Dýraverndarinn - 01.11.1963, Qupperneq 4

eitrun fyrir veiðibjöllur, minka og refi er beinlínis
lögfest brot á friðunarlögum arnarins og á áður-
nefndri alþjóðasamþykkt — og þá ekki síður brotið
í bága við réttlætis- og sómatilfinningu allra lieil-
brigt hugsandi manna og heiðri þjóðarinnar sem
menningarþjóðar stefnt í voða.
Vísindamenn erlendis hafa á seinustu árum breytt
allmikið viðhorfi sínu til ýmissa æðri dýra með til-
liti til vitsmuna þeirra og getu þeirra til hugsunar.
Þeir hafa meðal annars komizt að þeirri niður-
stöðu, að ýmis dýr eigi sitt mál, þótt ekki sé það
að fjölbreytni sambærilegt við mál mannanna, og
loksins hafa nú margir þeirra viðurkennt, að skoð-
anir alþýðu manna á hugsanagetu dýranna sé ekki
eins fjarri sanni og vísindin hafa haldið fram allt
til þessa, í athöfnum dýra gæti ekki einungis eðlis-
ávísunar, heldur beinlínis hugsunar.
Eitt af víðlesnustu og vönduðustu tímaritum
Iteimsins flutti í fyrra irásögn um krákuna. Höf-
undur frásagnarinnar er amerískur fuglafræðingur,
sem býr í sveit til þess að geta sem bezt athugað
líí og hætti fugla — og þá ekki sízt krákunnar,
sem í Norður-Ameríku er slíkur skaðvaldur, að
helzt má líkja við engispretturnar, sem voru sam-
kvæmt Heilagri ritningu ein af tíu pfágum Egypta-
fands. Það er til dæmis ekki óalgengt, að tugþús-
undir setjist að þroskuðum maísakri einhvers bónd-
ans og bókstaflega éti alla uppskeru hans á einum
sólarhring, enda er krákan alæta og óskaplegur
mathákur. Og öll viðleitni til að verjast henni
hefur orðið mjög árangurslítil. Það hefur til dæmis
reynzt nauðalítið gagn í því að eitra fyrir hana.
Ein eða tvær hafa fallið við fyrstu eitrun, síðan
ekki til sögunnar meir. Og orsökin er sú, að krákan
er bráðvitur og með afbrigðum samheldin. Fugla-
fræðingurinn hefur komizt að þeirri niðurstöðu,
að hún bæði hugsi og eigi sér furðu margslungið
mál. Hún gefur frá sér ýmis breytileg hljóð, sem
til dæmis þýða: Gáið að ykkur, lífshætta, komið,
farið, við skufum fljúga og dreifa okkur og hittast
með morgni, við skulum halda hópinn, matur, nóg-
ur matur, við skulum stríða honum, þessum, við
skulum leika á þennan — o. s. frv.
Hvað svo um svartbakinn? Allir, sem til hans
þekkja, vita, að hann er mjög vitur fugl, og skot-
menn hafa aftur og aftur blótað lionum fyrir þær
sakir, að hann hefur ekki aðeins varað aðra fugla
við hættunni, sem stafar af skotmanni í veiðihug,
Kærkomið bréf
Sem betur fer, er það ekkert nýtt, að Dýravernd-
arinn finni frá ýmsum, að þeim þyki nokkurs
vert um blaðið og málflutning jress. Öllum að-
standendum blaðsins er það ærið kærkomið —- og
þó að vonum engum frekar en ritstjóranum.
í haust barst honum bréf, sem hann leyíir sér hér
með að birta:
„Háteigsvegi 14, Reykjavik.
Hr. rilstjóri Guðmundut Hagalin!
Hér með óska ég eftir að gerast áskrifandi að
Dýraverndaranum.
Sendi 1000,00 kr. — citt þúsund krónur — scm
fy rirfra mgreiðslu árgja Ida.
Með beztu kveðjum.
Guðr. Þ. Björnsdóttir.“
Þetta er ekki orðmargt bréf eða skrúðmælt, en þess
ber að geta, að með því verði, sem nú er á blaðinu,
nemur fyriríramgreiðslan tuttugu árgjöldum. Svo er
þá ekki erfitt að geta sér til um það hugarfar, sem
ræður gerðum bréíritarans.
Ritstjórinn þakkar henni bréfið.
heldur líka seli, sem ekki hafa verið eins vökulir
gegn voðanum og hann sjálfur. Og öllum, sem
náið þekkja til, kemur saman um, að bæði sé erfitt
að vinna hann með skotvopnum, vegna þess, hve
varfærinn hann er — og eins, að eitrun verði að
mjög litlu gagni til eyðingar Jressum fugli. Gísli
á Mýrum, einn mesti varpbóndi landsins og um
leið mjög greindur maður og athugull, hefur sagt
mér, að Jrað eina, sem sér liafi reynzt duga, Jjá
er svartbakur sæki að varpi, sé að skjóta hann yfir
varpinu sjálfu. Þegar tveir, Jjrír hafi verið skotnir,
sjáist ekki svartbakur þar í grennd í háffan mánuð,
jafnvef Jzrjár vikur.
„En hvernig verður æðarfuglinum við?“ spurði
ég-
„Hann skilur, livað í efni er, og Jjó að margt af
ungamæðrunum fljúgi í fyrstu lotu af eggjum sín-
um, koma Jjær brátt aftur, og síðan láta Jjær sér
ekki bregða, Jjótt svartbakur sé við og við skotinn
yfir varplandinu."
En hvað um eitrunina? Jú, Gísli hefur skýrt frá
Jjví í útvarp, að svartbakurinn komizt mjög fljót-
72
DÝRAVERNDARINN