Ægir - 15.03.1960, Síða 8

82
ÆGIR
Wár <£(laon:
Sjávarntvegnrinn 1959 ■
í þriðja tbl. Ægis þ. á. birtist hin mán-
aðarlega aflaskýrsla Fiskifélagsins fyrir
desember ásamt tölum um samandreginn
heildarfiskafla ársins 1959 og í þessu
blaði er birt skýrsla um heildarútflutning
sjávarafurða á því ári. Þessar skýrslur
verða sundurliðaðar og skýrðar nánar hér
á eftir.
Eins og sjá má í aflaskýrslunni var
árið útveginum mjög hagstætt, hvað afla-
brögð snertir, og er óhætt að fullyrða, að
rekstur fiskiskipastólsins og fiskvinnslu-
stöðvanna hafi yfirleitt gengið vel og gef-
ið sæmilega góða afkomu. — Nokkrar
blikur voru á lofti og ein verst, sem olli
verðhruni á fiskmjölsmarkaðnum, er leið
að árslokum.
En þrátt fyrir hið góða árferði til lands
og sjávar var ýmislegt að athuga við
efnahagskerfið. — Erlend skuldasöfnun
hélt áfram, og greiðslujöfnuður náðist
ekki við útlönd, nema með erlendum lán-
um og notkun yfirdráttarheimilda að fullu,
og var svo komið, að stór hluti af birgð-
um útflutningsafurða var veðsettur er-
lendum lánardrottnum. — Þá var og séð
fyrir, að Útflutningssjóður mundi þurfaá
auknum tekjum að halda til að standa við
skuldbindingar sínar bæði vegna ársins
1959 og 1960, að öðru óbreyttu, og námu
skuldbindingar sjóðsins, sem ekki voru
tekjur til fyrir, a. m. k. kr. 270
millj. í árslok. — Hinsvegar var tekju-
öflunarmöguleikum sjóðsins á þann veg
háttað, að ekki mátti reikna með jafn-
háum tekjum af innflutningi á árinu
1960 og á árinu 1959 vegna minnkandi
eftirspurnar eftir ýmsum þeim vörum,
sem verið höfðu sjóðnum drýgstar tekju-
lindir. — Þessi samdráttur eftirspurnar
stafaði að mestu leyti af því, að um var-
anlegar neyzluvörur var að ræða og mark-
aðurinn orðinn mettur. — Allar ráðstaf-
anir til að afla sjóðnum nýrra tekna með
svipuðum aðferðum og áður hlutu því að
leiða til verðhækkunar á svokölluðum
nauðsynjum og/eða rekstursvörum at-
vinnuveganna, en með því móti hefði orð-
ið næsta fullkomin sú gengisfelling, sem
byrjað var á um áramótin 1955—’56, en
ekki fékkst viðurkennd í skráningu krón-
unnar.
Tekið skal fram til að fyrirbyggja all-
an misskilning, að ég álít hin árlegu
bjargráð hafa verið nauðsynleg til að
koma í veg fyrir stöðvun sjávarútvegs-
ins, þar sem ekki fannst meirihlutavilji
á Alþingi eða á meðal stjórnmálamanna
til að gera þær ráðstafanir, sem voru til
frambúðar. — Þær hefðu orðið sársauka-
fyllri í bili, en hefðu hinsvegar, ef rétt
hefði verið á spilunum haldið, komið í veg
fyrir það krabbamein, sem undanfarin ár
hefur þjáð þjóðarlíkamann og sem einnig
hefur valdið kali á þjóðarsálinni.
Þær ráðstafanir, sem gerðar voru í
byrjun s. 1. árs, voru sérstæðs eðlis og
einungis við það miðaðar að bægja frá
yfirvofandi óðaverðbólgu og hruni, sem
ógnaði efnahagslífinu; má segja, að þær
hafi þrátt fyrir allt, gegnt mikilvægu
hlutverki og auðveldað þær ráðstafanir,
sem boðaðar voru s. 1. haust og nú er ver-
ið að framkvæma.
Fj árfestinga'rmál.
Nokkrum sinnum hefur verið minnzt á
það í dálkum þessum, að um allmikla um-
framfjárfestingu væri að ræða í íslenzk-
um sjávarútvegi. — Var aðallega minnzt