Alþýðumaðurinn - 22.04.1965, Blaðsíða 2

2
landuambflnd Iðnaðarmanna heiðrar
Indriða Helgason og Sveinbjörn Jónsson
Miðvikudagskvöidið 14. apríl
bauð Laudssambaud Iðnaðar-
manna nokkrum gestum til
kvöldverðar í Sjálfstæðishúsinu
á Akureyri. Forseti sambands-
ins, Guðmundur Halldórsson,
stjórnaði hófinu, sem haldið
var Lil þess að afhenda heiðurs-
félagabréf þeim Indriða Helga-
syni rafvirkjameistara á Akur-
eyri og Sveinbirni Jónssyni
byggingameistara og verk-
smiðjueiganda í Reykjavík.
Forseti Landssambandsins bauð
gestina velkomna og kvað þetta
boð í beinu framhaldi af 26.
iðnþingi Islendinga, sem haldið
var á Akureyri s.I. sumar. í til-
efni af móttökum þá þakkaði
liann ógleymanlega daga og
margvíslega vináttu og sóma,
er iðnþingsfulltrúum hefði verið
sýnt. Hann rifjaði upp árnaðar-
orð bæjarstjóra við setningu
þingsins, veizlu bæjarstjórnar og
boð Kaupfélagsins, SÍS-verk-
smiðjanna og Lindu. En mestu
hefði þó skipt þátttaka Iðnaðar-
mannafélags Akureyrar í þessu
þinghaldi. Stjórn þess gerði það
mögulegt að halda þingið með
sóma. Forsetinn þakkaði öllum
þeim aðilum, sem stuðluðu að
því, hve allt í sambandi við þing-
ið fór vel úr hendi.
Hann vék því næst að gildi
iðnaðarins eða hins góða, gamla
íslenzka handverks. Hinn fag-
lærði iðnaðarmaður hefur meiri
þýðingu en margur vill ætla, en
handiðnaður alla vegana er jafn-
gamall landnáminu sjálfu. I því
efni ættum við því að standa
framar en við stöndum, en þar
ber margt til. Stundum var ærið
vafasamt, hve margar hræður
lifðu af harðindi og plágur, og
hlaut það að setja sitt mark á
iðnaðinn eins og annað í þjóð-
lífinu. En handlagni og lista-
smíð er lil í ótalmörgum horn-
um og ólíklegustu stöðum á landi
hér, og hefur svo verið allt frá
landnámstíð. Nú væri stundum
erfitt að koma mönnum í skiln-
ing um, að vissir hlutir þurfi að
gerast á ákveðinn máta og vissir
menn verið metnir eftir verkum
sínum, er þeir hefðu sýnt í sínu
lífi. Iðnaðarsamtökin gerðu sér
í upphafi grein fyrir því að virða
þarf bæði samtíðina, sem menn
lifa í, og halda jafnframt á lofti
fyrri verðleikuin. Koma mín lil
Akureyrar nú, sagði forselinn,
er meðal annars til þess að und-
irstrika þann skilning, að hver
eigi að hljóta þá viðurkenningu,
er honum ber. Við höfum heyrt,
að misbrestur liafi orðið á því
um listamenn, en þeim standa
iðnaðarmenn næst og verðskulda
það heiti margir betur en sumir
þeir, er nú skreyta sig lista-
mannsnafni.
26. iðnþingið var einróma
þeirrar skoðunar, að meðal okk-
ar væru tveir menn, er heiður
bæri öðrum fremur, heiðurs-
mennirnir Indriði Helgason raf-
virkjameistari á Akureyri og
Sveinbjörn Jónsson bygginga-
meistari í Reykjavík, en frá Ak-
ureyri. Kvaðst Guðmundur ekki
mundu flytja æviskýrslu þeirra,
enda óþarft fyrir Akureyringum.
Starfstími Indriða í sinni grein
væri sízt skemmri en saga raf-
magnsins á Islandi, hann hefði
verið kominn til fullra starfa,
þegar er fyrsta rafstöðin var
reist á landi hér 1904, og átta
árum síðar hefði hann reist aðra
rafstöðina hérlendis. Hann rifj-
aði upp farsæl störf Indriða í
hvívetna, traustleika hans, skýr-
leika og festu. Væri það sízt til-
viljun, að hann bæði nú að veita
móttöku heiðursfélagsmöppunni.
Sveinbjörn Jónsson þekktu allir.
