Ægir - 01.10.1970, Blaðsíða 10

296
ÆGIR
Kynþroski.
Rannsakaðir hafa verið gotbaugar í
kvörnum úr 1006 spærlingum (628cfcf +
378 2 2 ) sem veiddust á Selvogsbanka í
janúar 1969, í Háfadjúpi í apríl og maí
1970 og í maí/júní 1969. Auk þess var
kynþroski athugaður. Spærlingar þessir
voru 1—5 ára gamlir og 11—15 cm lang-
ir. Eins árs voru aðeins 3 (0.3%) og allir
ókynþroska hængar. Af hinum 1003 voru
aðeins 8 ókynþroska (0.8%) en 995 kvn-
þroska (99.2%).
Rannsóknir þessar sýna, að mikill meiri-
hluti spærlinganna, bæði hrygnur og
hængar byrjar að hrygna tveggja ára.
Þannig reyndust 605 hængar eða 96.8%
kynþroska hænga hafa hrygnt tveggja ára
í fyrsta skipti og 365 hrygnur eða 96.6%.
Nokkrir spærlingar byrja ekki að hrygna
fyrr en þriggja ára og fjögurra ára hafa
allir hrygnt a. m. k. einu sinni.
Mynd 1: Spærlingskvarnir.
a: 3,12 cm, Háfadjúp, apríl 1970, aldur: 1 ár
b: 3,16 cm, Háfadjúp, marz 1969 — 2 —
c: 3,17 cm, Háfadjúp, marz 1969, — 3 —
d: 2,19 cm, Háfadjúp, maí 1970, — 4 —
e: 2,24 cm, Selvogsbanki, janúar 1969 — 5 —
unum. Lengdardreifing hjá 1—5 ára fisk-
um er sem hér segir (í svigum tölur frá
Bjarna Sæmundssyni 1929): 1 árs 11—12
cm (12—18), tveggja ára 14—19 cm (14—
20), þriggja ára 14—22 cm (16—22),
fjögurra ára 16—24 cm (19—24) og fimm
ára 14—25 cm (23).
Megnið af veiðinni árið 1969 var þriggja
ára fiskur og var rúmlega 90% af sýninu
frá Selvogsbanka í janúar það árið þriggja
ára og tæplega 90% af Selvogsbanka og
úr Háfadjúpi í marz. Auk þriggja ára fisks
sem var ríkjandi í sýninu frá Eldeyjar-
banka í marz 1969 eða 56% bar allmikið
á fjögurra ára fiski (23.5%).
I sýnunum í ár ber mest á tveggja og
þriggja ára fiski (41% og 38%) í Háfa-
djúpi í byrjun apríl en í byrjun maí er
fjögurra ára fiskur orðinn ríkjandi
(44.7%).
Hrygning.
Hrygningartími spærlings er frá því í
síðari hluta marz og allt fram í maí.
Hrygningarsvæðið er við suður- og suð-
vesturströndina. Egg eru smá. Lirfur hafa
fundizt í mergð undan suður- og vestur-
ströndinni í maí og allt fram í ágúst (SÆ-
MUNDSSON, 1926). í maímánuði 1961
var mikið magn af spærlingslirfum frá
Reykjanesi til Látrabjargs einkum þó útaf
Reykjanesi og í Faxaflóa (J. MAGNÚS-
SON o. fl., 1965).
Annar afli.
Spærlingsafli vb. Halkíons 1969 nam
88.6% af heildaraflanum. Aðrar fiskteg-
undir sem veiddust voru langa (4.7%)
ufsi (2.6%),lýsa (1.3%), þorskur (0.4%)>
ýsa (0.4%), ýmsar flatfiskategundir eins
og stórkjafta, skrápflúra, sandkoli, hiða
(1.0%) og aðrir fiskar (karfi, steinbítui’,
gulllax, skata o. fl. 1.0%). Einnig veiddist
stundum eitthvað smávegis af humri.
Spærlingsafli þeirra fjögurra báta, seni
skiluðu ítarlegustum skýrslum s.l. vor nam
um 89—97% af heildaraflanum. Af öði’-