Alþýðumaðurinn - 21.01.1964, Side 4

4
Þann 17. þ. m. varS Eimskipa-
félag íslands 50 ára. Þennan dag
árið 1914 var formlega gengið frá
stofnun félagsins, þar með var
honum veittur sess meSal merk-
ustu daga hinnar fámennu en
framsæknu íslenzku þjóSar.
Sjaldan eSa aldrei hafa íslend-
ingar staSiS jafn einhuga saman
undir stofnun hins fullvalda ríkis
áriS 1918.
—0—
ÞaS hlaut aS kosta smáþjóS
sem okkar stórátak og mikiS fjár-
magn aS hrinda þessu hugSarefni
í framkvæmd, á þeim árum kom
vart annaS til greina en söfnun
fjái' meSal landsmanna, gefin
voru út hlutabréf, og var lægsta
verS 25 kr., sem jafnvel var ofviSa
mörgum sem þó vildu veita allt
sitt liS, en strax á fyrsta ári safn-
aSist um hálft fjórSa hundraS
þúsund hér innanlands, auk 200
þúsund króna framlags Vestur-
Islendinga sem ekki létu sitt eftir
liggja, þjóSrækni þeirra og hlýr
hugur einn til gamla landsins kom
hér til, ekki áttu þeir aS njóta
Sveinn Björnsson, formaSur.
Halldór Daníelsson, varaform.
Olafur Johnson, ritari.
GarSar Gíslason, vararitari.
Eggert Claessen, gjaldkeri.
Jón Gunnarsson og Jón Björns-
son, meSstjórnendur.
Fyrsti framkvæmdastjóri var
ráSinn Emil Níelsen, danskur
maSur og gegndi hann því til árs-
ins 1930, en þá tók viS GuSmund-
ur Vilhjálmsson, og var hann for-
stjóri Eimskipafélagsins rúm 30
ár.
Núverandi framkv.stj. er Óttarr
Möller.
i
Skipastóll félagsins er nú orSinn
12 skip, enn er „flaggskipiS“
„Gullfoss“ fagurt og vinsælt far-
þegaskip sem siglir milli Reykja-