Lengi stjórnað stórfyrirtæki í
Reykjavík, verið árum saman í
stjórn Landssambandsins, rit-
stjóri Tímarits iðnaðarmanna
lengur en aðrir og einn bezti
penni, sem iðnaðarmenn hafa
átt fyrr og síðar. En einkum væri
hann þó maðurinn, sem hefð.i
látið sér detta svo margt og
mikið í hug. Hann ber af öllum
í bjartsýni og óbilandi trausti á
menn, málefni og framtíðina.
Forseti Landssambands iðn-
aðarmanna gat þess að lokum,
að báðir þeir Indriði og Svein-
björn hefðu áður verið sæmdir
æðstu heiðursmerkjum iðnaðar-
samtakanna. Hann óskaði þess,
að þau samtök mættu um alla
framtíð eiga sem flesta menn
þvílíka sem þessa tvo.
Indriði Helgason sagði, að sér
væri tregt tungu að hræra, er
hann tæki við þvílíkum heiðri,
og þó sér óhjákvæmilega dytti í
hug vísa Steingríms Thorsteins-
sonar um orður og titla í eyður
verðleikanna, væri hann þó inni-
lega þakklátur Landssambandinu
og árnaði því allra heilla. Hann
kvað þrennt einkum togasl á um
hvern iðnaðarmann: 1) Fjár-
málahyggjan, það að hafa sem
hæst kaup. 2) Vélmenningin, að
hafa vélar til allra verka. 3) Það,
sem upphaflega var aðalatriðið,
að búa lil fallega og nytsama
hluti og hugsa ekki um fyrirhöfn.
Það er viðhorf þjóðhagasmiðs-
ins, sem ekki spyr um kaup og
vélar, heldur ánægjuna af fag-
ursköpuðu handverki. Vonaði
hann, að þessi síðastnefndi þátt-
ur yrði drýgstur meðal iðnaðar-
manna.
Sveinbjörn Jónsson gerði orð
lndriða að sínum. Ræddi hann
síðan um fegurð Akureyrar og
gildi hennar sem iðnaðarbæjar,
þjóðskáldabæjar og ferðamanna-
bæjar. — Eg tek glaður við
möppunni vegna Akureyrar, sem
gaf mér ungum tækifæri til að
veita bjartsýni minni og hug-
myndaflugi, sem um var talað,
útrás. Hér var annaðhvort að
duga eða drepast. Minningarnar
frá Akureyri eru margvíslegar,
bæði erfiðar og unaðslegar, en
á misjöfnu þrífast börnin bezt.
Sveinbj örn kvaðst taka við
heiðursfélagamöppunni sem eins
konar syndakvittun og viður-
kenningu fyrir góða viðleitni í
baráttunni fyrir betra gengi iðn-
aðarins í landinu, þjóðinni allri
til farsældar. Hann árnaði sam-
tökum iðnaðarmanna allrar
blessmiar og ekki sízt þeirrar,
að þar mætti jafnan ríkja það
mannbætandi viðhorf, að rétt-
indum fylgdu skyldur, að engin
verðmæti, hvorki efnisleg né
andleg, fengjust án fórnar og
framlags. Akureyri óskaði hann
vaxandi framfara. Tvö verkefni
vildi hann benda á, að leysa
þyrfti fljótt og myndarlega:
Prýða með grænu grasi og blóm-
um kringum flugstöðina og
hraða störfum við minjasafnið.
Jón Sólnes þakkaði Landssam-
bandinu heiður og velvild. Þetta
bæjarfélag hefði frá upphafi
verið nátengt iðju og handverki
og væri Akureyri nú einhver
mesti iðnaðarbær landsins. Hann
kvað sér sérstaka ánægju að
vera viðstgddur, er þessir tveir
menn væru heiðraðir, og minnt-
ist starfa þeirra. Sveinbjörn
hefði verið hinn mikli dugnaðar
og hugsjónamaður, sem foryst-
una hafði'um svo margt, sem til
heilla horfði, Indriði hinn
trausti, ráðsvinni og stefnufasti.
Hefði sér verið mikið lán að
njóta samfylgdar hans og leið-
sögu.
Jón Þorvaldsson þakkaði fyrir
hönd Iðnaðarmannafélags Akur-
eyrar forseta Landssambandsins
Svcinbjörn Jónsson, Guðm. Halldórsson
að koma til Akureyrar og af-
henda þessi heiðursskjöl. Engir
hefðu, að öðrum ólöstuðum,
unnið betur til þeirra en Indriði
og Sveinbjörn. Hann vakti at-
hygli á þeirri góðu nýbreytni
Guðmundar Halldórssonar sem
forseta L. I., að ferðast um og
heimsækja sambandsfélögin úti
á landi. Það væri mikilvæg
hvatning og uppörfun.
