
innar fyrst og fremst meö aöild aB Atlandtshafsbanda-
laginu og meö þvi aö tryggja bandamönnum okkar aö-
stööu til þess að halda áfram eftirliti sinu I Norður-
höfum”.
Hver skyldi nú höfundurinn vera?
Ráöningu þeirrar gátu má senda til forystu Fram-
sóknarflokksins nefnt „VariB land.”
Margrét Auðunsdóttir* fyrrr. formaður Sóknur:
„LA UNAJAFNRETTIД
Á ÍSLANDIIREYND
Hin faglega og pólitiska
barátta er svo nátengd hvor
annarri, að erfitt er að greina
þar 5 milli. Og i mörg undan-
farin ár, þegar verkalýðs-
hreyfingin hefur sett fram kröf-
ur til atvinnurekstrar, hefur hún
einnig sett fram kröfur á hendur
rikisvaldinu. Ekki hef ég alltaf
verið sammála þeirri stefnu. Og
tel hana oft hafa skaðað
baráttuþrek verkalýðs-
hreyfingarinnar.
Lög um launajöfnuð kvenna
og karla, sem samþykkt voru á
Alþingi 27. mars 1961, eiga sinn
þátt i þvi launamisrétti, sem
viðgengst nú i dag, þótt
flutningsmenn frumvarpsins
hafi flutt þetta i góðri meiningu.
A Alþingi 1958, i tið fyrri vinstri
stjórnar, var jafnlauna-
samþykkt Alþjóða vinnumála-
stofnunarinnar i Genf fullgilt
fyrir Islands hönd. Oft höfðu
veriö flutt frumvörp á Alþingi
um launajafnretti á milli karla
og kvenna, en alltaf veriö felld
af ihaldsöflunum. En við þessa
fullgildingu jafnlauna-
samþykktarinnar komst rót á
hugi kvenna 29. mai 1960 var
boðuð verkakvennaráöstefna á
vegum ASl. 1 skýrslu forseta
(H.V) kom þá fram, að kvenna-
kaup var mjög misjafnt (tima-
kaup) en hafði þó þokast i rétta
átt frá siöustu ráðstefnu, sem
haldin var 1953. Það kom fram i
ræðu forseta, aö timakaup
kvenna i grunn var frá kr. 7.20
niður i kr. 6.00, og mun það þá
hafa verið 78% eða minna af
karlakaupi.
Konur voru mjög einhuga á
þessari ráðstefnu að rétta hlut
sinn og knýja fram launajafn-
rétti, og i lok ráðstefnunnar var
efitrfarandi tillaga samþykkt:
„Verkakvennaráðstefna ASl
haldin 29. mai 1960, beinir þvi til
verkakvennafélaganna innan
sambandsins, svo og til þeirra
verkalýðsfélaga, sem
samningsaðild hafa fyrir konur,
að nota nú hvert tækifæri sem
gefst til að knýja fram kröfuna
um sömu laun kvenna og karla
eða a.m.k. til að þoka kjara-
málum kvenna i þá átt.
Ráðstefnan telur aðstöðuna nú
góða til launajafnaðar.
Samningar eru viðast hvar
lausir. Þáttaka kvenna er nú
sterkari i atvinnulifinu en
nokkru sinni fyrr, og vöxtur
dýrtiðarinnr réttlætir mikla
hækkun á lægsta kaupinu i
landinu.”
Og i framhaldi af þessari
tillögu voru kosnar fimm konur
i framkvæmdanefnd. Og voru
það eftirtaldar konur: Herdls
Ölafsdóttir, Akranesi, Margrét
Auðunsdóttir, Reykjavik,
Vilborg Auðunsdóttir, Keflavik,
Jóhanna Egilsdóttir, Reykja-
vik og Sigurrós Sveinsdóttir,
Hafnarfiröi.
19. júni 1960 hélt nefndin sinn
fyrsta fund. Þar var samþykkt
að beina þvi til sambandsfélaga
i samningum, sem þá fóru i
hönd, að ekki yrði samiö nema
bilið milli kaups karla og
kvenna minnkaði verulega.
Sömuleiðis að leggja mikla
áherslu á það, að þar sem konur
og karlar vinna samskonar
störf, þar náist algjört launa-
jafnrétti.
Framhald á bls. 8.