Eimskipafélag:
I§land§
50 ára

aS nokkru framfaramáli, sem
stofnun Eimskipafélags íslands.
Allt frá því forna liöfum viS
veriS sjómennsku- og siglinga-
þjóS, íslendingum er í blóS bor-
in sú hvöt aS bjarga sér á eig-
in spýtur, vera sjálfum okkur
nógir, okkur eru og' voru sigl-
ingar nauSsyn, jafnvel fremur en
öSrum, viS búum á eylandi, sjór-
inn er okkar þjóShraut.
ÞaS er því ekki aS efa, aS þessi
félagsstofnun hvatti alla íslend-
inga til dáSa, varS þeim hvatning
til áframhaldandi baráttu eftir
margra alda undirokun erlendra
þjóSa, hún ýtti aS verulegu leyti
skipanna. Þá ákvaS Alþingi aS
kaupa hlut í félaginu.
Þegar í byrjun hófu félög sem
haft höfSu meS höndum siglingar
hér viS land, andróSur og þving-
anir viS hiS nýstofnaSa félag, en
allar slíkar tilraunir urSu aSeins
til aS herSa landsmenn í sókninni,
og mikil varS sú gleSi þegar fyrsta
skipiS, sem hlaut nafniS „Gull-
foss“ sigldi inn á Reykjavíkurhöfn
þann 16. apríl 1915.
—0—
Fyrsta stjórn Eimskipafélags
íslands var skipuS eftirgreindum
mönnum:
víkur, Kaupmannahafnar, Ham-
borgar og fleiri hafna.
Öll heita þau einhverjum fossa-
nöfnum svo sem allir vita og er
þetta hin fríSasti floti.
Á síSastliSnu ári voru tvö skip
keypt: Mánafoss og Bakkafoss,
þeim var aSallega ætlaS þaS hlut-
verk aS bæta þjónustu viS hafnir
hér innanlands, og hefur góS
reynsla fengist af þeim hér.
Elztu skipin eru aftur á móti
Tröllafoss og Reykjafoss.
Nú hefur veriS samiS um smíSi
á tveim nýjum skipum, svo sjá má
liina öru þróun í skipakaupum.
—•0—
Lariga sögu mætti segja um
þetta farsæla félag, langa skýrslu
mætti flytja, um skin og skúri í
rekstri og framkvæmdum, en ekki
verSur því gerS skil hér.
FélagiS er enn „óskabarn þjóS-
arinnar“ og verSur vonandi um
ókomin ár, grettistaki því sem þaS
lyfti í samgöngumálum þjóSar-
innar veldur þar um, auk þess aS
vera ímynd samtakamáttarins í
augum okkar. Betur aS viS sem
nú erum ungir gætum sýnt eitt-
hvaS í þá átt.
GóSar óskir fvlgja skipum þess
nú sem áSur, og félaginu sjálfu
senda allir íslendingar árnaSar-
óskir á þessum tímamótum, meS
von um aS jafnvel takist á kom-
andi árum, sem hingaS til.
Eitt of skipum Eimskipafélags íslands i Akureyrarhöfn.
veltn BúnaðnrbAobans
23 9 miUrarðar
Á fundi bankaráSs BúnaSar-
banka Islands s.l. fimmtudag,
lagSi bankastjómin fram reikn-
inga bankans fyrir áriS 1963.
Starfsemi allra deilda bankans
hefur enn vaxiS mjög á þessu ári.
Ileildarvelta bankans varS 23.9
milljarSar og jókst um 12.8%.
Aukning sparifjár varS mjög
mikil fyrstu mánuSi ársins, en
stöSvaSist aS mestu síSustu mán-
uSina, og var þaS í samræmi viS
heildarþróun í peningamálum í
landinu. Heildaraukning sparifjár
varS á árinu 94.6 millj. kr. eSa
19.5%, en veltuinnlegg minnkuSu
um 5,9 millj. kr. og varS því heild-
arinnstæSuaukning 88.7 millj. kr.
RekstrarhagnaSur spirisjóSs-
deildar bankans var 1.2 millj. kr.
og er þaS mun minna en áriS áSur.
Stafar þaS fyrst og fremst af
launahækkunum og lækkun SeSla-
bankans á vöxtum af bundnu fé.
Eignaaukning bankans varS á ár-
inu 10 millj. kr. og eru 9 millj.
af þeirri fjárhæS eignaauki Stofn-
lánadeildar landbúnaSarins. Skuld
laus eign bankans nemur nú 70
millj. kr.
Útibú bankans á Blönduósi tók
til starfa í byrjun ársins, og á
næstunni mun bankinn opna útibú
á Hellu á Rangárvöllum og í
Bændahöllinni í Reykjavík. Þá er
og áformaS aS opna útibú frá
bankanum á Vesturlandi á þessu
ári. Utan Reykjavíkur starfrækir
bankinn nú útibú á Akureyri og
EgilsstöSum, auk útibúsins á
Blönduósi. Hefur orSiS mjög hag-
stæS þróun hjá öllum útibúum á
árinu. VeSdeild bankans lánaSi á
árinu rúmar 6 millj. kr. Voru öll
þau lán veitt til jarSakaupa.
Stofnlánadeild ladnbúnaSarins
lánaSi á árinu 1.510 lán, samtals
102.9 millj. kr. Er þaS miklu hærri
fjárhæS og fleiri lán en nokkru
sinni áSur. Hæst var áSur lánaS
70 millj. kr. áriS 1962 og tala
lána þá 873. AS auki gaf Stofn-
lánadeildin út sérstakt skulda-
bréfalán á árinu 48 millj. kr., sem
endurlánaS var BúnaSarfélagi ís-
lands og Stéttarsambandi bænda
vegna byggingar Bændahallar-
innar.
ASstaSa bankans gagnvart
SeSlabankanum hefur enn batnaS
verulega á árinu 1963. InnistæSa
í bundnum reikningi var í árslok
97.1 millj. kr. og hafSi aukizt um
25.7 millj. á árinu. InnistæSa á
viSskiptareikningi var í árslok
53.1 millj. kr. og hafSi hækkaS
um 15.3 milíj. kr. Yfirdráttar-
skuld varS aldrei viS SeSlabank-
ann á árinu. Endurseldir afurSa-
víxlar námu í árslok 55.9 millj.
kr. og höfSu hækkaS á árinu um
17.4 millj. kr.
Bankinn hefur ekki enn fengiS
réttindi til þess aS verzla meS er-
lendan gjaldeyri, þrátt fyrir ítrek-
aSar óskir bankastjórnar og
bankaráSs. Myndi þaS tvímæla-
laust styrkja enn meir viSskipta-
aSstöSu bankans. ítrekaSi banka-
ráSiS á fundi sínum, aS bankinn
fengi sem fyrst þessi réttindi.
Léreftstuskur
hreinar og góSar
kaupum viS hæsta verSi.
Prentsmiðjo
Björns Jónssonar h.f.
TILKYNNING
Nr. 5/1964.
VerSlagsnefnd hefur ákveSiS eftirfarandi hámarksverS á
brauSum í smásölu.
Tilkynning nr. 12/1963 heldur gildi sínu.
RúgbrauS, óseydd, 1500 gr.................. kr. 10.00
NormalbrauS, 1250 gr....................... — 10.00
Séu nefnd brauS bökuS meS annarri þyngd en aS ofan
greinir, skulu þau verSlögS í hlutfalli viS ofangreint verS.
Á þeim stöSum, sem brauSgerSir eru ekki starfandi, má
bæta sannanlegum flutningskostnaSi viS hámarksverSiS.
Utan Reykjavíkur og HafnarfjarSar má verSiS vera kr. 0.20
hærra en aS framan greinir.
Söluskattur er innifalinn í verSinu.
Reykjavík, 18. janúar 1964.
Verðlagsstjórinn.