Pétur Gunnlaugsson formaður
Múrarafélagsins þakkaði boðið
fyrir þess hönd og heiðursfélög-
unum góð kynni og störf í þágu
iðnaðarins. Hann rifjaði upp, er
Sveinbjörn Jónsson kenndi hon-
um fyrstu handtökin við múr-
verk fyrir meir en 30 árum.
Framhald af bls. 1.
neyzlumjólk, eða 18,5%. Úr hin-
um hluta mjólkurinnar var fram-
leitt 510.446 kg. smjör, 408.440
kg. mjólkurostur (allar teg.),
45.450 kg. mysuostur, 216.660
kg. skyr, 114.282 lítrar rjómi og
144.700 kg. kasein.
1 árslok voru vörubirgðir þess-
ar: Smjör 152.298 kg., ostar
150.060 kg. og kasein 14.000 kg.
A árinu minnkuðu smjörbirgð-
irnar um 115.000 kg.
Vörubirgðir og útistandandi
skuldir í árslok námu krónum
58.070.078,00 og jókst sá Iiður
um 12 millj. á árinu.
Samlagsstjóri gat þess, að nú
lægju fyrir teikningar af hinni
nýju mjólkurstöð, sem fyrirhug-
að er að byggja vestan við bú-
fjárræktarstöð.ina á Lundi, og
hefðu þær verið sendar bygginga
••
nefnd og bæjarstjórn Akureyrar
til samþykktar. Væri von um, að
leyfi þessara aðila fengjust í
þessum mánuði og væri þá ekk-
ert því til fyrirstöðu að fram-
kvæmdir gætu hafizt í sumar.
Mikil þörf væri á þessu nýja
mjólkurstöðvarhúsi, því búast
mætti við mikilli aukningu
mjólkurframleiðslunnar, og gæti
framleiðslan hæglega farið í 20
millj. lítra á þessu ári.
og Indriði Hclgason. (Ljósm.: NH).
Guðmundur IJalldórsson for-
Seti L. I. sleit síðan hófinu með
ræðu. Hann minntist á það, að
vel þyrfti að vera á verði, að
ekki færi forgörðum reisn og
menningarhlutverk handverks-
ins. Bjartsýnn kvaðst hann vera
á framtíðina, en kunnáttu og
sameiningar huga og handar
þyrfti með, ef ná ætti réttum ár-
angri. Sannur iðnaðarmaður í
liugsun og verki væri ómissandi
sínum stað og þjóðfélag.i. Hann
árnaði handverkinu og þeim,
sem halda uppi heiðri þess, allra
heilla, og væri það ekki lítils
virði að mega njóta fordæmis,
sögu og reynslu þvílíkra manna
sem Sveinbjarnar Jónssonar og
Indriða Helgasonar.
Á fundinum urðu miklar um-
ræður um verðjöfnun á flutn-
ingskostnaði mjólkur til sam-
lagsins, en á síðasta ársfundi
hafði verið samþykkt tillaga
þess efnis, að leggja %% gjald
af andvirði mjólkurinnleggs
samlagsbænda til verðjöfnunar.
Nú komu liins vegar fram
ákveðnar kröfur og tillögur um,
að . þessi samþykkt fundarins í
fyrra yrði felld úr gildi, og voru
fremstir í flokki fyrir því þeir
bændur sem búa næst samlaginu,
en meðmæltir gjaldinu voru
einkum SvarfdæLir og Fnjósk-
dælir auk ýmissa annarra. Urðu
harðar umræður um liríð, sem
ekki verða raklar hér, en að
endingu samþykkti fundurinn
með 158 atkvæðum gegn 115 að
umrædd samþykkt um verðjöfn-
un kæmi ekki til framkvæmda.
Á fundinum kom til umræðu
að kanna nýjar leiðir varðandi
mjólkurflutninga til samlagsins
og var stjórninni falið að at-
huga möguleika á tankflutning-
um.
Fundurinn samþykkti, að Jón-
asi Kristj ánssyni yrði færð að
gjöf vönduð bifreið, sem þakk-
lætisvottur fyrir ómetanlegt
starf.
Frá aðalfundi Mjólkursamlags KEA