Dýraverndarinn - 01.11.1963, Qupperneq 3

Eítrimím og öminn
Enginn ilettir svo upp bók um íugla, að þess sé
þar ekki getið, að íslendingar hafi drepið síðasta
geirfuglinn, sem til hafi spurzt í heiminum. Og
þetta kemur mjög illa við þá íslendinga, sem það
lesa.
Þetta gerðist árið 1844. En þeir, sem bönuðu
seinustu geirfuglunum hér, voru alls ekki víta-
verðir. Þeir vissu í rauninni ekki, hvað þeir voru
að gera. Þá var ekki talað um náttúruvernd af neinu
tagi, og ennfremur munu veiðimennirnir ekki hafa
haft hugmynd um, að aðrir geirfuglar en þessir
væru ekki til á íslandi — livað þá í allri veröldinni.
Nú er til þess hvatt, oftast óbeinlínis, en stundum
líka beinlínis, að eyða þeim fáu örnum, sem eftir
eru hér á landi, þó að öllum eigi að vera ljóst, að
íslenzka dýraríkið yrði snauðara eftir en áður og
að það mundi vekja á okkur ærið óþægilega heims-
athygli, ef við eyddum erninum. En það hefur al-
])ýða þessa lands hér áður fyrrum verið gleggri á
tign arnarins en íslenzkir landsfeður, að hún sæmdi
örninn heitinu konungur íuglanna.
Erlendis hefur það viljað til aftur og aftur, að
íuglategundir hala orðið aldauða og það jafnvel
sumar þær, sem voru mikilvægur matarauki íbúum
þeirra landa, sem þær liöfðust við í — eða allir
viðurkenndu að gagnlegar væru sakir þess, að þær
eyddu skordýrum, sem ynnu tjón á nytjajurtum.
Það hefur einnig komið fyrir, að eytt hefur verið
íuglategundum, sem menn höfðu ekki hugmynd um
að væru gagnlegar, en þegar þær hafa verið al-
dauða, hefur komið í ljós, að þær hafa unnið gagn,
stutt að eðlilegu og nauðsynlegu jafnvægi í hinu
margslungna og að mörgu leyndardómsfulla ríki
náttúrunnar. Öll þessi reynsla hefur rótfest meir
og meir þá skoðun lijá liugsandi mönnum, að í
rauninni sé maðurinn ekki íyllilega dómbær á gott
og illt í þessum efnum og hafi þess vegna alls ekki
ótvíræðan rétt til að dæma neina tegund lífvera til
gereyðingar, þótt knýjandi nauðsyn aðstæðnanna
krefjist þcss, að hann segi þeim tegundum lífvera
stríð á hendur, sem minnka að mun möguleika lians
til lífsbjargar, og liann reyni að minnsta kosti að
draga úr fjölgun einstaklinganna og þröngva kosti
þeirra til viðgangs.
En auk þess, sem örninn er tiginn fugl og slík
Síðsumars barst stjórn Sambands dýraverndunar-
félaga íslands rausnarleg gjöf. Henni voru afhentar
tíu þúsund krónur, sem skyldi varið til eflingar
dýravernd. Gefandinn er frú Sesselja Jónsdóttir í
Dalsmynni í Norðurárdal, og er gjöfin gefin til
minningar um systur hennar, Ragnheiði Jónsdóttur.
Auðvitað sendi stjórn Sambandsins frú Sesselju
þakkarbréf.
Ritstjóri Dýraverndarans hefur ekki haft tækil'æri
til að hitta hinn göfuga gefanda, en liann liefur haft
fregnir af henni og fólki hennar. Hún — og raunar
allir í Dalsmynni — eru hinir mestu dýravinir,
og þannig var líka Ragnhildi Jónsdóttur farið. I
Dalsmynni er vel búið og farið vel með allan bú-
fénað, og þar ríkir það hugarfar gagnvart búfénaði
og öllurn öðrum dýrum, sem eitt er vel menntum
körlum og konum samboðið — og beinlínis skilyrði
þess, að landbúnaður hvíli á öruggum grundvelli, —
ást á dýrunum, rétt mat á því gagni, sem þau gera,
og því yndi, sem þau veita þeim, sem fara vel með
þau og njóta þess að sjá j.au vel haldin.
Hin ágæta kona í Dalsmynni hefur gefið fagurt
fordæmi, og ekkert væri í rauninni eðlilegra en að
einmitt fólkið í sveitum landsins minntist látinna
ástvina á þann liátt að styðja að bættri meðíerð á
dýrum. En samt sem áður er hin rausnarlega gjöf
frú Sesselju mjög óvenjulegt dæmi um raunhæít og
þó tilfinningabundið mat á því, hvað það fólk, sem
lilir með dýrunum, hefur þau daglega fyrir augum
og hefur af þeim lífsuppeldi sitt og oftast eitt sitt
mesta lífsyndi, á þeim að þakka.
Faðir alls, sem lil'ir og grær, blessi hina öldruðu
heiðurskonu Sesselju Jónsdóttur í Dalsmynni.
prýði í fuglalífi landsins, að alþýða manna hefur
valið honum nafnið konungur fuglanna, vinnur
liann svo hverfandi lítið tjón, að menn, sem bezt
þekkja til, greinir á um, hvort það sé raunverulega
nokkurt, og enginn getur fært rök að því, að hann
sé ])jóðhagslegur skaðvaldur. Það er því viðs fjarri,
að á neinn hátt sé réttlætanlegt að eyða erninum,
auk þess sem það er brot á landslögum og alþjóð-
legum samþykktum, sem ísland hefur bundizt. En
samt sem áður er það nú svo, að með lögunum um
D Ý RAV E R NDARINN
71