Ægir - 01.02.1947, Qupperneq 8

38
Æ G I R
inni. Alþingi samþykkti hvað eftir ann-
að kröftug mótmæli, og tillögur þess
gengu alltaf lengra en danska stjórnin
vildi ganga. íslendingar hafa alltaf
haldið á lofti nauðsyn þess að taka fyrst
og fremst tillit til þess að afkoma vor
og lífsmöguleikar eru svo háðir sjónum
kringum landið.
4. Það er ekki rétt, að vér liöfum viður-
kennt samninginn milli Danmerkur og
Stóra-Bretlands. Hann var gerður fyrir
vora hönd, en gegn vilja Alþingis, sem
mótmælti honum.
Enda þótt það sé hæpið, að traust sögu-
leg rök hnigi einkmn undir 4ra sjómílna
landhelgina, hygg ég það skynsamlegt, að
vér tökum upp baráttuna á grundvelli til-
lagnanna í Haag árið 1930. Fyrir því eru
óyggjandi sannanir, að 3ja sjómílna tak-
mörkin hafa skemmstan tima verið í gildi
og eru þau þrengstu sem þekkjast lir allri
sögu vorri. Vér getum með sögulegum rök-
um gert kröfur um enn víðari landhelgi en
4 sjómilur, og hún verður áreiðanlega ófull-
nægjandi til frambúðar. En þetta vœri þó
skref i rétta átt, enda minnsta krafa vor
á núverandi stigi málsins, scm setja verð-
ur fram með fijrirvara um það, að strax og
lifsmöguleikiim vorum sé hætta búin,
áskiljum vér oss rétt til að trgggja fram-
tíð þjóðarinnar með víðtækari ráðstöfun-
um. Þó að vér settum þetta ákvæði, erum
vér ekki kröfuharðari en margar aðrar
fiskveiðiþjóðir. Norðmenn hafa löghelgað
4ra sjómílna takmörkin undan sínu landi,
og er þó landhelgi þeirra miklum mun hag-
stæðari en vor, vegna þess að mikill hluti
heztu fiskimiða þeirra liggur skammt und-
an landi. Mun síðar gefast tækifæri til þess
að ræða þetta nánar.
Landhelgi Norðmanna.
Ef vér hefðum alltaf notið sjálfsforræðis
í þessu ináli er ólíklegt, að vér hefðum tek-
ið aðra afstöðu í því en frændur vorir,
Norðmenn. Er því fróðlegt að athuga af-
stöðu. þeirra.
Árið 1882 gerðu Stóra-Bretland, Þýzka-
land, Belgia, Danmörk, Frakkland og Hol-
land með sér samning (Norðursjávarsamn-
inginn, North Sea Convention), sem kvað
á um, að landhelgi skyldi vera 3ja sjómílna
sævarbelti meðfram ströndum landanna, og
skyldi landhelgislinan ganga inn í firði þá
og flóa, sem væru meira en 10 sjómílna
hreiðir, en reiknast frá beinni línu milli
stranda, þar sem breiddin væri ekki ineiri
en 10 sjómílur.
Noregur undirritaði ekki Norðursjávar-
samninginn, vegna þess að norska stjórnin
áleit hann andstæðan hagsmunum útvegs-
ins, sem veitir miklum hluta þjóðarinnar
lífsviðurværi. Noregur krefst einkaréttar til
fiskveiða á öllum fjörðum og flóum og á
ára milna sævarbelti meðfram sirönd
landsins, mælt frá yztu eyjum og skerjum,
sem úr sjó koma. Þessi landhelgi verður
enn þá hagkvæmari fyrir þá sök, að innan-
skerja eru mikil sævarflæmi, en breiður
skerjagarður liggur eins og kunnugt er með-
lram nærfellt allri strönd Noregs. Þessi
lendhelgi er því í raun og veru miklu breið-
ari en í fljótu bragði virðist.
Vér erum liins vegar, að því er mér
skilst, bundnir þessum samningi vegna
fyrri tengsla við danska ríkið.
Afstaða Breta.
Afstaða Breta hefur að vonum markazt
mjög af því, að þeir liafa stundað miklar
veiðar utan landgrunns síns, við Færeyjar,
ísland, Bjarnareyjar og í Barentsliafi. Hafa
þeir mjög haldið á lofti reglunni um 3ja
milna landhelgina og spvrnt á móti öllum
bönnum gegn botnvörpuveiðum utan henn-
ar. Þeir hafa heldur ekki viljað ganga inn
á Iokun flóa og fjarða, sem eru meira en
10 sjómílna breiðir. Þá halda þeir því einn-
ig til streitu, að eyjar, sem liggi meir en 3
sjómílur frá meginlandi, hafi sina eigin
landhelgi.
Nokkurs tvískinnungs gætir þó í afstöðu
þeirra. Eins og oss, er þeim mikið áliuga-
mál að vernda smábátaútveg sinn, sem
byggist á eigin fiskimiðum þeirra. Þess
vegna lögðu þeir bann á botnvörpuveiðar í