Skýrslur um landshagi á Íslandi - 01.01.1875, Page 92
80
IiÚNAÐAR-XSTAND Á ÍSLANDI.
1889.
I NAUTPENÍNGUR.
Frá því í fardögum 1859 hefir tala nautpeníngs á íslandi farið
mínkandi á hverju ári, að fraskildu þó einu ári, nefnilega frá far-
döguin 1865 til fardaga 1866, þegar nautgripir fjölguðu lítið eitt í
landinu, og hefir fækkunin verið ýmist meiri eða minni (smbr. III.,
bls. 228, 394, 645, 761, og IV., bls. 180, 272, 522 og 834). En
á fardagaári því, sem hér ræðir um, hefir naulpeníngur þó fjölgað
nokkuð, því í fardögum 1868 var tala nautgripa á öllu landinu
nefnilega 17968, en í fardögum 1869 er hún þó sögð að vera
18342, og hefir því fjölgun þeirra á þessu eina ári verið 374
tals, eða að tiltölu 2.1 af hundraði; þetta er nú að vísu ekki
mikill viðauki, en hann er þó ætíð betri en enginn, eða betri en
fækkun. Að öðru leyti skal þess hér getið, að það er einkum
veturgamall nautpeníngur, sem á þessu ári hefir fjölgað
töluvert, nefnilega að tiltölu 24-0 af hundraði; en þar á móti er
fjölgunin á kúm og kelfdum kvígum varla teljandi, þar sem
hún ekki er meiri að tiltölu en 0.1 af hundraði, og griðúngar
og geldneyti eldri en veturgömul hafa jafnvel fækkað nokkuð
lítið eitt, nefnilega um 0.9 af hundraði að tiltölu.
Fjölgun þessi á nautpeníngi á þessu ári er þó mjög ólík í
umdæmum landsins, því í einu þeirra, nefnilega í Suður-umdæminu,
hefir jafnvel fækkað nokkuð, það er að skilja 119 tals, eða að
tiltölu 1.6 af hundraði, en í hinum tveimur umdæmunum hefir
fjölgað, nefnilega í:
tals af hundr.
Vestur-umdæminu................... 7 0.2
Norður- og Austur-umdæminu . . . 486 7.4;
og hefir þá tala nautgripa að kalla má staðið í stað í Vestur-
umdæminu, en aptur á móti tekið álitlegum framförum í Norður-
og Austur-umdæminu.
Miklu meiri verður samt munurinn á þessu í hinum einstöku
héruðum landsins , því sé tala nautpeníngs í fardögum 1868 borin
saman við tölu hans í fardögum 1869, þá sýnir það sig, að tala
nautpeníngs á þessu ári hefir staðið í stað í lleykjavíkur bæ,